шо́ры, ‑аў; адз. няма.
1. Конская збруя без дугі і хамута, са шлеямі.
2. Спецыяльныя бакавыя шчыткі, прымацаваныя да вуздэчкі, якія не даюць магчымасці каню глядзець убок. Вупраж была новая, падагнаная, дабротная — вуздэчка з шарамі, наглянцаваныя раменныя шлеі. Хадкевіч.
3. перан. Перашкода, абмежаванасць, якая не дазваляе правільна разумець што‑н. Класавыя шоры буржуазных гісторыкаў.
•••
Браць (узяць) у шоры гл. браць.
Трымаць у шорах гл. трымаць.
[Польск. szory — збруя, вупраж.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надзе́я ж. наде́жда; ча́яние ср., упова́ние ср.;
◊ глядзе́ць з надзе́яй — смотре́ть с наде́ждой;
падава́ць надзе́і — подава́ть наде́жды;
усклада́ць надзе́і — возлага́ть наде́жды;
це́шыць сябе́ надзе́яй — обольща́ть себя́ наде́ждой;
мець надзе́ю — име́ть наде́жду
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
krzywy
krzyw|y
1. крывы;
patrzeć na kogo ~ym okiem перан. глядзець на каго нядобрым вокам;
2. кульгавы;
3. ~a мат. крывая
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
bright [braɪt] adj.
1. я́ркі; све́тлы; бліску́чы;
bright eyes я́сныя во́чы;
bright future све́тлая бу́дучыня
2. разу́мны, здо́льны, ке́млівы;
bright imagination жыво́е ўяўле́нне
♦
bright and early зусі́м ра́на;
(as) bright as a button BrE разу́мны, дасці́пны;
look on the bright side глядзе́ць на спра́вы аптымісты́чна
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
consult [kənˈsʌlt] v.
1. кансультава́цца, ра́іцца;
consult a doctor звярта́цца да ўрача́;
consult a lawyer пара́іцца з юры́стам
2. даве́двацца;
consult a dictionary звярта́цца да сло́ўніка, глядзе́ць сло́ва ў сло́ўніку
3. (with) ра́іцца
4. браць/прыма́ць пад ува́гу;
consult smb.’s interests улі́чваць чые́-н. інтарэ́сы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
sorry1 [ˈsɒri] adj.
1. засму́чаны, су́мны; по́ўны жа́лю;
be sorry шкадава́ць;
I’m sorry to say на жаль, паві́нен сказа́ць
2. ва́рты жа́лю; дрэ́нны, ке́пскі, благі́, ма́рны;
He was a sorry sight. На яго было балюча глядзець.
♦
feel sorry for smb. спачува́ць каму́-н.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
wonder1 [ˈwʌndə] n.
1. здзіўле́нне;
look in wonder глядзе́ць са здзіўле́ннем
2. цуд, дзі́ва
♦
do/work wonders твары́ць/рабі́ць цу́ды;
it’s a wonder that… дзі́ва, што…;
no/little won der that… не дзі́ва/ма́ла дзі́ва, што;
wonders will never cease свет по́ўны цу́даў
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ Назор ’нагляд’ (Дуж-Душ.), параўн. у т. зв. духоўнай песні: Ай сынку мой, сынку, царь небесный! / Да с ким мяне, деву, покидаешь? / Да кому ты назор святый оставляешь? (магіл., Шн. 2, 615). Ад наверыць ’назіраць’ (Бел. каз. эпас, 53). Рус. назор ’нагляд, дазор’, укр. назорити ’убачыць, заўважыць’; у іншых славянскіх мовах адпаведныя словы ад *zbreti ’глядзець’ маюць іншыя значэнні (чэш. názor ’погляд, думка’, серб.-харв. назор ’думка, погляд’, ’увага’ і пад.), што, відаць, сведчыць аб незалежным характары іх развіцця. Гл. зорыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прызіра́цца ’ўглядацца, прыглядацца’ (маст., гарад., Сл. ПЗБ, ТС, Скарбы), сюды ж вытворныя назоўнікі, відаць, іранічныя назвы, пра што сведчыць і канец слова, аформлены “польскім суфіксам” ‑дло: прызіра́дло, прызыра́дло ’люстра’ (баран., іван., Сл. Брэс.). Прыставачна-суфіксальнае ўтварэнне ад звязанага ў сучаснай мове кораня ‑з(і/о)р‑ > параўн. рус. старое зреть, укр. зрі́ти < прасл. *zьrěti. З улікам ст.-слав. призирати ’глядзець’ трэба канстатаваць, прынамсі, усходнеславянскае паходжанне дзеяслова; параўн. рус. арл. призира́ться ’прыглядацца’, укр. призира́тися ’прыглядацца’. Сюды ж прызо́рысты ’падслепаваты, блізарукі’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вярну́ць², -ну́, ве́рнеш, ве́рне; -ні́; незак., што.
1. Мяняць напрамак руху, паварочваць.
В. машыну ўправа.
В. нос ад чаго-н. (адносіцца да каго-, чаго-н. з пагардай, грэбаваць кім-, чым-н.). Здушы верне (брыдка думаць пра што-н., глядзець на што-н.).
2. Валіць на бок, пераварочваць.
В. воз.
3. перан. Схіляць да чаго-н., даваць пэўны кірунак (думкам, размовам і пад.; разм.).
Мне вядома, куды ён верне.
4. перан., на каго-што. Перакладваць віну на іншага (разм.).
Сам вінаваты, а на другіх верне.
5. (1 і 2 ас. не ўжыв.), з чаго. Рухацца, падаць, узнімацца суцэльнай плынню.
Дым верне з коміна.
6. 3 цяжкасцю ўзнімаць пласты зямлі.
Трактар верне дзёран.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)