гумо́р, ‑у, м.
Душэўны стан, настрой. Марынка адразу заўважыла, што Вера не ў гуморы і таму ўвесь час маўчыць, нават не азірнецца. Шыцік. Дырэктар быў у добрым гуморы — сход прайшоў так, як ён і разлічваў, без бурных размоў. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бескампрамі́сны, ‑ая, ‑ае.
Які не прызнае кампрамісаў, не ідзе на кампрамісы. Пісьменнік быў бескампрамісны, калі гаворка ішла аб навуковым разуменні не толькі грамадскіх працэсаў, але і з’яў прыроды. Майхровіч. // Які выключае мажлівасць прымірэння, праходзіць без кампрамісаў. Бескампрамісная класавая барацьба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бяста́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Калёсы са скрыняй для перавозкі зерня, бульбы без тары. Пад’язджаюць бястаркі. Алёша прыпыняе камбайн і любуецца, як цераз латок льецца з бункера ў скрыні жывы і вясёлы струмень збожжа. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
авантуры́ст, ‑а, М ‑сце, м.
Беспрынцыповы дзялок, прайдзісвет. [Чарнавус:] Гэта непаразуменне, што вы дырэктар установы. Вы — прайдзісвет і авантурыст! Крапіва. [Мяснікоў:] Мы і будзем змагацца! Толькі без панікі і не як авантурысты, а па ўсіх правілах ваеннай і партыйнай навукі. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дапіка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго і без дап.
Разм. Злосна папракаць. А прыходзіў хто-небудзь да Валі, старэйшыя сёстры скоса паглядалі і дапікалі яе: навошта павяла поўны пакой, глядзі, колькі пяску панеслі, вечна з табою спакою няма. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дыскусі́раваць і дыскуці́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., што, аб чым і без дап.
Весці дыскусію аб чым‑н., абмяркоўваць якое‑н. спрэчнае пытанне. Дыскуціраваць пытанне аб арганізацыі працы. □ [Людзі] заўзята дыскусіравалі, абмяркоўвалі кожнае пытанне, выказвалі свае меркаванні і думкі. Машара.
[Ад лац. discutere — даследаваць, абмяркоўваць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кансультава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак., каго і без дап.
Даваць кансультацыю (у 1 знач.). [К. Чорны] кансультаваў пачынаючых літаратараў, вёў з імі ажыўленую перапіску. Кудраўцаў. [Уладзіміра Юсцінавіча] вазіць да хворых хуткая дапамога, на санітарныя самалёце ён вылятае ў раённыя бальніцы кансультаваць урачоў. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кары́нка 1, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.
Чорны дробны вінаград без костачак.
[Ад геагр. назвы.]
кары́нка 2, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Разм. Памянш.-ласк. да карына; невялікая карына. Антон нервова пальцамі адкалупаў нейкую карынку на зрубе калодзежа. Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недаба́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак. і незак.
1. зак., чаго і без дап. Не заўважыць чаго‑н., назіраючы за кім‑, чым‑н. Недабачыць істотнага.
2. незак. Тое, што і недабачваць. [Сузан:] — Я крыху слабы на вочы, недабачу... Пакажыце бліжэй. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недабра́ць, ‑бяру, ‑бярэш, ‑бярэ; ‑бяром, ‑бераце; зак., што, чаго і без дап.
Узяць, набраць менш, чым меркавалася, павінна было быць. Недабраць ўраджаю. Недабраць балаў на экзаменах. □ Лета было гнілое, такое нявартае, што і старыя не помняць. Кармоў недабралі. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)