АЧА́Г ЗЕМЛЕТРАСЕ́ННЯ,

вобласць у нетрах Зямлі, дзе адбываецца хуткае перамяшчэнне (удар) масаў уздоўж тэктанічнага разрыву і вызваленне назапашанай энергіі. Памеры ачагоў землетрасення ад дзесяткаў метраў да сотняў кіламетраў (пры магнітудзе 8,5), глыб. да некалькіх сотняў кіламетраў. Вялікія ачагі землетрасення звязаны з зонамі актыўных глыбінных разломаў у тоўшчы зямной кары або верхняй мантыі. Гл. таксама Эпіцэнтр.

т. 2, с. 164

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АЛЬПІ́ЙСКІ РЭЛЬЕ́Ф,

тып рэльефу высакагор’яў, якія ляжаць вышэй за снегавую лінію ці зведалі зледзяненне ў плейстацэне. Пашыраны ў Альпах, Гімалаях, на Каўказе, Паміры, Цянь-Шані і інш. Характэрны востраканечныя вяршыні і вострыя грабяні, глыбокае расчляненне, стромкія схілы, скалістасць, ледавіковыя формы рэльефу (кары, цыркі, трогі, карлінгі і інш.). Адбываюцца актыўныя працэсы снегавой і ледавіковай эрозіі.

т. 1, с. 281

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГІПАЦЭ́НТР (ад гіпа... + цэнтр) землетрасення, цэнтральны пункт ачага землетрасення ў нетрах Зямлі. У гіпацэнтры раптоўна вызваляецца значная энергія (10​3—10​18 Дж), якая выклікае каротка-перыядычныя ваганні зямной кары. Глыбіня гіпацэнтра пры звычайных землетрасеннях менш за 70 км, пры прамежкавых — 70—300 км, пры глыбокіх — 300—700 км (гл. таксама Эпіцэнтр).

т. 5, с. 255

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

артапірэ́нія

(н.-лац. arthopyrenia)

накіпны сумчаты лішайнік сям. плеяспоравых, які расце на кары дуба, вольхі, ліпы, вішні, таполі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

біято́ра

(н.-лац. biatora)

накіпны сумчаты лішайнік сям. лецыдзеевых, які расце на кары дрэў, балотах, тарфяной глебе, валунах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гідракраты́чны

(ад гідра- + гр. kratos = сіла)

які садзейнічае значнаму расшырэнню плошчы мора, напр. г-ыя рухі зямной кары.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ко́рак

(польск. korek, ад ням. Kork)

1) вонкавы адмерлы слой кары некаторых драўняных раслін;

2) затычка для бутэлек.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сейсмаско́п

(ад сейсма- + -скоп)

прыбор, які адзначае час першага штуршка пры ваганнях зямной кары, а таксама яго напрамак.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фі́сцыя

(н.-лац. physcia)

ліставаты сумчаты лішайнік сям. фісцыевых, які расце на кары дрэў, аголенай драўніне, камяністых субстратах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

флабафе́ны

(ад гр. phloos = кара + baphe = афарбоўка, колер)

арганічныя рэчывы, якія змяшчаюцца ў кары і ў пладах раслін.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)