каска́д, ‑а, М ‑дзе, м.

1. Вадаспад з уступамі.

2. перан.; чаго. Вялікае мноства, багацце, імклівы паток чаго‑н. Каскад слоў. □ Яшчэ момант — і высокі голас Мар’яны .. па-салаўінаму рассыпаўся каскадам трэляў, нібы срэбраны званочак, зазвінеў пад самай столлю. Стаховіч. Узнімаючы каскады ружовых пырскаў, з шумам падалі ў раку падмытыя дрэвы. Хомчанка.

3. У цыркавым мастацтве — прыём падзення з каня.

4. У тэхніцы — звязаныя між сабой крыніцы энергіі, рухавікі, машыны.

•••

Каскад гідраэлектрастанцый — група гідраэлектрастанцый, размешчаных па цячэнню ракі на адлегласці адна ад адной і звязаных між сабой агульным водагаспадарчым рэжымам.

[Фр. cascade.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

буксі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., што.

Цягнуць за сабой на буксіры (у 1 знач.) судна, аўтамашыну і пад. «МАЗамі» лес падавалі .. да прыстаняў, а ўжо адтуль што буксіравалі на Гомель, а што на беразе штабелявалі да веснавога сплаву. Карамазаў.

[Ад гал. boegseren.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мнагазна́чны, ‑ая, ‑ае.

1. У матэматыцы — які складаецца з многіх лічбавых знакаў. Мнагазначны лік.

2. У мовазнаўстве — які мае некалькі значэнняў. Мнагазначнае слова.

3. Які нібы скрывае за сабой што‑н. важнае, намякае на што‑н. важнае. Мнагазначная ўсмешка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

напаўго́ласа, прысл.

Не моцна, не гучна, не на поўны голас. Пець напаўголаса. □ Васіль захадзіў па пакоі ўзад і ўперад, дэкламуючы верш напаўголаса. Дуброўскі. Заранік і Наташа схіліліся над столікам і, разглядаючы альбом са здымкамі, гаварылі паміж сабой напаўголаса. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

небяспе́чна,

1. Прысл. да небяспечны.

2. у знач. вык. Звязана з небяспекай; цягне за сабой якую‑н. небяспеку. Хадзіць тут у такую ноч небяспечна. Галавач. Бегчы далей, відаць па ўсім, было небяспечна, — можна з галавою праваліцца ў багну. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пле́шына, ‑ы, ж.

Тое, што і плех. І толькі там, дзе лугу плешына, рачулкі вузенькую ніць сабой, як кнігаўка, алешына ад сонца хоча засланіць. В. Макарэвіч. Ля самых ног Каваля ляжалі чорныя глыбы дыябазаў з сівымі плешынамі шэрані. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шту́цэр, ‑а, м.

1. Старажытная ваенная стрэльба з вінтавымі нарэзамі ў ствале. // Паляўнічая наразная стрэльба вялікага калібру.

2. Спец. Невялікі патрубак з вонкавай разьбой, які служыць для злучэння труб паміж сабой, для далучэння іх да рэзервуараў, пасудзін і пад.

[Ням. Stutzer.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазно́сіць, -о́шу, -о́сіш, -о́сіць; зак.

1. каго-што. Знесці адкуль-н. усё, многае або знесці ў адно месца ўсіх, многіх ці адно, многае.

П. бульбоўнік з агарода.

П. параненых у санітарную машыну.

2. што. Спусціць уніз усё, многае.

П. сена з вышак.

3. што. Сарваўшы, разбурыўшы, знесці з месца ўсё, многае.

П. масты.

4. што. Пайшоўшы, узяць з сабой усё, многае.

П. чужыя рэчы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

напаўзці́, -паўзу́, -паўзе́ш, -паўзе́; -паўзём, -паўзяце́, -паўзу́ць; напо́ўз, -паўзла́, -паўзло́; -паўзі́; зак.

1. на каго-што. Паўзучы, наткнуцца на што-н.

Н. на камень.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прыпаўзці, запаўзці куды-н. у вялікай колькасці.

Напаўзло мурашак у хату.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Насунуцца, засланяючы сабой што-н.

Напаўзлі хмары з поўначы.

Шапка напаўзла на вочы.

|| незак. напаўза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

вянча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; незак.

1. каго. Аб’ядноўваць шлюбам па царкоўным абрадзе.

В. маладых.

2. перан., што. Завяршаць сабой, знаходзячыся зверху чаго-н.

Вежу вянчала рубінавая зорка.

|| зак. павянча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны (да 1 знач.), звянча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны (да 1 знач.) і увянча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны (да 2 знач.).

|| наз. вянча́нне, -я, н. (да 1 знач.).

|| прым. вянча́льны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)