hégen

vt

1) берагчы́, пе́сціць

die Ábsicht ~ — мець наме́р

den Kránken ~ — клапаці́цца аб хво́рым

j-n ~ und pflégen — клапаці́цца аб кім-н., пе́сціць каго́-н.

2)

Fréundschaft gégen j-n ~ — адчува́ць дру́жбу да каго́-н.

Verdácht gégen j-n ~ — падазрава́ць каго́-н.

Zwéifel an etw. (D) ~ — сумнява́цца ў чым-н.

Furcht ~ — пабо́йвацца, непако́іцца

Hóffnung ~ — мець надзе́ю

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

vertrágen

*

I

1.

vt выно́сіць, трыва́ць, цярпе́ць (боль і г.д.)

er verträgt kéinen Spass — ён не разуме́е жа́ртаў

éinen Puff ~ — разм. быць выно́слівым

2.

(sich)

(mit D) ла́дзіць, жыць у зго́дзе

sich mit j-m wíeder ~ — паміры́цца з кім-н.

das verträgt sich nicht mit séinen Ánsichten — гэ́та не вя́жацца з яго́ по́глядамі

II

vt зно́шваць (адзенне і г.д.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

vórgehen

* vi (s)

1) ісці́ ўпе́рад, выхо́дзіць напе́рад

2) вайск. прасо́ўвацца, наступа́ць

zum Ángriff ~ — наступа́ць

3) (mit D) дзе́йнічаць, паступа́ць (з кім-н.)

4) (gegen A) прыня́ць ме́ры (супроць каго-н., чаго-н.)

5) адбыва́цца, здара́цца

was geht hier vor? — што тут адбыва́ецца?

6) папярэ́днічаць

7) (D) перасяга́ць, перавыша́ць, быць больш ва́жным (чым што-н.)

8) спяша́цца (пра гадзіннік)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

wéchseln

1.

vt мяня́ць; абме́ньваць

séine Kléider ~ — змяні́ць во́пратку

gégen Éuro ~ — абмяня́ць на е́ўра

2) абмяня́цца (чым-н.)

éinige Wórte ~ — абмяня́цца [перакі́нуцца] не́калькімі сло́вамі

Bríefe ~ — перапі́свацца

3) разме́ньваць, мяня́ць (горошы)

2.

vi

1) мяня́цца

über die Grénze ~ — перахо́дзіць мяжу́

2) (mit D) чаргава́цца (з кім-н., чым-н.)

◊ du kannst mir auch kéinen Pfénnig ~ — ты мне нічы́м не мо́жаш дапамагчы́

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Bógen

m -s, - i Bögen

1) дуга́

éinen ~ mit dem Zírkel schlágen* — апіса́ць дугу́ цы́ркулем

2) вы́гін

3) а́рка, скляпе́нне, вы́гіб

4) смычо́к

5) лук (зброя)

6) а́ркуш, ліст

◊ mit j-m über den ~ sein — разм. быць з кім-н. «на нажа́х»

den ~ überspánnen — перагну́ць па́лку (у чым-н.)

in gróßem [hóhem] ~ hináusfliegen* — вы́ляцець з трэ́скам (адкуль-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Spaß

m -es, Späße жарт; заба́ва, паце́ха, уце́ха

das macht mir ~ — гэ́та ро́біць [дае́] мне задавальне́нне

das geht über den ~ — гэ́та ўжо зана́дта

zum [aus] ~ — у жарт, жарту́ючы, жа́ртам

óhne ~ — без жа́ртаў

sich mit j-m éinen ~ erláuben — дазво́ліць сабе́ пажартава́ць над кім-н.

~ tréiben* [máchen] — забаўля́цца, жартава́ць

lass ihm doch den ~! — няха́й ён сабе́ забаўлцецца!

viel ~! — жада́ю до́бра павесялі́цца!

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

ты займ. du (G déiner, D dir, A dich);

гэ́та ты das bist du, du bisťs;

цябе́ не было́ до́ма du warst nicht zu Háuse;

заме́ст цябе́ statt déiner;

я табе́ ўжо́ каза́ў ich habe dir schon geságt;

ма́ю да цябе́ пыта́нне ich habe éine Fráge an dich;

◊

звярта́цца да каго-н. на ты j-n dúzen, j-m du ságen;

быць на ты з кім-н. mit j-m auf Du und Du sein; Du zueinánder ságen;

звярну́цца да каго-н. на ты j-n per [mit] du ánreden

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

пагадне́нне

1. (згода) Überéinkunft f -, -künfte, Überéinkommen n -s, -, Éinverständnis n -ses, -se; Ábmachung f -, -en (змова);

пагадне́нне адбыло́ся das Überéinkommen kam zu Stánde [zustánde];

прыйсці́ да пагадне́ння з кім-н. sich mit j-m verständigen, mit j-m überéinkommen* аддз.;

паво́дле ўзае́мнага пагадне́ння nach béiderseitigem Éinverständnis;

паво́дле пагадне́ння veréinbarungsgemäß;

2. (дамова) Ábkommen n -s, -;

