си́льно нареч., в разн. знач. мо́цна; (очень) ве́льмі, обл. ду́жа;
си́льно уда́рить кулако́м по́ столу мо́цна ўда́рыць кулако́м па стале́;
от окна́ си́льно ду́ет ад акна́ мо́цна (ве́льмі, ду́жа) дзьме;
си́льно ска́зано мо́цна сказа́на;
э́то изве́стие си́льно меня́ порази́ло гэ́та паведамле́нне мо́цна (ве́льмі, ду́жа) мяне́ ўра́зіла;
си́льно уста́ть мо́цна (ве́льмі, ду́жа) стамі́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
проде́лка ж.
1. (действие) разг. праро́бліванне, -ння ср., прабіва́нне, -ння ср.; прасяка́нне, -ння ср.; см. проде́лыватьI;
2. (предосудительный поступок) махля́рства, -ва ср., хі́трыкі, -каў ед. нет, шту́ка, -кі ж., шту́чка, -кі ж.;
э́то его́ проде́лки гэ́та яго́ шту́чкі (махля́рства, хі́трыкі);
3. (шутливая выходка) вы́хадка, -кі ж., вы́брык, -ку м., шту́ка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
определённый
1. (установленный) вы́значаны; (о границе, пределе) акрэ́слены;
2. (сформулированный) азна́чаны, акрэ́слены;
3. (твёрдо установленный) пэ́ўны;
име́ть определённый за́работок мець пэ́ўны заро́бак;
4. (точный) дакла́дны, выра́зны;
он не дал определённого отве́та ён не даў пэ́ўнага (выра́знага) адка́зу;
5. (явный, очевидный) пэ́ўны, відаво́чны; (несомненный, безусловный) безумо́ўны, бясспрэ́чны;
э́то определённая уда́ча гэ́та безумо́ўная (відаво́чная) уда́ча.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
но́мер в разн. знач. ну́мар, -ра м.;
но́мер облига́ции ну́мар абліга́цыі;
февра́льский но́мер журна́ла лю́таўскі ну́мар часо́піса;
снять но́мер в гости́нице зняць ну́мар у гасці́ніцы;
но́мер оруди́йного расчёта ну́мар гарма́тнага разлі́ку;
со́льный но́мер со́льны ну́мар;
◊
вы́кинуть но́мер адпалі́ць шту́ку;
э́тот но́мер не пройдёт гэ́ты ну́мар не вы́йдзе, гэ́та (вам, табе́) не ўда́сца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
упира́ться
1. в разн. знач. упіра́цца;
упира́ться лбом в сте́нку упіра́цца лбом у сцяну́;
всё э́то де́ло упира́ется в недоста́ток вре́мени уся́ гэ́та спра́ва ўпіра́ецца ў недахо́п ча́су;
2. перен., разг. упіра́цца; (упрямиться — ещё) упа́рціцца, нараві́цца, нату́рыцца;
3. страд. упіра́цца; утаро́плівацца; см. упира́ть 1, 2;
упира́ться рука́ми и нога́ми упіра́цца рука́мі і нага́мі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Глава́ ’глава (у кніжцы і да т. п.); таксама ’глава (дэлегацыі, урада і г. д.)’. Рус. глава́, укр. глава́. У бел. і ўкр. мовах запазычанне з рус. глава́ ’тс’. У рус. мове глава́ (у кнізе) узята са ст.-слав. глава, якое перадае грэч. κεφάλιον. Гл. Фасмер, 1, 408; Шанскі, 1, Г, 83. У знач. ’глава (урада і г. д.)’ таксама з рус. мовы, дзе гэта значэнне развілося, здаецца, незалежна ад ст.-слав. мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Драко́н ’дракон’ (БРС). Рус. драко́н, укр. драко́н. У ст.-рус. мове (Максім Грэк) лічыцца запазычаннем прама з грэч. δράκων ’тс’. Паводле Фасмера (1, 534), у іншых выпадках у рус. мове гэта запазычанне з лац. dracō, ‑ōnis (< грэч.). Гл. яшчэ Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 183. Прыметнік драко́наўскі (драконаўскія законы) — запазычанне з франц. (магчыма, праз рус. мову) draconique або ням. drakonisch. У аснове ляжыць імя элінскага заканадаўца Дракона (Δράκων). Гл. Фасмер, 1, 535.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дрынду́шка ’частушка’, ’дробязь, цацка’ (БРС), дрындуха ’частушка’ (Шат.). Параўн. у Насовіча: дры́ндаць ’ленавацца; хадзіць, спяваючы’, дры́нда ’гультай’, ’від плуга’. Слаўскі (1, 172) прыводзіць вялікую групу слав. слоў са шматлікай семантыкай і лічыць, што гэта ўсё лексемы гукапераймальнага характару. Параўн. польск. drynda ’вазок’, dryndač ’павольна ехаць, трэсціся на возе’, укр. дри́нда ’вазок’, дри́ндати ’бегчы рыссю’, серб.-харв. др̏ндати ’балбатаць, размаўляць’ і г. д. Паводле Сл. паўн.-зах., дры́ндаць ’хадзіць без справы, бадзяцца’ < польск. dryndać.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дрэ́ўка 1 ’дрэўка (сцяга і г. д.)’ (БРС). Запазычанне з рус. дре́вко ’тс’ (у рус. мове гэта, паводле Шанскага, 1, Д, Е, Ж, 188, рус. утварэнне на базе запазычанага са ст.-слав. мовы слова дре́во < дрѣво).
Дрэ́ўка 2 ’цурка (для палення)’ (БРС), дрэ́ўкі ’тс’ (Шат.). Відавочнае запазычанне з польск. мовы. Параўн. польск. drzewka (мн. л.) ’дровы’. Можна думаць і пра самастойнае ўтварэнне гэтага слова ў бел. мове на базе запазычанага з польск. мовы дрэ́ва (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ды́ля ’адна з дзвюх рам варштата’ (Сцяц.), ’тоўстая дошка’ (БРС, Шат., Сцяшк., Сл. паўн.-зах.; Шатал.: дыль). Запазычанне з польск. dyl ’бэлька, брус, распіленае ўздоўж бервяно; тоўстая дошка’. Параўн. ст.-бел. дыль, дылъ ’тоўстая дошка’ (з XVI ст., Булыка, Запазыч., 103). Польск. слова з ням. Diele (параўн. Слаўскі, 1, 185). Вытворныя: ст.-бел. дилеванье, дылеванье, дылованье, дылеваный, одылеваный (Булыка, там жа), бел. дылёўка ’тоўстая дошка’ (гэта апошняе ці не з польск.?; параўн. польск. dylować, dylowanie).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)