Verbum

раскало́ць, -калю́, -ко́леш, -ко́ле; -калі́; -ко́латы; зак.

1. гл. калоць².

2. перан., каго-што. Раз’яднаць, унёсшы рознагалоссі, супярэчнасці.

Р. групоўку.

|| незак. раско́лваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. раско́лванне, -я, н. і раско́л, -у, м.

распу́хнуць, -ну, -неш, -не; распу́х. -хла; -ні; зак.

1. Моцна апухнуць; ацячы.

Нага распухла.

2. перан. Павялічыцца ў памерах (разм.).

Папка распухла ад папер.

|| незак. распуха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. распуха́нне, -я, н.

расхіста́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

1. Пачаць моцна хістацца.

Маятнік расхістаўся.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць няўстойлівым ад хістання.

Слупок расхістаўся.

3. перан. Пахіснуцца, разладзіцца.

Дысцыпліна расхісталася.

|| незак. расхі́ствацца, -аецца.

расхіста́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.

1. Раскалыхаць, разгушкаць.

Р. качэлі.

2. Хістаючы, зрабіць няўстойлівым.

Р. слуп.

3. перан. Разладзіць, падарваць.

Р. дысцыпліну.

|| незак. расхі́стваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. расхі́стванне, -я, н.

састарэ́лы, -ая, -ае.

1. Які стаў стары.

С., хваравіты чалавек.

Дом для састарэлых (наз.).

2. перан. Які перастаў быць сучасным; устарэлы.

С. метад.

Састарэлае адзенне (нямоднае).

|| наз. састарэ́ласць, -і, ж. (да 2 знач.).

бюракраты́зм, -у, м.

1. Сістэма кіравання, пры якой дзейнасць органаў выканаўчай улады празмерна ўскладнена і накіравана на забеспячэнне ведамасных інтарэсаў.

2. перан. Канцыляршчына, папяровая валакіта, фармальныя адносіны да справы.

|| прым. бюракраты́чны, -ая, -ае.

бязмо́ўны, -ая, -ае.

1. Пазбаўлены магчымасці гаварыць.

Бязмоўная жывёліна.

2. Маўклівы, баязлівы, які не адважыцца слова сказаць.

Ён стаў пануры і б.

3. перан. Ціхі, напоўнены цішынёй.

Б. лес.

|| наз. бязмо́ўнасць, -і, ж.

пра́вы¹, -ая, -ае.

1. Які знаходзіцца, размешчаны з боку, што з’яўляецца процілеглым леваму.

Правая рука (таксама перан.: галоўны памочнік). П. бераг ракі.

2. У палітыцы: кансерватыўны, рэакцыйны, варожы ўсякаму прагрэсу.

Чалавек правых поглядаў.

прамаліне́йны, -ая, -ае.

1. Які размешчаны, ідзе па прамой лініі.

П. рух.

2. перан. Шчыры і прамы, але пазбаўлены неабходнай гібкасці; аднабаковы.

П. чалавек. П. адказ.

Дзейнічаць прамалінейна (прысл.).

|| наз. прамаліне́йнасць, -і, ж.

прамча́цца, -чу́ся, -чы́шся, -чы́цца; -чы́мся, -чыце́ся, -ча́цца; -чы́ся; зак.

1. Праехаць (у 1 знач.) вельмі хутка.

Прамчалася машына.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Хутка мінуць, прайсці (разм.).

Прамчаліся летнія месяцы.