2.што. Прысвоіць каму-н. званне, надзяліць паўнамоцтвамі і пад.
Н. званне заслужанага дзеяча навукі.
Н. чын маёра.
3.што. Выявіць у якой-н. форме.
Н. гліне форму гаршка.
4.перан., што. Аднесціся, паставіцца пэўным чынам да чаго-н.
Н. вялікае значэнне гэтаму выпадку.
5.што і чаго. Павялічыць, зрабіць больш прыкметным што-н. у кім-, чым-н.
Н. рашучасці абмеркаванню падзеі.
|| наз.нада́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
няшча́сцеср.
1. несча́стье;
зда́рылася вялі́кае н. — случи́лось большо́е несча́стье;
н. мне з табо́й! — несча́стье мне с тобо́й!;
2. неуда́ча ж.;
вось н.! — вот неуда́ча!;
◊ на н. — к несча́стью, на несча́стье, на (ту) беду́;
тава́рыш па ~сці — това́рищ по несча́стью
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Патарыба́ніць ’бегчы’ (Інстр. III). Да прасл.terti (Куркіна, Этимология–1980, 24) > terati ’гнаць, бегчы’ (в.-луж.ćerić ’лавіць’, ст.-чэш.poteriti, vteriti ’неадступна ісці, бегчы за кім-н.’, славен.tėrjati), якое пазней набыло экспрэсіўныя суфіксы — патараніць (гл.), патарабаніць — магчыма, пад уплывам цюрк., параўн. тат.daraban ’барабану > тарабан ’тс’, тарабаніць: вяц. ’біць, барабаніць’, бел. ’моцна стукаць’, ’хутка несці нешта вялікае’, польск.potarabanić ’ісці з цяжкасцю’, усх.-чэш.tarabit ’несці з намаганнем’. Аб мене а > ы гл. Карскі, 1, 103.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Турбі́на ‘рухавік, які выкарыстоўвае рух вады, пары ці газу’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Вруб.), ‘вялікае кола ў вадзяным млыне’ (Скарбы₂). Праз рус.турби́на ці польск.turbina ‘вярчальны рухавік’ з франц.turbine ‘тс’ (Арол, 4, 118 — з ням.Turbine), якое штучна было ўтворана на аснове формы Р. скл. turbinis (SWO, 1980, 783; ЕСУМ, 5, 679) ад лац.turbō ‘вір, віхор, віхура, бура, вярчэнне’ ці turbineus ‘віхравы’, роднасных ст.-грэч.τύρβη ‘бязладдзе’, лац.turba ‘сумятня, натоўп’ (Чарных, 2, 272; Даза, 732).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
absorption
[əbˈzɔrpʃən]
n.
1) абсо́рбцыя f., паглына́ньне, усмо́ктваньне, уця́гваньне n.
absorption of light rays by black objects — паглына́ньне сьветлавы́х про́мняў чо́рнымі прадме́тамі
2) заглыбле́ньне n. ў не́чым; вялі́кае зацікаўле́ньне n. не́чым
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ля́дзішча
1. Месца, прыдатнае для ачышчэння ад зарасніку (Нас. АУ).
2.Вялікае ляда; месца, дзе было ляда 1 (Слаўг.). Тое ж лядзі́шча (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
падзе́я, ‑і, ж.
Здарэнне, выпадак. Падзеі апошніх дзён адышлі дзесь далёка-далёка, як бы іх і не было.Колас.У Міколкавым раннім дзяцінстве было многа падзей, але ці дужа іх ўспомніш усе.Лынькоў.// Тое, што парушае звычайны парадак, нармальную плынь жыцця. Заняткі прайшлі без асаблівых падзей.Гамолка.// Важная, выдатная з’ява, вялікае здарэнне. Гістарычная падзея. Міжнародным падзеі. □ Над Свіслаччу домік Стаў сведкам Вялікіх у свеце падзей.Прыходзька.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сіло́, ‑а, н.
1. Прыстасаванне ў выглядзе петляў для лоўлі птушак і дробных жывёлін. Паслухайце толькі, да чаго дадумаўся.. [Вася]: зрабіў вялікае сіло, налавіў поўную клетку птушак.Пальчэўскі.Пайшоў бацька ў лес, паставіў сіло і злавіў зайца.Якімовіч.
2.перан. Тое, што пазбаўляе волі; пастка. Толькі ўвосень Агата зразумела, што трапіла ў сіло, пастаўленае гэтым сваім чалавекам.Сабаленка.Балот гнілых сіло нам болей пагражаць не стане.Дудар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
sea
[si:]
n.
1) мо́ра n.
2) вялі́кае во́зера
3) мо́цная хва́ля
a high sea — высо́кія мо́цныя хва́лі
•
- be at sea
- follow the sea
- go to sea
- high sea
- put to sea
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
◎ Крэж1 ’дрэва, у якім асяродак не ў цэнтры’ (Шатал., Клім.), ’унутраная амярцвелая частка дрэва’ (Жыв. сл.), ’хвоя з крохкай і цвёрдай драўнінай’ (ТС). Рус.кряж ’вялікае моцнае дрэва’, ’калодны вулей’, ст.-рус.кряжь ’брус’. Першапачаткова ’круглы брус’ да прасл.kr^gъ ’круг’ з іншай ступенню аблаўта (прасл.kręg‑jь) (Фасмер, 2, 391).