повелева́ть несов., книжн. (кем-, чем-л. управлять) кірава́ць; (командовать) кама́ндаваць; (приказывать) зага́дваць; (заставлять) прымуша́ць (каго); патрабава́ць (ад каго); (обязывать) абавя́зваць (каго); (говорить) гавары́ць, каза́ць (каму);

моя со́весть повелева́ет мне сде́лать э́то маё сумле́нне абавя́звае мяне́ зрабі́ць гэ́та;

так повелева́ет мне долг так ка́жа (гаво́рыць) мне абавя́зак.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

odwalić

зак. адваліць;

odwalić kamień — адваліць камень;

2. перан., разм. odwalić kawał drogi — адмахаць кусок дарогі;

odwalić kawał roboty — зрабіць добрую частку працы;

odwalić kawał — выкінуць штуку

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

udać

зак.

1. пераняць;

udać czyj głos — пераняць чый голас;

2. прыкінуцца;

udać chorego — прыкінуцца хворым;

udać że się nie rozumie — прыкінуцца (зрабіць выгляд), што не разумееш

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

nkosten

pl выда́ткі, расхо́ды

auf ~ von j-m — фін. на дэ́бет раху́нку, за кошт каго́-н.

die ~ trgen* — не́сці расхо́ды [выда́ткі]

sich in ~ stürzen — патра́ціцца, зрабі́ць (вялі́кія) затра́ты

die ~ bestriten* — пакрыва́ць [апло́чваць] (усе́) выда́ткі

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

höher

1.

a больш высо́кі, вышэ́йшы

die ~e Mathematk — вышэ́йшая матэма́тыка

die ~e Stlle — вышэ́йшая інста́нцыя

2.adv вышэ́й

~ mchen — зрабі́ць вышэ́й, падня́ць

◊ ~ geht's nicht mehr! — дале́й няма́ куды́! (гэта ўжо мяжа)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

vermssen

*

I

vt

1.

вымяра́ць, абме́рваць

2.

(sich) памыля́цца пры ме́ранні

II

sich ~ (G) нава́жвацца, адва́жвацца (на што-н.); мець наха́бнасць [адва́гу] (што-н. зрабіць)

III

a

1) рызыко́ўны

2) фанабэ́рысты, дзёрзкі, самаўпэўнены

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

wder

cj

~… noch — ні… ні

es ist ~ mir noch ihm gelngen — гэ́та не ўдало́ся ні мне, ні яму́

~ ich noch du können es tun* — ні я, ні ты не мо́жам гэ́тага зрабі́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Beleben

n -s жада́нне, до́брая во́ля

es steht in hrem ~ — (zu + inf) ад Вас зале́жыць (што-н. зрабіць)

nach hrem ~ — як Ва́ша ла́ска, як Вы (сабе́) хо́чаце

nach ~ — ко́лькі хо́чаш [хо́чаце], ко́лькі жада́еш [жада́еце]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Кро́іць ’разразаць матэрыю і інш. на кавалкі пэўнай формы і памеру, каб пашыць, зрабіць з іх што-небудзь’ (ТСБМ, Нас., Жд. 2, Янк. I, ТС, Сцяшк., Касп., Сл. паўн.-зах.), разразаць’ (Сержп. Пр., Кліх, Вешт. 1, Гарэц.). Укр. кроіти, рус. кроить, ст.-рус. кроити ’тс’, балг. кроя, макед. крои, серб.-харв. кро̀јити, славен. kròjiti ’тс’, польск. kroić, чэш. krojiti, славац. krojiť, в.-луж. krejić, палаб. krüjĕ ’тс’. Прасл. krojiti — адыменны дзеяслоў, паходзіць ад krojь (Ваян, Gram. comp., 3, 417–418). У сваю чаргу прасл. krojь ад першаснага дзеяслова *kriti, які не мае надзейных балтыйскіх адпаведнікаў (параўн., аднак, Атрэмбскі, SI, 177, які звязвае са славянскім дзеясловам літ. raikýti ’рэзаць’). Іншыя індаеўрапейскія паралелі ўскладнены n‑дэтэрмінатывам: ст.-грэч. κρίνω, лац. cerno < *crino ’раздзяляць’ (Трубачоў, Эт. сл., 12, 181–182). Параўн. асабліва семантычна блізкія лац. cerno ’прасяваю’ і рус. кроить ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Про́шча1 ’месца (крыніца, камень) у лесе, сярод балота, надзеленае надзвычайнай сілай; святое месца’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Шат., Касп., Доўн.-Зап.), ’капліца’: абракацца хадзілі людзі ў прошчу (светлаг., SOr, 39, 356); ’багамолле’ (Нас.). Укр. про́ща ’паломніцтва; адпушчэнне грахоў; надмагільная прамова’, рус. про́ща ’адпушчэнне грахоў, цудоўнае выздараўленне’, ст.-рус. проща ’тс’. Паводле Фасмера (3, 387), узыходзіць да *prostja ад prostъ (гл. просты), першапачаткова ў значэнні ’вольны’, параўн. ст.-бел. простый ’свабодны, вольны’, у тым ліку ’вольны ад хваробы, грахоў’, чэш. prostiti ’вызваліць’, ст.-рус. проститизрабіць здаровым’, укр. прости́ти ’дараваць’, што паўплывала на першасную семантыку слова (гл. ЕСУМ, 4, 606).

Про́шча2 ’неахайніца’ (Касп.). Этымалагічна ўзыходзіць да просты (гл.), г. зн. ’непрыбраная, недагледжаная жанчына’; да семантыкі параўн. проставалосая ’з непрычасанымі валасамі на галаве’, да фанетыкі ст.-бел. прощъ ’проста, прама’. Параўн. яшчэ прасцяк, прастуха і да т. п.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)