распара́дак, ‑дку, м.
Устаноўлены парадак якіх-небудзь спраў, заняткаў і пад. дзе‑н. або на працягу якога‑н. перыяду. — Які распарадак дня сёння? — пытаецца Іларыён Кузьміч. Даніленка. Інтэрнат перайшоў на летні лагерны распарадак. Радкевіч. Праўда, былі нарады, педсаветы, але гэта мала чым парушала той распарадак, да якога Ніна прывыкла з першых дзён работы ў школе. Сіўцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сула́дна, прысл. і прыназ.
1. Прысл. да суладны.
2. прыназ. з Д. Адпаведна чаму‑н. Ужо затым суладна тону Пахвал рулады паплылі. Бачыла. Гаварылі мала — спакойна, суладна думкам і настрою. Кудравец. / З прыназ. «з» утварае спалучэнне з Т. Па скалах і безданях хутка памчаліся чорныя шкуматы ценяў і побач суладна з імі — яркія плямы святла. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сур’ёзнасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць і стан сур’ёзнага. У сур’ёзнасці тону [лесніка] .. пачулася нейкая грозьба. Колас. Тураўцу цяпер кінулася ў вочы недзіцячая сур’ёзнасць хлопца. Мележ. Кібрык паспрабаваў пазбегнуць сур’ёзнасці, якая раптам з’явілася ў застольнай гутарцы. Шыцік.
2. Сур’ёзныя, удумлівыя адносіны да чаго‑н. [Янукевіч:] — Мала яшчэ даём хлеба — гэта самае балючае пытанне, і мы цяпер з усёй сур’ёзнасцю займаемся ім. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суро́дзіч, ‑а, м.
1. Сваяк, радня. Багатыя суродзічы героя казкі. // Пра жывёл, раслін аднаго віду. Індыйская свіння не пародзістая і мала чым адрозніваецца ад сваіх дзікіх суродзічаў. «ЛіМ». // Член аднаго з кім‑н. роду ў радавым грамадстве.
2. Той, хто належыць да адной з кім‑н. народнасці, нацыянальнасці або з’яўляецца ўраджэнцам адной з кім‑н. мясцовасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чо́хкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Утвараць глухія адрывістыя гукі (пра рухавік, гадзіннік, сякеру і пад.). Недзе працавіта чохкаў рухавічок і з посвістам скуголіла цыркулярка. Сабаленка. Над акенцамі білетнай касы бойка чохкалі просценькія з прычэпленай гайкай-падвескай ходзікі і паказвалі ні многа ні мала — дзевяць. Ракітны. Шоргалі звонкія пілы, гахалі і чохкалі сякеры, цвыркалі скоблі. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Любі́ж ’месца, дзе знаходзіцца крыніца з пітной вадой’, ’прыгожае з выгодамі месца’ (горац., стол., Яшк.), ст.-польск. lubież ’раскоша, прывабнасць, грацыя’. Суфікс ‑іж з ‑еж, які павінен быў бы быць у прасл. ‑ěžь, аднак у прасл. мове гэты суфікс мае форму ‑ežь. Таму для бел. любіж трэба дапусціць існаванне дзеяслова на ‑ěti, з якога дадзеная лексема ўтварылася (⁺любець). Адпаведнікі да яе: рус. амур. любе́ть ’любіць’, мала- і велікапольск. lubieć ’тс’. Аб суфіксе гл. Слаўскі (SP, 1, 69–70), Сцяцко (Афікс. наз., 85).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Maus
f -, Mäuse
1) мыш
das trägt éine ~ auf dem Schwanz fort — гэ́та ве́льмі ма́ла
2) мя́каць дало́ні (каля вялікага пальца)
3) камп. кно́пка, кла́віш(а)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Kohl
I
m -(e)s, -e капу́ста
das macht den ~ nicht fett — гэ́та ма́ла чаму́ дапамо́жа
II
m -(e)s разм. балбатня́, бязглу́здзіца
~ réden [schwátzen] — пле́сці [вярзці́] глу́пства
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
zúmessen
* vt
1) прыме́рваць
2) (j-m) вызнача́ць, адме́раць (каму-н. яго долю)
éine sehr kúrze Zeit wúrde ihm zúgemessen — яму́ было́ адве́дзена ве́льмі ма́ла ча́су
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
grämen
1.
vt засмуча́ць
das soll mich wénig ~! — гэ́та мяне́ ма́ла засмуча́е!
2.
(sich)
(um, über A) сумава́ць, журы́цца, смуці́цца (па кім-н., па чым-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)