ні́жняя пала́та (парламента) паліт.Únterhaus n -es
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
АНГЕМІТО́НІКА
(ад ан... + гемі... + грэч. tonos тон),
гукавая сістэма, заснаваная на беспаўтонавых гукавых суадносінах. Разнавіднасці ангемітонікі — 3-, 4-, 5-ступенная (пентатоніка) у аб’ёмах кварты, квінты, а таксама актавы, малой сексты, септымы. Тыповая інтанацыя — трыхорд у кварце (напр., рэ-фасоль). На ангемітоннай, у прыватнасці пентатоннай, сістэме засн. музыка многіх народаў (кітайцаў, манголаў, татараў, башкіраў, буратаў, шатландцаў і інш.). У слав. народаў ангемітоніка часта спалучаецца з дыятанічнымі сістэмамі, але сустракаецца і ў чыстым выглядзе, асабліва ў песенным фальклоры стараж. пласта.
Літ.:
Квитка К.В. Ладовые системы в музыке славян и соседних народов // Избр. гр. М., 1971. Т. 1;
Елатов В.И. Ладовые основы белорусской народной музыки. Мн., 1964;
Мухаринская Л.С. Белорусская народная песня. Мн., 1977.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ДАМЕ́НІКА ВЕНЕЦЫЯ́НА
(Domenico Veneziano; да 1410, г. Венецыя, Італія — 15.5.1461),
італьянскі жывапісец эпохі Ранняга Адраджэння. Вучыўся, напэўна, у Венецыі, з 1439 працаваў у Фларэнцыі (першым увёў тэхніку алейнага жывапісу). Пераадолеўшы традыцыі познагатычнага жывапісу, у сваіх сталых творах («Алтар св. Лучыі», каля 1445—48), паказаў сябе майстрам перспектывы і пластычнай перадачы аб’ёму. У адрозненне ад тагачасных мастакоў фларэнційскай школы жывапісу, аддаваў перавагу каларыстычным задачам, выкарыстоўваў колеравую гаму для перадачы эмацыянальных адценняў — серабрысты тон у яго карцінах стварае адчуванне святла і прасторы («Дабравешчанне»). Урачыстасць арнаментацыі і выразнасць контурных ліній удала спалучаліся ў кампазіцыйнай форме профільнага паяснога партрэта («Партрэт маладой жанчыны», каля 1450). Сярод яго вучняў П’ера дэла Франчэска.
Даменіка Венецыяна. Алтар св. Лучыі. Каля 1445—48.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
нача́льніцкі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да начальніка, належыць начальніку. Стаялі афіцэры, выцягнутыя ў струнку, чакалі начальніцкага загаду.Лынькоў.У той жа самы момант салдат.. раптам махнуў рукою і пабег у начальніцкі вагон.Чорны.
2. Поўны важнасці, строгасці; уладны. Сядзіць .. [Скок] з начальніцкім выглядам за перапэцканым у чарніла крываногім сталом і старанна хукае на пячатку, быццам яна замерзла.Сяркоў.Пан Крулеўскі гаварыў цяпер па-польску, і ў голасе чуўся халодны, .. начальніцкі тон.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Аказацца пераключаным (гл. пераключыць у 1 знач.).
2. Перайсці на іншы від працы, змяніць галіну сваёй дзейнасці, пачаць дзейнічаць іначай. Цяпер уся рыбаводная брыгада пераключыцца на сажалкі, бо пара ўжо звярнуць на іх увагу.Чарнышэвіч.І зараз жа хлопцы пераключыліся на бадзёры тон.Карпюк.
3.перан. Накіраваць сваю ўвагу, думкі і пад. на што‑н. іншае. Як толькі маці выйшла, думкі Міколы пераключыліся на калгасныя справы.Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ска́заны, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад сказаць.
2.узнач.наз.ска́занае, ‑ага, н. Тое, што вымаўлена кім‑н.; словы, якія сказаў хто‑н. Спахапіўшыся, паспрабавала [Марыя] змякчыць тон, перайначыць сэнс сказанага.Кулакоўскі.Але Валодзя не звярнуў на сказанае ніякай увагі.Даніленка.Тут усё настолькі дакладна і разумна, што дадаць да сказанага.. нічога нельга.«Полымя».
•••
Не ў гнеў (крыўду) хай будзе сказанагл. быць.
Сказана — зроблена — слова не разыходзіцца са справай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
но́та1
(лац. nota = знак, заўвага)
1) умоўны графічны знак для абазначэння музычнага гуку, а таксама сам гэты гук;
2) мн. музычны твор у нотным запісе (напр. папка з нотамі);
3) перан.тон гаворкі, у якім выражана пэўнае пачуццё (напр. н. незадавальнення).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
politicians of various hues палі́тыкі ўсі́х масце́й
♦
a hue and cry мо́цны паліты́чны пратэ́ст;
A new tax has raised a hue and cry among the public. Новы падатак выклікаў моцны пратэст у народа.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
vein[veɪn]n.
1.anat. ве́на; жы́ла
2. жы́лка, прасло́йка і́ншага ко́леру (у дрэве, мармуры і да т.п.)
3. ры́са; мане́ра; настро́й; тон; стыль;
in the same vein/in a similar vein прыблі́зна тако́е, не́шта падо́бнае;
in a serious vein сур’ёзна
4. схі́льнасць, жы́лка;
a vein of humo ur юмарысты́чная жы́лка
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
пасы́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які служыць для пасылкі куды‑н., для выканання якіх‑н. даручэнняў. Пасыльная машына.
2.узнач.наз.пасы́льны, ‑ага, м.; пасы́льная, ‑ай, ж.Тон (тая), хто пасылаецца з якім‑н. даручэннем; рассыльны. [Начдыў:] Таварыш пасыльны! Знайдзіце камандзіра палка Кулагіна і перадайце, што я прашу яго сюды зараз жа.Крапіва.Перад заходам сонца Сільцоў праз пасыльнага выклікаў Арсеня да сябе.Хадкевіч.Неяк раніцой, у самым пачатку кастрычніка, з пошты прыбегла пасыльная і прынесла бацьку Рыгоркі тэлеграму.Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
