-храмія, -хромія
(ад гр. chroma = колер, фарба)
другая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае паняццю «афарбоўка».
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
-цытоз
(гр. kytos = клетка)
другая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на сувязь з паняццем «клетка».
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
-цэфал
(гр. kephale = галава)
другая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на сувязь з паняццем «галава».
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
-цэфалія
(гр. kiphale = галава)
другая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на сувязь з паняццем «галава».
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
эазо́йскі
(ад эа- + гр. zoe = жыццё);
э-ая эра — другая найстаражытнейшая эра ў геалагічнай гісторыі Зямлі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
◎ Нівэ́зь (ни‑вэзь) ’ніяк нельга’: Ни‑вэзь нечимъ помочь (Нас.). Фармальна падобнае да нівесь ’невядома’ (гл. нівесць), аднак семантыка пярэчыць такому дапушчэнню, другая частка прыпамінае польск. weź ’вазьмі’, што магло б сведчыць пра запазычанне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ні́кпачын, нікпочын ’нядаўна, толькі што’ (жытк., Мат. Гом.; ТС). Цёмнае слова; другая частка асацыіруецца з пачынаць, параўн., напрыклад, пачынак ’пачатак’ (Мат. Гом.), або спалучэннем + /Ш чыне, г. зн. ’пасля дзеі (падзеі, акта)’, гл. чын.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рахапе́цце (ръхапе́цьця) ’дробныя рэчы, манаткі’ (дзісн., Нар. сл.). Складанае слова, дзе першая частка рах(а) — хутчэй за ўсё звязана з раха (гл.) ці рахацца (гл.), а другая з пяць ’напінаць’ (гл.). Параўн. папярэдняе слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Скадаў, скода́ў ‘клінок, мяшочак на сыр’ (ТС). Складанае слова, першая частка якога ідэнтыфікуецца з прасл. *sьkati, *osьkati ‘выціскаць сок, вадкасць’, а другая з *daviti, гл. давіць ‘ціснуць’ (Борысь, Etymologie, 58). Параўн. аскавень, скавічак (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
БА́НАС, ахар,
археалагічная культура эпохі энеаліту (каля 1900—1300 да нашай эры) на тэр. штата Раджастхан (Індыя). Назва ад р. Банас, у басейне якой даследавана паселішча Ахар (адсюль другая назва культуры). Насельніцтва займалася земляробствам (вырошчвала рыс, пшаніцу), асн. буд. матэрыялам былі камень і гліна. Характэрна чорна-чырвоная кераміка, упрыгожаная малюнкамі белай фарбы. Пашыраны медныя і бронзавыя вырабы.
т. 2, с. 272
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)