Ро́гель ’пояс, які злучае дзве кроквы паміж сабой’ (кам., Нар. сл.). З польск., параўн. вялікапольск. rygle ’тс’, якое з ням. Riegel з тым жа значэннем (Басара, Terminol., 2, 51); ‑о‑ ў першым складзе пад уплывам рог, рогі ’перасячэнне схілаў страхі’ (ц.-палес., усх.-палес., Нар. сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шарэ́нга ж вайск, тс перан Glied n -(e)s, -er; Réihe f -, -n;
шарэ́нгамі glíederweise;
у дзве́ шарэ́нгі zwéiglied(e)rig;
у тры шарэ́нгі in Dréierreihen, dréiglied(e)rig
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
язда́ ж
1. Fáhren n -s;
язда́ вярхо́м [верхава́я язда́] Réiten n -s;
за дзве гадзі́ны язды́ ад … zwei Stúnden Fahrt von …;
2. (па чыгунцы і г. д.) Réisen n -s
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
прогоре́ть сов., в разн. знач. прагарэ́ць;
дрова́ прогоре́ли дро́вы прагарэ́лі;
сковоро́дка прогоре́ла патэ́льня прагарэ́ла;
свеча́ прогоре́ла два часа́ све́чка прагарэ́ла дзве гадзі́ны;
де́ло прогоре́ло перен., разг. спра́ва прагарэ́ла.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
зако́скі, ‑сак; адз. няма.
Разм. Пачатак касьбы. На світанні Мядовымі лугамі пахне зара — Хутка будуць закоскі. Крупенька. На ўсходзе сонца з Грынёў прывозяць дзве касілкі... Кажуць, з адной пойдзе трактар. Гэта падмога касцам, што прыехалі на закоскі. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бе́дніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; незак.
Разм. Прыбядняцца. [Аляксей:] — А вы ведаеце, што ў гэтага самага Архіпа Мікуця, які вам пашкадаваў хлеба пакласці на стол, аж дзве ямы засыпаны збожжам.. А ён бедніцца, ведае, што старшыня сваяк — не зачэпіць. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адкляймі́ць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; зак., каго-што.
Тое, што і адклеймаваць. На тым жа тыдні Тарэнта выклапатаў сабе лесу, а яшчэ цераз паўтара ці два тыдні прыехаў у Шапятоўку аб’ездчык і адкляйміў у лесе дваццаць дзве сасны. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няве́стка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Жонка сына. Урачыста пажадаў [стары] сыну з нявесткай добрага здароўя. Брыль. Хутка знадворку прыходзяць дзве жанчыны — нявестка і дачка старо[й] гаспадыні. Чорны. Як добрая свякроў, то добрая і нявестка. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цвяро́засць, ‑і, ж.
1. Устрыманне ад ужывання спіртных напіткаў.
2. Уласцівасць і стан цвярозага (у 2 знач.). У характары Апейкі былі дзве рысы — вельмі розныя, несуладныя: нейкая вялікая чуласць, схільнасць да элегічных адчуванняў і нязменная цвярозасць, практычнасць. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прагрэ́бці сов.
1. прогрести́; расчи́стить;
п. снег — прогрести́ (расчи́стить) снег;
п. даро́жку — прогрести́ доро́жку;
2. (нек-рое время) прогрести́;
~гро́б се́на дзве гадзі́ны — прогрёб се́но два часа́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)