1. Які мае адносіны да носа (у 1, 2 знач.). Насавыя адтуліны. Насавыя косці. Насавая частка катэра.
2. Які выгаворваецца ў нос. Насавыя гукі.
3. Які знаходзіцца на носе судна, самалёта і інш. Насавыя гарматы крэйсера.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ню́хаўка, ‑і, ДМ ‑хаўцы; Рмн. ‑хавак; ж.
Груб.Нос. [Валодзя:] — А ну зараз жа парві!.. — Не буду... — заенчыў Янік, сціснуўшы грошы ў кулаку і засунуўшы руку за пазуху. — Ах, не будзеш... Дык я табе ўсю нюхаўку растаўку...Дайліда.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пярхо́та, ‑ы, ДМ ‑хоце, ж.
Разм. Сухі кашаль, пакашліванне ад перасыхання, раздражнення ў горле; перханне. [Антон Жывіцкі], каб задушыць кашаль, — зняў з шыі хустку і амаль цэлы дзень, аж пакуль не мінулася пярхота, заціскаў ёю рот і нос.М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вугня́віць ’гаварыць гугнява’ (Юрч.); ’хныкаць’ (Шатал.), вугня́вы прым. ’чалавек, які гаворыць у нос, гугнявы’ (Янк. Мат., Юрч., Шатал.), вугна́ты ’тс’ (Мат. Гом.). Гл. гугнявіць; в з’явілася вынікам успрымання г як пратэзы і замены яго пратэтычным в.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трыно́ска ‘кішэнная хустачка, насоўка’ (астрав., Сл. рэг. лекс.; паст., Рэг. сл. Віц.). Відаць, іранічнае заходнебеларускае ўтварэнне ад церці (гл.) і нос з суф. ‑ка, як у насоўка ‘хусцінка’. Параўн. падобнае асіп.падно́сьнік ‘насоўка’ (Воўк-Лев., Татарк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Rüssel
m -s, -
1) хо́бат
2) лыч (у свінні); хабато́к (насякомых)
3) жарт.нос
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Érker
m -s, -
1) вы́ступ (у сцяне), балко́нчык
2) буд. лю́кер
3) жарт.нос
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
◎ Нау́тхаць ’загадзя мець на ўвазе’ (Мядзв.). Відаць, з на- і утхаць ’унюхаць, пачуць’, вытворнае ад тхаць ’веяць, дыхаць’, параўн. фразеалагізмы трымаць нос па ветру ’адчуваць, куды схіляюцца справы’, чуць, куды вецер дуе ’прадбачыць ход спраў’ і інш.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Ню́шка ’мыса’: у каровы баліць нюшка (талач., Шатал.). Ад нюхаць, нюшкаць (гл.), параўн. рус.нюх ’нос’, польск.дыял.nich, niucha ’пыса розных жывёл, за выключэннем каровы’, а таксама czuj, czyjo ’пыса сабакі ці ката’ (да czuć ’чуць, адчуваць’).