зрэ́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак., што.
1. Прарэдзіць, зрабіць радзейшым (пра пасевы, лес і пад.).
З. густыя ўсходы агуркоў.
2. Пасеяць рэдка, радзей, чым трэба.
З. пасевы.
|| незак. зрэ́джваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. зрэ́джванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
вы́біцца сов.
1. в разн. знач. вы́биться;
в. з даўго́ў — вы́биться из долго́в;
валасы́ вы́біліся з-пад капелюша́ — во́лосы вы́бились из-под шля́пы;
2. (о стёклах) разби́ться;
шы́ба вы́білася — стекло́ разби́лось;
◊ в. з гра́фіка — вы́биться из гра́фика;
в. з каляі́ны — вы́биться из колеи́;
в. з сіл — вы́биться из сил;
в. на даро́гу — вы́биться на доро́гу;
в. са сну — потеря́ть сон;
в. ў лю́дзі — вы́биться в лю́ди
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
In camera caritatis
Пад купалам павагі (г. зн. адзін на адзін з кім-небудзь).
Под сводом уважения (т. е. наедине с кем-либо).
бел. Адзін на адзін. 3 вока на вока. Сам-насам.
рус. С глазу на глаз. Один на один.
фр. Entre quatre yeux (Среди четырёх глаз).
англ. Between you and me and the door-post (Между нами и дверным косяком).
нем. Unter vier Augen (Под четырьмя глазами).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
здабы́ць, -бу́ду, -бу́дзеш, -бу́дзе; -бу́дзь; -бы́ты; зак., што.
1. Дастаць, набыць.
З. цяслярны інструмент.
З. каштоўныя звесткі.
2. Дастаць з нетраў зямлі.
З. каменны вугаль.
З. нафту.
3. перан. Дабіцца чаго-н. шляхам барацьбы, настойлівасці, працы і пад.
З. славу.
З. перамогу ў баях.
◊
Здабыць корань — у матэматыцы: выканаць дзеянне, адваротнае ўзвядзенню ў ступень.
З. корань з ліку.
|| незак. здабыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. здабы́ча, -ы, ж.
Адправіцца на здабычу (на паляванне, на промысел).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
вы́рвацца сов.
1. прям., перен. вы́рваться;
в. з рук — вы́рваться из рук;
в. з-пад прыгнёту — вы́рваться из-под гнёта;
2. (стремительно выйти наружу) вы́рваться;
по́лымя ~валася з ко́міна — пла́мя вы́рвалось из трубы́;
стогн ~ваўся з грудзе́й — стон вы́рвался из груди́;
3. (отделиться) вы́рваться, оторва́ться; (выскользнуть, выпасть) вы́дернуться;
гу́зік ~ваўся — пу́говица вы́рвалась (оторвала́сь);
цвік ~ваўся — гвоздь вы́дернулся
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
зо́рка I сущ., ж., в разн. знач. звезда́;
з. пе́ршай (друго́й) велічыні́ — астр. звезда́ пе́рвой (второ́й) величины́;
нерухо́мыя ~кі — астр. неподви́жные звёзды;
○ Паля́рная з. — Поля́рная звезда́;
о́рдэн Чырво́най Зо́ркі — о́рден Кра́сной Звезды́;
блука́ючыя ~кі — блужда́ющие звёзды;
марска́я з. — морска́я звезда́;
пераме́нныя ~кі — астр. переме́нные звёзды;
◊ пуцяво́дная з. — путево́дная звезда́;
зо́рак з не́ба не хапа́е — звёзд с не́ба не хвата́ет;
нарадзі́цца пад шчаслі́вай ~кай — роди́ться под счастли́вой звездо́й;
узыхо́дзячая з. — восходя́щая звезда́
зо́рка II нареч. зо́рко;
во́чы глядзя́ць з. — глаза́ смо́трят зо́рко
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
двухкры́лы, -ая, -ае.
1. З двума крыламі.
Д. планёр.
2. у знач. наз. двухкры́лыя, -ых. Атрад насякомых, які мае адну пару крылаў (напр., мухі, камары і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
байко́т, -у, М -ко́це, мн. -ы, -аў, м.
Спосаб уздзеяння на асобу, арганізацыю, дзяржаву і пад., калі цалкам або часткова спыняюцца адносіны з імі.
Аб’явіць б. бракаробам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
агаро́дніна, -ы, ж., зб.
Агародныя плады і зеляніна, якія скарыстоўваюцца ў ежу (агуркі, цыбуля, морква, буракі і пад.).
Суп з агародніны.
|| прым. агаро́днінны, -ая, -ае.
Агароднінная база.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
крот, крата́, мн. краты́, крато́ў, м.
Невялікая млекакормячая жывёліна атрада насякомаедных, якая жыве пад зямлёй, а таксама футра гэтай жывёліны.
Каўнер з крата.
|| прым. крато́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)