вы́мурзацца, ‑мурзаюся, ‑мурзаешся, ‑мурзаецца; зак.
Разм. Вымазацца, запэцкацца ў што‑н. (звычайна пра твар). Цяпер з яго нельга і вока спусціць: то ён [Вадзімка] не туды затэпае, то ў якую гразь ўлезе і гэтак вымурзаецца, што страх глядзець і трэба грэць на сонцы ваду і мыць. Сабаленка. Усе агрэхі трэба выправіць растворам. А калі кельмы ў руках трымаць не ўмееш? І вымурзаешся ўвесь, і настрой сапсуеш сабе і людзям, і заробіш курам на соль. Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наве́яць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак., што і чаго.
1. Веючы, ачысціць нейкую колькасць збожжа. Навеяць мех жыта.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Нанесці, прынесці ветрам. Навеяла завіруха гурбы снегу.
3. перан. Выклікаць у каго‑н. пэўны настрой, думкі і пад., прывесці ў пэўны душэўны стан. Адзінота навеяла сум. □ Успамін пра маці адразу навеяў смутак на Грышаў твар. Пальчэўскі. І навеюць думак многа Мне пра мілую дзяўчынку Далі тыя і дарогі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пахмурне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак. і незак.
1. зак. Стаць хмурным, хмурнейшым. Адразу ж стала зразумела мне, З якой прычыны Ты раптоўна гэтак Задумаўся і нават пахмурнеў, Спакойна запаўняючы анкету. Аўрамчык. Стромкі лес белагаловы Пахмурнеў увесь, суровы Прыглушыў яго мароз. А. Александровіч.
2. незак. Станавіцца пахмурным, хмурнець. Рамізнік усё больш пахмурнеў, маўчаў, і, быццам падладкоўваючыся пад яго настрой, вуліца рабілася ўсё больш глухой, цёмнай і бязлюднай. Лупсякоў. А ў горы [Аляксей] пахмурнеў, рабіўся скрытным, маўклівым. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сапсава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад сапсаваць.
2. у знач. прым. Які зрабіўся, стаў непрыгодным для ўжывання, карыстання; няспраўны. [Міхалковіч:] На дарозе правілі сапсаваны трактар. Чорны. // Які стаў нясвежым (аб прадуктах).
3. у знач. прым. Які стаў хваравітым. Сапсаваныя нервы.
4. у знач. прым. Які змяніўся на горшае, стаў дрэнным. [Фінцю Паўлаўну] не пакідаў сапсаваны настрой. Грамовіч.
5. у знач. прым. З дрэннымі схільнасцямі, распушчаны. — Няўдзячныя, сапсаваныя дзеці! — сказала Наталка, ідучы да Веры. Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
атмасфе́ра
(ад гр. atmos = дыханне + sphaire = сфера, шар)
1) газападобная абалонка вакол Зямлі і некаторых іншых планет;
2) перан. настрой і ўзаемаадносіны ў калектыве (напр. таварыская а.);
3) фіз. адзінка вымярэння ціску газаў (напр. ціск у пяць атмасфер).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ствары́ць, ствара́ць stíften vt, gründen vt (заснаваць); áufbauen vt (арганізацыю і г. д);
ствары́ць спрыя́льныя ўмо́вы для пра́цы günstige ´Frbeitsbedingungen scháffen*;
ствары́ць во́браз (у тэатры і г. д) éine Gestált [éinen Charákter [k-] ] schaffen* [kre¦íeren];
ствары́ць настро́й Stímmung máchen;
ствары́ць валакі́ту разм den Ámtsschimmel réiten*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
узня́ты
1. прич., в разн. знач. по́днятый; повы́шенный;
2. прич. вознесённый, превознесённый;
3. прич. возвы́шенный, вознесённый;
4. прич. по́днятый, возбуждённый;
1-4 см. узня́ць;
5. прил. припо́днятый; оживлённый, возбуждённый;
у. настро́й — припо́днятое настрое́ние;
6. прил. возвы́шенный;
~тыя пачу́цці — возвы́шенные чу́вства
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
ill2 [ɪl] adj.
1. хво́ры;
be ill хварэ́ць;
fall ill захварэ́ць
2. дрэ́нны, ке́пскі, благі́;
ill effects згу́бныя вы́нікі;
ill feeling(s) варо́жасць;
ill fortune няшча́сце;
ill health сла́бае здаро́ўе;
ill humour/temper дрэ́нны настро́й/хара́ктар;
ill luck нешанцава́нне; няўда́ча;
ill will непрыя́знасць, нядобразычлі́васць
♦
ill at ease не па сабе́
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
vein [veɪn] n.
1. anat. ве́на; жы́ла
2. жы́лка, прасло́йка і́ншага ко́леру (у дрэве, мармуры і да т.п.)
3. ры́са; мане́ра; настро́й; тон; стыль;
in the same vein/in a similar vein прыблі́зна тако́е, не́шта падо́бнае;
in a serious vein сур’ёзна
4. схі́льнасць, жы́лка;
a vein of humo ur юмарысты́чная жы́лка
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
со́лнечный прям., перен. со́нечны;
со́лнечная систе́ма астр. Со́нечная сістэ́ма;
со́лнечный день со́нечны дзень;
со́лнечное настрое́ние со́нечны настро́й;
со́лнечная ко́мната со́нечны пако́й;
со́лнечная сторона́ со́нечны бок;
со́лнечные часы́ со́нечны гадзі́ннік;
со́лнечный уда́р мед. со́нечны ўдар;
со́лнечное сплете́ние анат. со́нечнае спляце́нне.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)