Галямоўжа ’неахайны чалавек’ (Нас.). Па паходжанню, бясспрэчна, звязана з такімі словамі, як галамоўзы ’бязвусы, без барады’ (Шатал.), галамоўза ’нікчэмны чалавек’ (Сцяшк. МГ). Меркаванні аб этымалогіі гл. пад гэтымі словамі. Семантыка лексемы галямоўжа не патрабуе спецыяльнага тлумачэння.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Басі́ла ’здаравяка-лайдак’ (Яўс.). Параўн. рус. дыял. баси́ла ’франт; бяспутны чалавек, хуліган’, баси́ло ’горды чалавек; франт’. Мабыць, звязана з дзеясловам тыпу рус. дыял. ба́си́ть ’выстройвацца, франціць’, ’трымацца горда, важнічаць’ (паходжанне яго не вельмі яснае). Гл. баской.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пінцю́х ’бесхарактарны, непаваротлівы чалавек, цяльпук’ (Скарбы). Да пенцюхтша (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Танка́ль ’танканогі высокі чалавек’ (стаўб., Нар. сл.). Гл. танклявы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ке́рапла ’нязграбны чалавек’ (Непакупны). З літ. keripla ’бясформеннае стварэнне’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Куртэ́ль ’малы ростам чалавек’ (Жыв. сл.). Да куртах (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кіда́ўнік ’чалавек, які складвае стог’ (Выг.). Да кідаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кішка́р ’прагны, ненаедны чалавек, жывёла’ (Жыв. сл.). Гл. кішках.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
недарэ́ка, ‑і, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑рацы, Т ‑ай (‑аю), ж.
Разм.
1. Някемлівы, няўмелы чалавек; недалуга (у 2 знач.). [Юрку] здавалася, што ў яго нічога па-людску не выйдзе, і ён будзе выглядаць недарэкам. Карпаў. // Адсталы чалавек. Студэнт размаўляў са мной у манеры чалавека, перад якім хоць і добры вясковы хлапец, але ж .. недарэка ў параўнанні з ім, гарадскім бітым воўкам. Карпюк.
2. Тое, што і няўклюда. Апранутая ў заваляшчую сялянскую вопратку, Алімпа сапраўды мела выгляд нейкай вясковай недарэкі. Сабаленка.
3. Слабы, хваравіты, непрацаздольны чалавек; інвалід; недалуга (у 1 знач.). [Міканор:] — Паехалі.. [у Амерыку] здаровымі хлапцамі, а прыехалі адтуль хворымі, старымі недарэкамі. Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)