Разм. Кавалак дрэва, абломак чаго‑н., асколак металу. — А кыш-кыш-кыш!.. — шпурляю на курэй аскабалак. — Каршуна няма на вас.Баранавых.Грысь па сваёй гаспадарскай звычцы прынёс у хату некалькі сухіх аскабалкаў.Кулакоўскі.Танк зароў, паехаў на пліту гусеніцай і крутануўся. Гранітныя аскабалкі пырснулі ва ўсе бакі.Лужанін.Марыля схапіла, бутэльку і бразнула яе аб печ. Дробныя аскабалкі шкла зазвінелі па хаце.Корбан.Аскабалкам жалеза.. [Васілю] перабіла плячо, моцна ўдарыла ў грудзі.Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1.чаго і без дап. З’есці больш, чым трэба; аб’есціся. Дзіця пераела.
2.каго-што і чаго. З’есці ўсё, многае. [Бацька:] — І прыбралі ўсё за пагоду, і змалацілі як мае быць, у засекі засыпалі. Думалі хлеба не пераядзім.Сабаленка.
3.што. Раз’ядаючы, разбурыць, раздзяліць на часткі. Іржа пераела жалеза.
•••
Пераесці (ад’есці) нутро (кішкі, вантробы)каму — моцна надакучыць, стаць невыносным для каго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распа́лены, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад распаліць.
2.узнач.прым. Моцна нагрэты; вельмі гарачы. Распалены прас. □ Сонца як не плавілася. Здавалася, з яго, як з распаленага жалеза, не промні ліліся, а сыпаліся іскры-апаліны, быццам па ім білі молатам.Сабаленка.Ад яе [печкі] распаленых сцен па ўсёй старожцы разліваецца прыемная цеплыня.Ігнаценка.
3.узнач.прым. Моцна ўзбуджаны, расхваляваны; разгарачаны. [Таццяна] стаяла сярод баб распаленая, вясёлая, прыгожая і ўсміхалася Зеленюку.Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пало́саж., в разн. знач. полоса́;
шыро́кая п. зямлі́ — широ́кая полоса́ земли́;
п. жале́за — полоса́ желе́за;
цёмная п. ле́су на гарызо́нце — тёмная полоса́ ле́са на горизо́нте;
~сы спе́ктра — по́лосы спе́ктра;
дождж прайшо́ў ~сай — дождь прошёл полосо́й
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перагну́цьсов., в разн. знач. перегну́ть;
п. ліст жале́за папала́м — перегну́ть лист желе́за попола́м;
ён ~ну́ў у сваі́х патрабава́ннях — он перегну́л в свои́х тре́бованиях;
◊ п. па́лку — перегну́ть па́лку
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
макраэлеме́нты
(ад макра + элемент)
найбольш пашыраныя 10 хімічных элементаў з атамнымі нумарамі ў інтэрвале ад 8 да 26, якія складаюць 99,92 % масы зямной кары (кісларод, крэмній, кальцый, алюміній, жалеза, магній, калій, натрый, тытан, марганец); параўн.мікраэлементы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
mantle
[ˈmæntəl]1.
n.
1) накі́дка без рукаво́ў, ма́нтыя f.
2) пакрыцьцё n., по́крыва n.
a mantle of snow — сьне́жнае по́крыва
3) Tech.
а) кажу́х -а́m. (футара́л з жале́за)
б) се́тка (наво́кал га́завага ліхтара́)
2.
v.t.
пакрыва́ць; аху́тваць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
przejeść
зак.
1. праесці;
rdza przejadła żelazo — іржа праела жалеза;
przejeść pieniądze — праесці грошы;
2. пад’есці; з’есці;
nie mogę tego przejeść — я не магу гэтага з’есці
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ВЕЗУВІЯ́Н
(ад месца знаходкі на г. Везувій),
ідакраз, мінерал класа астраўных сілікатаў, водны алюмасілікат кальцыю, магнію і жалеза, Ca10(MgFe)2Al4[SiO4]5 [Si2O7]2(OH,F)4.
Крышталізуецца ў тэтраганальнай сінганіі. Крышталі прызматычныя або дыпірамідальныя, шчыльныя і зярністыя масы. Колер зялёны або карычневы, радзей жоўты, блакітны ці чырвоны. Паўпразрысты. Бляск шкляны. Цв. 6—7. Шчыльн. каля 3,4 г/см³. Характэрны мінерал кантактна-метамарфічных парод і скарнаў. Празрыстыя разнавіднасці — вырабныя камяні.