сы́паць, ‑плю, ‑плеш, ‑пле;
1.
2.
3.
4. Ісці, падаць (пра дробны, часты снег, дождж).
5.
6.
7.
8.
9.
10.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Verbum
анлайнавы слоўнікtun
1.
1) рабі́ць, выко́нваць
2) зрабі́ць, даста́віць, прычыні́ць
3) пакла́сці (
4)
5)
6)
2.
1)
2)
3)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
sein
I
1.
1) быць, існава́ць
2) быць, знахо́дзіцца
3) пахо́дзіць, быць ро́дам (адкуль-н.)
4) быць, з’яўля́цца (у функцыі звязкі)
5) з inf + zu указвае на павіннасць або магчымасць:
2.
дапаможны дзеяслоў, які ўжываецца для ўтварэння перфекта і плюсквамперфекта
II
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
нога́ нага́, -гі́
◊
вверх нога́ми дагары́ нага́мі;
быть на коро́ткой ноге́ с ке́м-л. быць у блі́зкіх адно́сінах з кім-не́будзь;
ни ного́й ко мне! ні наго́й да мяне́!;
идти́ (нога́) в но́гу ісці́ (нага́) ў нагу́;
сби́ться с ног збі́цца з ног;
дать но́гу
стать на́ ноги стаць на но́гі;
стоя́ть на нога́х стаяць на нага́х;
на нога́х не стои́т на нага́х не стаі́ць;
встать с ле́вой ноги́ уста́ць з ле́вай нагі́;
на широ́кую но́гу раско́шна;
поста́вить на́ ноги паста́віць на но́гі;
на нога́х на нага́х;
идти́ нога́ за́ ногу ісці́ нага́ за нагу́;
едва́ но́ги но́сят ле́дзьве но́гі но́сяць;
одно́й ного́й в моги́ле адно́й наго́й у магі́ле;
кла́няться в но́ги кла́няцца ў но́гі;
валя́ться в нога́х кача́цца ў нага́х;
в нога́х у нага́х;
чего́ моя́ нога́ хо́чет чаго́ мая́ нага́
без за́дних ног без за́дніх но́г;
подня́ть на́ ноги падня́ць (узня́ць) на но́гі;
под нога́ми пад нага́мі;
ноги́ не бу́дет нагі́ не бу́дзе;
но́ги унести́ уцячы́;
ног под собо́й не слы́шать ног пад сабо́й не чуць;
протяну́ть но́ги вы́цягнуць но́гі;
но́ги подкоси́лись но́гі падкасі́ліся;
наступи́ть на́ ногу наступі́ць на нагу́;
во́лка но́ги ко́рмят
с ног до головы́ з но́г да галавы́;
с рука́ми и нога́ми з рука́мі і нага́мі;
со всех но́г з усі́х но́г;
быть у чьи́х-л. ног
подста́вить но́гу падста́віць нагу́;
поста́вить с ног на́ голову паста́віць з ног на галаву́;
и рука́ми, и нога́ми і рука́мі, і нага́мі;
как соба́ке пя́тая нога́ як саба́ку пя́тая нага́;
одна́ нога́ здесь, друга́я — там адна́ нага́ тут, друга́я — там;
чёрт но́гу сло́мит чорт нагу́ зло́міць;
отку́да но́ги взяли́сь адку́ль но́гі ўзялі́ся;
теря́ть по́чву под нога́ми губля́ць гле́бу пад нага́мі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
mieć
1. мець;
2. kogo za kogo/co лічыць каго кім/чым;
3. быць неабходным, быць павінным;
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
каб 1,
1.
2.
3.
4. Уводзіць пабочныя і ўстаўныя словазлучэнні і сказы.
каб 2,
1. Ужываецца пры выказванні скаргі, праклёну, пажадання (звычайна ў пачатку простых сказаў).
2. Ужываецца пры выказванні сумнення ў магчымасці чаго‑н.
3. Ужываецца пры выказванні загаду, неабходнасці чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раз 1, ‑у;
1. У спалучэнні з колькаснымі і неазначальна-колькаснымі лічэбнікамі або без іх абазначае аднакратнасць дзеяння.
2. У спалучэнні з прыметнікамі і ўказальнымі займеннікамі ўказвае на час дзеяння ў адносінах да раду падобных дзеянняў.
3. У спалучэнні з прыназоўнікам «у» і колькаснымі або неазначальна-колькаснымі лічэбнікамі выражае ступень павелічэння або змяншэння суб’екта або аб’екта дзеяння, якой‑н. уласцівасці і пад.
4.
•••
раз 2,
Аднойчы.
раз 3,
Ужываецца ў даданых умоўных сказах, у якіх умова з’яўляецца абгрунтаваннем таго, аб чым гаворыцца ў галоўным сказе (часта ў адпаведнасці з суадноснымі словамі «то», «дык»); калі (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сла́бы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае невялікую фізічную сілу, недастаткова дужы фізічна.
2. Пазбаўлены стойкасці, цвёрдасці; які не вызначаецца цвёрдым характарам.
3. Нетрывалы, нямоцны.
4. Нізкі па якасці і колькасці, марны, мізэрны.
5. Не здольны наступаць ці абараняцца; дрэнна ўзброены.
6. Які не мае моцнай улады, аўтарытэту, не можа аказаць вялікага ўплыву на што‑н.
7. Які мае невялікую магутнасць, сілу, энергію.
8. Не здольны аказаць моцнае дзеянне на каго‑, што‑н.
9. Нязначны па сіле праяўлення, напружанасці.
10. Недастаткова абгрунтаваны, малапераканальны.
11. Нязначны, малы.
12. Які дрэнна ведае ці выконвае сваю работу, сваю справу.
13. Не цвёрды, не тугі, не густы.
14. Нямоцна зацягнуты.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чорт, ‑а,
1. Паводле забабонных уяўленняў — злы дух, які мае выгляд істоты, пакрытай чорнай поўсцю, з рагамі, капытамі і хвастом; д’ябал.
2.
3.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узня́ць, ‑німу, ‑німеш, ‑німе і уздыму, уздымеш, уздыме;
1. Узяць, падабраць што‑н. (з зямлі, падлогі і пад.).
2. Падняць, аддзяліць ад зямлі і пад., маючы столькі сілы, каб утрымаць (што‑н. цяжкае).
3. Падняць уверх, перамясціць у больш высокае становішча.
4. Перавесці ў вертыкальнае становішча, адкрываючы або закрываючы што‑н.
5. Прымусіць устаць, скрануцца з месца з якой‑н. мэтай.
6. Пачаць якое‑н. дзеянне (у спалучэнні з назоўнікамі, якія выражаюць дзеянне або вынік дзеяння).
7. Зрабіць больш высокім.
8. Павялічыць, павысіць.
9. Наладзіць, палепшыць (што‑н. заняпалае, запушчанае, разбуранае).
10. Узараць (папар, цаліну і пад.).
11.
12.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)