дробмматэм Bruch m -(e)s, Brüche; Brúchzahl f -, -en;
дзесятко́вы дроб Dezimálbruch m, Zéhnerbruch m;
про́сты дроб gewöhnlicher Bruch;
пра́вільны дробéchter Bruch;
няпра́вільны дробúnechter Bruch;
скараці́ць дробéinen Bruch kürzen;
прыве́сці драбы́ да аднаго́ назо́ўніка Brüche auf éinen Nénner bríngen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
erect
[ɪˈrekt]1.
adj.
1) про́сты
2) натапы́раны (пра во́лас); ашчаці́нены (пра поўсьць у ката́)
2.
v.t.
1) ста́віць (по́мнік); узво́дзіць
2) будава́ць (дом)
3) склада́ць, мантава́ць (машы́ну)
4) заклада́ць (устано́ву)
5) утвара́ць (штат, акру́гу)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Смерд ‘у старажытнай Русі — залежны селянін-земляроб’, ‘чалавек з простанароддзя’ (ТСБМ), смердзь ‘смурод’, ‘просты селянін’ (Нас.), ст.-бел.смердъ ‘селянін’ (Ст.-бел. лексікон). Укр., рус.смерд ‘селянін’, стараж.-рус.смьрдъ, польск.smard, дыял.śmierdź ‘тс’, палаб.smårdi ‘сялянства’, ст.-слав.смръдъ ‘залежны селянін-земляроб’. Прасл.дыял.*smьrdъ ад *smьrděti ‘смярдзець’ (гл. Праабражэнскі, 2, 334; Фасмер, 3, 684 з літ-рай), як пагардлівая назва земляроба з боку прадстаўніка пануючага класа. Параўноўвалі яшчэ з літ.smir̃das ‘той, хто пахне’, лат.smir̃za ‘тс’, але яны, як мяркуе, напрыклад, Скарджус (Slav., 202), хутчэй запазычаны з славянскіх моў. Гл. яшчэ Брукнер, 536; Махэк₂, 561–562; ЕСУМ, 5, 317; Шустар-Шэўц, Этимология–1984, 234–236 (набліжае да літ.mḕrdelis ‘аслабелая ад голаду істота’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
БАРДЗЮ́Р
(франц. bordure ад bord край),
1) крывыя або прамыя палосы, якія абрамляюць малюнак, тэкст і інш. 2) У дарожным будаўніцтве — вузкія палосы (бартавыя камяні, пліты), якія аддзяляюць праезную частку дарогі ад абочын, тратуараў і інш. 3) У дэкаратыўным садаводстве — паласа бардзюрных (нізкіх) раслін па контуры клумбы, газона, рабаткі, уздоўж жывых агароджаў, дарожак для стварэння маляўнічых кветкавых кампазіцый. Бывае просты — пасадка шыр. 1—2 м з 1—2 відаў раслін, размешчаных радамі або ў шахматным парадку, і складаны — шыр. 2,5—5 м з некалькіх відаў раслін. Для бардзюраў выкарыстоўваюць адна- і шматгадовыя нізкарослыя (сцылы, крокусы, бурачок скальны, лабелія, эрынус і інш.), сярэднярослыя (касачы, астыльба гібрыдная, флёксы, самшыт вечназялёны і інш.), высакарослыя (дэльфініумы, астры кітайскія, барбарысы і інш.) расліны.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
«ВЯСНА́ ГОЛА́ ПЕРАПА́ЛА»
(у некат выданнях «Вясна, голад, перапала»),
бел. ананімны верш 19 ст. Знойдзены ў архіве В.Дуніна-Марцінкевіча, перапісаны яго рукой, але, відаць, аўтарства яму не належыць. Упершыню апубл. ў брашуры М.Доўнар-Запольскага «Дунін-Марцінкевіч і яго паэма «Тарас на Парнасе» (Віцебск, 1896), іншы варыянт — у брашуры Е.Раманава «Тарас на Парнасе» і іншыя беларускія вершы» (Магілёў, 1900). Напісаны, верагодна, напярэдадні рэформы 1861, бо выяўляе настроі бел. сялянства перад адменай прыгону. Прасякнуты пафасам крытыкі прыгонніцтва, панства; разам з тым у ім выразна відаць абмежаванасць сял. уяўленняў аб справядлівасці і свабодзе, якія нібыта можна атрымаць ад цара. Твор кампазіцыйна зладжаны, просты, матывамі блізкі да нар. паэзіі. Мова яго багатая фразеалагізмамі. Напісаны 4-стопным харэем, гучыць лёгка, свабодна.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
дасту́пны
1. (да якога можна прайсці) zúgänglich; erréichbar;
2. (магчымы, пасільны для многіх) erschwínglich;
3. (лёгкі для разумення) geméinverständlich, leicht verständlich;
4. (просты, абыходлівы) éinfach, zúgänglich;
5. (для кантролю) kontrollíerbar; überprǘfbar; überwáchbar;
дасту́пныя цэ́ны erschwíngliche Préise;
быць дасту́пным zúgänglich sein;
у лёгка дасту́пнай фо́рме in leicht verständlicher Form
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
coarse
[kɔrs]
adj.
1) буйны́
coarse salt — буйна́я соль
coarse sand — буйны́ пясо́к
2) грубы́, неапрацава́ны
coarse cloth — грубо́е палатно́
3) про́сты; благо́га гату́нку
4) недаліка́тны, грубы́, прыміты́ўны, вульга́рны
coarse manners — грубы́я мане́ры
coarse features — недаліка́тныя ры́сы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
bourgeois
[ˈbʊrʒwɑ:]1.
n., pl. -geois
мешчані́н -а m., прадстаўні́к сярэ́дняе кля́сы
the bourgeois — сярэ́дняя кля́са, мяшча́нства n., буржуазі́я f.
2.
adj.
1) мяшча́нскі, буржуа́зны
2) мяшча́нскі, звыча́йны; про́сты
bourgeois attitude — мяшча́нскі падыхо́д
bourgeois taste — дро́бнамяшча́нскі густ
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
menial
[ˈmi:niəl]1.
adj.
1) лёкайскі
to do menial tasks — выко́нваць чо́рную пра́цу, працава́ць паслуга́чом
2) ні́зкі, про́сты(пра пахо́джаньне)
2.
n.
слуга́ -і́, лёкай -я, паслуга́ч -а́m., той, хто выслу́жваецца ў каго́-н.; чэ́лядзь f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
сме́ртны, ‑ая, ‑ае.
1. Які канчаецца смерцю, звязаны са смерцю. Смертны выпадак. Смертны час.// Прызначаны для памёршага. Смертны саван. Смертнае адзенне. Смертная пасцель.// Які служыць прыкметай памірання, звязаны са смерцю. Смертная агонія. Смертныя хрыпы.
2. Такі, які не можа жыць вечна, павінен памерці. Чалавек смертны.//узнач.наз.сме́ртны, ‑ага, м.; сме́ртная, ‑ай, ж. Чалавек. Гэта нас, смертных, абміне такі лёс. А вас, факт, успомняць.Пальчэўскі.
3. Такі, які пазбаўляе жыцця, вядзе да смерці. Смертная кара. Смертны прыгавор. □ [Брыль:] — Ён жа [саюз] абараніў нас ад навалы белых армій і іх саюзнікаў, замежнай буржуазіі, што ў смертнай схватцы прабавала задушыць нас.Колас.
•••
Просты смертны — звычайны чалавек, які нічым не вызначаецца.
Смертны грэхгл. грэх.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)