пратуры́ць, ‑туру, ‑турыш, ‑турыць; зак., каго-што.
Разм. Выгнаць адкуль‑н. Дрэнна вучыцца Хомка. Даўно адабраў бы ў яго кніжку і пратурыў бы яго вон са школы настаўнік, каб не дзіўная натура ў Хомчынага бацькі. Гарэцкі. // Прымусіць пайсці, паехаць куды‑н. з якой‑н. мэтай. — Не думаў ехаць, — гаварыў .. [дзед], разгладжваючы бараду, — але ж жанкі пратурылі. З’ездзі і з’ездзі, праведай, як там нашы... Дудо.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тара́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак., што.
1. Біць, удараць тараном 2 (у 1 знач.). Тараніць крапасныя сцены. // Біць, удараць якім‑н. прадметам, прыладай як тараном.
2. Разбіваць або прабіваць наскрозь чым‑н.
3. Наносіць праціўніку ўдар корпусам баявой машыны. Тараніць самалёт ворага. // без дап. Пайсці на таран (у 3 знач.).
4. Прарываць фронт праціўніка прыёмам тарана (у 4 знач.). Тараніць абарону праціўніка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дно, дна, мн. дны, дноў, н.
1. Грунтавая паверхня пад вадой.
Д. возера.
Пайсці на дно.
2. Ніжняя частка паглыблення, катлавана, рова і пад.
Д. ямы.
3. Ніз пасудзіны, скрынкі, судна.
На самым дне бочкі.
4. перан. Глыбінная частка чаго-н.
На дне памяці.
5. перан. Асяроддзе дэкласаваных, заняпалых людзей.
Д. грамадства.
◊
Да дна — да канца, цалкам і поўнасцю.
На дне душы — унутрана, употайкі, падсвядома.
|| памянш. дне́чка, -а, мн. -і, -аў, н. (да 3 знач.) і до́нца, -а, мн. -ы, -аў, н. (да 3 знач.).
|| прым. до́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
mítkönnen
* vi
da kann ich nicht mit — я не магу́ пайсці́ ра́зам [з ва́мі]; я гэ́тага не разуме́ю, гэ́та для мяне́ зана́дта ця́жка
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
fórtkönnen
* vi
1) магчы́ пайсці́
ich kónnte der Geschäfte wégen nicht früher fort — мяне́ затрыма́лі спра́вы
2) мець магчы́масць праця́гваць ру́хацца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
vorhér
adv даўне́й, ране́й, за́гадзя
lánge ~ — задо́ўга (да чаго-н.)
~ géhen* — пайсці́ заўча́сна [зана́дта ра́на]
éinige Táge ~ — за не́калькі дзён (да чаго-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
hérgeben
*
1.
vt аддава́ць
láufen*, was die Béine ~ — бе́гчы з усі́х ног
2.
(sich)
(zu D) пагадзі́цца, пайсці́ (на што-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ахво́тнік (да чаго) м. охо́тник; люби́тель (чего);
ён вялі́кі а. да кніг — он большо́й охо́тник до книг;
а. да му́зыкі — люби́тель му́зыки;
знайшло́ся шмат ~каў пайсці́ ў тэа́тр — нашло́сь мно́го охо́тников пойти́ в теа́тр
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
часць ж.
1. воен. часть;
2. часть, до́ля, пай м.;
3. (область какой-л. деятельности) часть;
пайсці́ па сляса́рнай ~ці — пойти́ по слеса́рной ча́сти;
4. (отдел учреждения, отрасль управления) часть;
навуча́льная ч. — уче́бная часть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
далёка,
1. Прысл. да далёкі (у 1, 2 знач.).
2. у знач. вык. Пра значную адлегласць да каго‑, чаго‑н. Да горада яшчэ далёка.
3. у знач. вык. Пра няскоры надыход якога‑н. часу, пары. Да змены было яшчэ далёка. □ Жураўлі ляцяць высока — зіма яшчэ далёка. З нар.
4. безас. у знач. вык., каму-чаму, да каго-чаго. Шмат чаго не хапае ў параўнанні з кім‑, чым‑н. Да вялікіх мне далёка, я за імі не цягнуся. Панчанка.
•••
Далёка за... — а) праз доўгі час пасля чаго‑н. Мікола заснуў далёка за поўнач. Краўчанка; б) многа больш, чым... Яму ўжо далёка за пяцьдзесят.
Далёка зайсці гл. зайсці.
Далёка не... — зусім не... [Шпунцік] далёка не стары яшчэ, — толькі што пайшоў сорак трэці год. Корбан.
Далёка не заедзеш гл. заехаць.
Далёка пайсці гл. пайсці.
Далёка хадзіць не трэба гл. трэба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)