са́льта-марта́ле, нескл., н.

Акрабатычны скачок з пераваротам у паветры цераз галаву. // перан. Пра рэзкую перамену ў дзеяннях, учынках. Завод для.. [стажораў] — замест трампліна. Адбудуць сваё, зробяць сальта-мартале, і толькі бачылі іх. Карпаў.

[Іт. saltomortale.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уляля́шчыць, ‑шчу, ‑шчыш, ‑шчыць; зак., каго-што.

Разм.

1. Расшчодрыўшыся, даць каму‑н. што‑н. у вялікай колькасці. Замест двухсот рублёў чатырыста ўляляшчыў.

2. Управіць у што‑н. вязкае. Уляляшчыць каня ў балота.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Жэну́ць ’гнаць’ (Нас.). Відаць, недакладнае ўтварэнне інфінітыва ад жену, женеш замест гнаць; параўн., аднак, польск. żenąć ’гнаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

цямні́ца, ‑ы, ж.

1. Месца зняволення, турма. І рухнуць апоры Фашысцкіх цямніц, Нявольнікі выйдуць Да ясных зарніц. Купала.

2. Цёмнае памяшканне, пазбаўленае святла; проціл. святліца. Замест жа хібарак, панылых цямніц, Паставім прыгожых святліц. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

э́нскі, ‑ая, ‑ае.

Ужываецца замест назвы, якая па якіх‑н. прычынах павінна застацца невядомай і не можа быць указана; абазначае: нейкі. На заставе энскай, На застрэшку гор — Хлопцы са Смаленска І адзін маёр. Голуб.

[Ад назвы лац. літары «n».]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наргіле́

(тур. nargile, ад перс. nārgilä)

усходні прыбор для курэння, падобны да кальяна, але з доўгай гнуткай трубкай замест люлькі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

нары́т

(нарв. norit, ад Norge = Нарвегія)

магматычная горная парода групы габра, адметнай асаблівасцю якой з’яўляецца прысутнасць рамбічнага піраксену замест манакліннага.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

нітрамані́т

(ад нітра- + маніт)

хімічнае злучэнне, атрыманае шляхам нітравання маніту; выкарыстоўваецца для вырабу выбуховых рэчываў і ў медыцыне замест нітрагліцэрыны.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

прамарфало́гія

(ад лац. pro = замест + марфалогія)

раздзел марфалогіі, які вывучае агульны план будовы жывёлы, яе сіметрыю і размяшчэнне асобных частак.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Аслянец: «Аслянцы старцы, Чаго вы спазьнились» (Рам.). Магчыма, ад назвы в. Аслянка на Мсціслаўшчыне ці памылка замест асляпцы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)