двухбако́вае пагадне́нне bilateráles [zwéiseitiges] Ábkommen;

ура́давае пагадне́нне Regíerungsabkommen n, Ábkommen auf Regíerungsebene;

тае́мнае пагадне́нне Gehéimabkommen n -s, -;

шматбако́вае пагадне́нне multilateráles Ábkommen;

удзе́льнікі пагадне́ння Vertrágsparteien pl;

3. (прымірэнне) Versöhnung f -;

джэнтльме́нскае пагадне́нне дып. Gentleman’s Agreement [´dʒɛntlmənz ə´gri:mənt] n -, -, pl -, -s

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

служы́ць

1. díenen vi; éine Stélle háben (быць на службе);

служы́ць у а́рміі beim Militär díenen;

служы́ць каму-н. j-m (D) díenen; in j-s Dienst stehen*;

служы́ць для чаго-н. zu etw. (D) díenen [gut sein], díenlich sein, ángetan sein, táugen vi; zu etw. (D) gebráucht wérden;

служы́ць кім-н., чым-н. als j-d [etw.] (n) díenen;

служы́ць пры́кладам als Béispiel díenen;

служы́ць зачэ́пкай als Vórwand díenen;

2. царк. den Góttesdienst (áb)halten*; éine Mésse zelebríeren, die Mésse lesen* (у каталіцкай царкве);

3. (пра сабаку) Männchen máchen;

◊

чым магу́ служы́ць? womít kann ich díenen?

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

працава́ць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; незак.

1. Займацца якой‑н. працай. Працаваць у полі. Працаваць здзельна. □ Сапраўдны работнік будзе шчыра працаваць на любым месцы. Шахавец. Спачатку работа не ладзілася — проста не было ахвоты працаваць. Колас. // Быць занятым дзе‑н. працай, мець дзе‑н. які‑н. занятак, знаходзіцца дзе‑н. на службе. Працаваць на заводзе. Працаваць у школе. Працаваць у калгасе. □ Бацька Мірона працаваў у млыне, а Віктара — на шкляной гуце. Маўр. // кім. Знаходзіцца на якой‑н. пасадзе, выконваць абавязкі каго‑н. Працаваць настаўніцай. Працаваць бухгалтарам. Працаваць слесарам. □ Дзед Мікалай працаваў вартаўніком на птушкагадоўчай ферме. Даніленка. Ірына працуе прычэпшчыцай ужо другі месяц. Шахавец.

2. над чым. Працуючы, ствараць, удасканальваць ці вывучаць што‑н. Працаваць над дысертацыяй. Працаваць над спектаклем. Працаваць над карцінай. // з кім. Сістэматычна навучаць, выхоўваць каго‑н. Працаваць з дзецьмі. Працаваць з кадрамі.

3. на каго-што. Займацца якой‑н. працай, забяспечваючы ці абслугоўваючы каго‑н. Працаваць на сябе. □ — Вы будзеце на нас працаваць. Ды яшчэ якую вялікую карысць прыносіць савецкім людзям! Новікаў. «Калі б табе, сонейка, прыйшлося працаваць на пана, ты не стаяла б так доўга над лесам, — зайшло б хутчэй...» Брыль. // перан. Дзейнічаць на карысць каго‑н., дзеля чыіх‑н. інтарэсаў. — Час вайны адцягнуты, а час працуе на нас. Гурскі.

4. чым. Прыводзіць што‑н. у дзеянне, кіраваць, дзейнічаць (інструментам, прыладай). Працаваць лапатай. Працаваць малатком. □ Цётка .. энергічна працавала нажніцамі, рыхтуючы бінты. Самуйлёнак. Мужчыны, жанчыны і падлеткі працуюць граблямі. Бядуля. // Энергічна рухаць чым‑н. (якой‑н. часткай цела). Летам, бывала, ляжа Пеця на спіну, рукі раскіне і ляжыць сабе, не кратаецца. А цяпер, як ні стараецца, як ні працуе і рукамі і нагамі, а галаву ледзьве трымае па паверхні. Ваданосаў. Узлятае дружны смех, гучна працуюць далоні. Лужанін. // з чым. У працэсе працы карыстацца чым‑н. (інструментам, дапаможнікам і пад.). Працаваць з мікраскопам. Працаваць са слоўнікам.

5. Знаходзіцца ў дзеянні, дзейнічаць (пра механізмы, агрэгаты і пад.). Увесь дзень бесперабойна працаваў камбайн. Гурскі. Гул бою чуўся выразна з таго боку, дзе зайшло сонца. І там працавала артылерыя. Чорны. // Дзейнічаць, выконваць свае функцыі (пра органы цела). Страўнік не працуе. Сэрца працуе добра. / Пра думкі, уяўленні і пад. Думка прафесара працавала акрэслена, ясна. Кавалёў. // Быць у дзеянні (аб прадметах, установах); быць адкрытым (для наведвальнікаў, пакупнікоў і пад.). Завод працуе ў дзве змены. Бібліятэка працуе без выхадных дзён.

•••

Працаваць над сабой — удасканальваць сябе ў чым‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)