закурэ́ць 1, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.
Пакрыцца сажай; задыміцца 1. Закурэлі сцены ў асеці. □ — Ты мне, Марынка, як заўсёды, падрыхтуй крыху вады, і я апаласнуся, а то закурэў. Скрыпка. Толькі сёння я заўважыў, як закурэла даўно нячышчанае шкло на лямпе. Карамазаў.
закурэ́ць 2, ‑зе; зак.
Пачаць курэць.
•••
Аж (толькі) пыл закурэў гл. пыл.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адубяне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм. Тое, што і адубець. [Прыборны:] — Дадумаўся, ліха на цябе, у лістападзе Днепр пераплываць. Зусім адубянець мог на сярэдзіне. Шамякін. Васіль Ціханавіч.. стаяў.. і думаў, як адважыцца сказаць пра смерць Дзяніса. Гэта трэба зрабіць сёння — для гэтага ж ён і прыйшоў сюды, але адчуваў, што язык нібы адубянеў. Сіўцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
малато́чак, ‑чка, м.
1. Памянш. да малаток (у 1 знач.); невялікі малаток.
2. Спец. Ударнае прыстасаванне ў некаторых механізмах і інструментах. І сёння стаіць у вачах, як жывы, той дзядзька без шапкі, .. што трымаў на каленях цымбалы, па струнах якіх тупацелі яго малаточкі. Брыль.
3. Спец. Адна са слыхавых костачак сярэдняга вуха.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прашчу́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Праверыць навобмацак або з дапамогай чаго‑н. Прашчупаць палкай стог. // Шпупаючы, выявіць, адчуць. Прашчупаць рэвальвер у кішэні.
2. перан. Назіраючы, прыглядваючыся і пад., даведацца пра каго‑, што‑н. Прашчупаць новага работніка. □ [Палкоўнік:] — Чакай, чакай! Сёння Віктар пасылае разведгрупу, якая павінна прашчупаць ахову вёскі Мсціж. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
са́ні, ‑ей; адз. няма.
Зімовая павозка на палазах. [Кастусь:] — Зіма наша вядома якая — сёння ў санях, заўтра ў калёсах. Брыль. [Сымон:] — Эх, каб сняжок, запрог бы кабылу ў сані. Чарнышэвіч.
•••
Фінскія сані — сані ў выглядзе крэсла, прымацаванага на доўгіх металічных палазах.
Глядзець на паповы сані гл. глядзець.
Сесці не ў свае сані гл. сесці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ствара́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да стварэння, звязаны з ім. І таму мы пяём сёння песню, у якой Славім хлеб і святло нашых сёл і заводаў, Славім дружбу і сонца над вольнай зямлёй І стваральную, мірную працу народа. Танк. Саюз ССР стаў магутнай крыніцай стваральнай энергіі народаў, гіганцкім паскаральнікам грамадскага працэсу. Машэраў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
dziś
1. сягоння, сёння;
do dziś dnia (po dziś dzień) — да сённяшняга дня;
2. цяпер;
dziś się tak nie mówi — цяпер так не кажуць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
wíevielte
num які́, като́ры (па ліку)
zum ~n Mále? — ко́лькі раз(о́ў)
den ~n háben wir héute? — яко́е сёння чысло́?
am ~n? — яко́га чысла́?
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
усплы́сці
1. áuftauchen vi (s); an der Óberfläche erschéinen*;
2. перан áuftauchen vi (s), zum Vórschein kómmen*;
гэ́тае пыта́нне усплы́ло́ то́лькі сёння diese Fráge kam erst héute aufs Tapét; diese Fráge wurde erst héute áufgeworfen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
расстро́йство ср.
1. (действие) расстро́йства, -ва ср., расстро́йванне, -ння ср.;
расстро́йство фина́нсов расстро́йства фіна́нсаў;
2. разла́джанне, -ння ср.; заняпа́д, -ду м.;
их дела́ пришли́ в расстро́йство іх спра́вы пры́йшлі ў заняпа́д;
3. (неисправное состояние, неблагополучие) разла́джанне, -ння ср.;
4. (нарушение нормального функционирования какого-л. органа) расстро́йства, -ва ср.;
расстро́йство желу́дка расстро́йства жывата́, пано́с;
5. (дурное настроение) хвалява́нне, -ння ср., дрэ́нны (сапсава́ны) настро́й;
он сего́дня в расстро́йстве у яго́ сёння дрэ́нны (сапсава́ны) настро́й, ён сёння расхвалява́ны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)