Verbum

анлайнавы слоўнік

БРЭ́СЦКІЯ ГІМНА́ЗІІ , сярэднія агульнаадук. навуч. ўстановы ў 1865—1915 у Брэсце.

Мужчынская гімназія засн. ў 1865 як 4-класная прагімназія; у 1901 пераўтворана ў гімназію. Складалася з 8 асн., 4 паралельных (1—4-ы) і падрыхтоўчага класаў. Колькасць навучэнцаў ад 450 да 520. Выкладаліся: Закон Божы, іудзейскае веравучэнне, рус., франц., ням., лац. мовы, гісторыя, геаграфія, прыродазнаўства, матэматыка, маляванне, чыстапісанне, музыка, спевы і інш. Зараз у будынку б. гімназіі размешчаны адзін з навуч. карпусоў Брэсцкага універсітэта.

Жаночая гімназія засн. 1.7.1904. Складалася з 6 асноўных і падрыхтоўчага класаў. У 1905 адкрыты 7-ы, у 1907 — 8-ы дадатковы пед. клас, у 1911 — паралельныя 3-і і 6-ы класы. Колькасць навучэнцаў вагалася ад 400—500 у 1906—07 да 340 у 1915. Выкладаліся: Закон Божы, рус., франц., ням., польск. мовы, гісторыя, матэматыка, фізіка, чыстапісанне, маляванне, геаграфія, славеснасць, рукадзелле, гігіена і інш.

М.М.Забаўскі.

т. 3, с. 301

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

and [ænd, ənd] conj.

1. i, ды; з;

apples and pears я́блыкі і гру́шы;

bread and butter хлеб з ма́слам;

you and I мы з ва́мі/ты ды я

2. а;

I shall go, and you stay here. Я пайду, а вы заставайцеся тут.

3. у спалучэннях: and/or і/або́;

and now… (ну) а за́раз …;

and so on і да таго́ падо́бнае

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

nearly [ˈnɪəli] adv.

1. ама́ль, каля́, прыблі́зна;

It’s nearly five o’clock. Зараз амаль пяць гадзін.

2. ледзь не, чуць не;

He nearly drowned. Ён ледзь не ўтапіўся;

nearly blind напаўсляпы́, паўсляпы́

♦

not nearly далёка не, зусі́м не, ні ў я́кім ра́зе;

not nearly enough зусі́м недастатко́ва; зна́чна менш, чым трэ́ба;

pretty nearly ама́ль (што), ледзь(ве); ледзь не, чуць не

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ought [ɔ:t] modal v.

1. : выражае неабходнасць, маральны абавязак;

She ought to come. Яна павінна прыйсці;

Such things ought not to be allowed in our society. Такія з’явы недапушчальныя ў нашым грамадстве.

2. : з перфектным інфінітывам выражае шкадаванне, папрок;

You ought to have agreed. Вам трэба было згадзіцца.

3. : выражае меркаванне, дапушчэнне;

They ought to be there by now. Зараз яны, верагодна, ужо там.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Ра́йца ’дарадца, дарадчык’ (Бяльк., Нас.), сюды ж ра́йчы ’тс’ (Нас.), ст.-бел. раица побач з радца ’правіцель, кіраўнік’ (Сл. Скар.), ’член рады’ (Ст.-бел. лексікон). Ст.-бел. формы адзначаюцца з XV ст. і лічацца запазычанымі са ст.-польск. radca, rajca (Булыка, Запазыч., 273; Брукнер, 452). Паводле Карскага (2–3, 32) ст.-бел. раица з *радьца. Сцяцко (Афікс. наз., 74) сучаснае райца выводзіць ад раіць (гл.), паралельна з радзіць > (да)‑радца, паводле старажытнай, зараз непрадуктыўнай мадэлі тыпу збаўца, выхаваўца, забойца, прапойца, у тым ліку і старое аддзеяслоўнае ўтварэнне райчы. Борысь (509) тлумачыць адпаведныя польскія формы распадабненнем radźca > *raćca > rajca, як польск. *oćciec > ojciec. Важна, што як у ст.-бел., так і ст.-польск. помніках назіралася паралельнае выкарыстанне дзвюх форм: райца/радца, rajca/radźca, а іх з’яўленне ў старажытных тэкстах адносіцца да аднаго перыяду, што дае падставы лічыць іх супольным дзяржаўна-палітычным тэрмінам. Да рада, раіць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

паце́ха, ‑і, ДМ ‑цесе, ж.

1. Забава, забаўка, весялосць. Бубніць тут човен, ходзіць рэха — Такая хлопцу з ім пацеха! Колас. Саўка стаў задуменным, шкада яму было егера, які прызначаўся для пацехі панам. Гурскі. // Якое‑н. смешнае здарэнне. Гаспадар глядзеў з вясёлай цікаўнасцю.., быццам хацеў сказаць: «Пачакайце, зараз будзе такая пацеха!» Маўр.

2. у знач. вык. Смешна, цікава. — Ой, пацеха! — перабіў .. [дзядзьку] са смехам Пятрусь. — Наскочыў, Цімох? Брыль. Гэта ж хто? Ну вось пацеха!.. Ну няўжо спявае рэха? Шушкевіч.

•••

З ласкі на пацеху гл. ласка.