аблягчы́ць, -лягчу́, -ле́гчыш, -ле́гчыць; -лягчы́ў, -чы́ла; -ле́гчаны; зак.

1. каго-што. Зрабіць лягчэйшым, вызваліць ад лішняга грузу.

А. лодку.

2. што. Спрасціць, зрабіць прасцей і лягчэй.

А. канструкцыю самалёта.

3. што. Зрабіць менш цяжкім.

А. працу.

А. сваё становішча.

4. каго-што. Супакоіць, утаймаваць пакуты.

А. боль.

|| незак. аблягча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. аблягчэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

утаймава́ць, -му́ю, -му́еш, -му́е; -му́й; -мава́ны; зак.

1. каго (што). Уціхамірыць, супакоіць (чалавека); падпарадкаваць волі чалавека (дзікую або непаслухмяную жывёлу).

У. раззлаванага чалавека.

У. тыгра.

2. што. Зменшыць, аслабіць, прыглушыць праяўленне чаго-н.; справіцца з якімі-н. стыхійнымі з’явамі.

У. боль.

У. смагу.

У. пажар.

|| незак. утаймо́ўваць, -аю, -аеш, -ае; наз. утаймо́ўванне, -я, н.

|| наз. утаймава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

му́ляць, -яю, -яеш, -яе; незак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Прычыняць боль, ціснуць, націраць.

Каменьчыкі ў чаравіках муляюць ногі.

2. перан., каму-чаму і без дап. Турбаваць, непакоіць, трывожыць.

Яму часта муляе якая-н. ідэя.

◊

Муляць вочы каму (разм.) — назаляць каму-н. пастаяннай прысутнасцю.

|| зак. наму́ляць, -яю, -яеш, -яе; -яны (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нож, нажа́, мн. нажы́, нажо́ў, м.

Прылада для рэзання, якая складаецца з ляза і тронак, а таксама рэжучая частка розных машын, інструментаў.

◊

Без нажа зарэзаць — дапячы каму-н. прыдзіркамі, папрокамі.

На нажах з кім — у варожых адносінах.

Нож у спіну каму — аб подлым, здрадніцкім учынку.

(Як) нож у сэрца — наносіць крыўду, боль, пакуты.

|| прым. нажавы́, -а́я, -о́е.

Нажавая рана.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сці́шыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак.

1. каго-што. Зрабіць больш павольным рух, ход і пад.; затрымаць, прыцішыць каго-, што-н.

Машына сцішыла ход.

С. хуткасць матацыкла.

2. каго (што). Супакоіць, угаварыць каго-н. перастаць шумець, плакаць і пад.

С. дзіця.

3. што. Зрабіць менш адчувальным, аслабіць што-н.

С. боль.

С. гнеў (прыглушыць).

|| незак. сціша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Schmerz

m -es, -en

1) боль

~en beschwíchtigen — суніма́ць боль

wo háben Sie ~en? — дзе Вам [ў Вас] балі́ць?

2) паку́та, сму́так

◊ getéilter ~ ist hálber ~ — з сябра́мі і лі́ха [го́ра] не тако́е стра́шнае

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

pain​1 [peɪn] n.

1. боль;

cry with pain крыча́ць ад бо́лю;

a severe pain мо́цны боль;

drugs to relieve pain ле́кі ад бо́лю;

be in pain адчува́ць боль;

Take these tablets if you’re in pain. Прымі гэтыя таблеткі, калі табе баліць;

stomach/chest pains боль у жываце́/грудзя́х

2. паку́та, засмучэ́нне, го́ра;

the pleasures and pains of growing old ра́дасці і паку́ты ста́расці;

Her words caused me pain. Мне стала балюча ад яе слоў.

♦

no pain, no gain ≅ без мазаля́ на рука́х не бу́дзеш мець хле́ба ў зуба́х;

on (under) pain of smth. пад стра́хам чаго́-н.;

a pain in the neck невыно́сны чалаве́к

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

nagging [ˈnægɪŋ] adj.

1. надаку́члівы; паку́тлівы;

a nagging pain ны́ючы боль;

nagging fear неадчэ́пны страх

2. прыдзі́рлівы, сварлі́вы;

a nagging voice бурклі́вы го́лас

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

альгадысменарэ́я

(ад гр. algos = боль + дысменарэя)

менструацыя з болямі ў нізе жывата, галавы, ірвотай, слабасцю, стратай прытомнасці, сэрцабіеннем сэрцабіццем, паніжэннем або стратай працаздольнасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

вы́церпець, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак., што.

1. Цярпліва перанесці, перацярпець; вытрываць. Выцерпець боль. Выцерпець многа пакут.

2. без дап. (звычайна з адмоўем). Праявіць вытрымку; стрымацца. Я слухаў з цікавасцю.. і не выцерпеў, перабіў расказчыцу. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)