1) асноўнае, зыходнае палажэнне якой-н. навукі, тэорыі (напр. дэмакратычны п. кіраўніцтва);
2) перакананне, пункт погляду;
3) асноўная асаблівасць будовы якога-н. механізма (напр. п. дзеяння машыны).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
псіхасама́тыка
(ад псіха- + гр. somatikos = цялесны)
суб'ектыўна-ідэалістычная медыка-псіхалагічная тэорыя, якая разглядае чалавека як цэласнае адзінства душы і цела, але тлумачыць псіхіку як пачатак усіх працэсаў, што адбываюцца ў чалавечым арганізме.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Пераме́жка ’невялікая змена (напр., надвор’я)’, ’прамежак’ (Нас.), рус.цвяр., пск., каcтр. переме́жки, перемёжка ’часовае спыненне, невялікі перапынак у працы’. Да праме́жак (гл.), які паводле будовы адпавядае літ.prótarpis ’прамежак’. Мена пра- > пера- рэгіянальная “крывіцкая” асаблівасць, параўн. яшчэ рус.маск.перемежу́ток = промежу́ток ’тс’, перемеж́ье ’прамежак часу’. Утворана з пера- і мяжа (гл.) — першапачаткова ’прастора паміж межамі чаго-небудзь’, ’заканчэнне аднаго перыяду і пачатак іншага’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пры́вечар ’пачатак вечара’ (Нас.), прысл. пры́вечар ’пад вечар’ (Байк. і Некр.). Лексікалізацыя словазлучэння пры ве́чары, дзе рэалізуецца вельмі архаічнае значэнне прыназоўніка пры ’пры азначэнні часу, які набліжаецца, ці часу, на працягу якога адбываецца дзеянне’, параўн. ст.-слав., стараж.-рус.облаѕи съ нама ѣко при вечерѣ естъ. Рус.дыял.при́ве́чер ’надвячорак’, при́вечерь, при́вечер ’пад вечар’, при́вечёрок ’надвячорак; позні вечар’, укр.привечері́тися ’змеркнуцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пры́нцып
(лац. principium = аснова, пачатак)
1) асноўнае, зыходнае палажэнне якой-н. навукі, тэорыі (напр. дэмакратычны п. кіраўніцтва);
2) перакананне, пункт гледжання (напр. трымацца цвёрдых прынцыпаў);
3) асноўная асаблівасць будовы якога-н. механізма (напр. п. дзеяння машыны).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
во́дсвет, ‑у, М ‑свеце, м.
Адбітак святла; водбліск. Ад водсвету бледнага полымя твар старога настаўніка здаваўся васковым.Шамякін.// Адліў. На матавым водсвеце медзі Насця прачытала маленькі надпіс.Лынькоў.//перан. Пашырэнне на каго‑, што‑н. чыіх‑н. уражанняў, пачуццяў, праяўленне іх. У апошнім з гэтых вершаў вельмі паэтычны пачатак, які кідае своеасаблівы водсвет на ўвесь твор.Бугаёў.[Буткевіч] убачыў у яе вачах водсвет таго захаплення, з якім яна [Гануся] заўсёды глядзела на яго.Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́мніцца, ‑ніцца; незак.
1. Захоўвацца ў памяці, не забывацца. Надыход восені з маленства помніцца мне па гудзенню гэтых правадоў.Кулакоўскі.Мне помніцца год Сорак трэці, Пачатак суровай зімы.Прыходзька.
2.узнач.пабочн.по́мніцца. Як у памяці. Тады ў Льва Раманавіча, помніцца, варухнулася сумненне, ці варта высяляць Сапуна.Асіпенка.Мы тады, помніцца, шумна спраўлялі наваселле. Былі Галіны саслужыўцы, Толікавы сябры, быў, вядома, запрошаны і я з жонкаю.Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Éinbruch
m -s, -brüche
1) узло́м
2) абва́л
3) надыхо́д (пачатак чаго-н.)
4) уварва́нне; ата́ка
~ kálter Luft — прыто́к хало́днага паве́тра
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
datować się
незак. пачынацца; браць пачатак;
poprawa w zdrowiu chorego ~uje się od roku — паляпшэнне здароўя хворага пачалося год назад (год таму)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
germ
[dʒɜ:rm]
n.
1) мікро́б -а m., бактэ́рыя f.
2) Biol. заро́дак -ка m.; эмбрыён -а m.; насе́ньне n.; за́вязь f.
3) палава́я кле́тка (расьлі́наў, жывёлы), гамэ́та f.
4) пача́так чаго́-н. наагу́л
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)