АМАРТЫЗА́ЦЫЯ
(ад позналац. amortisatio пагашэнне),
паступовы перанос кошту асноўных вытворчых фондаў на кошт атрыманай на гэтых фондах гатовай прадукцыі. Абумоўлена неабходнасцю кампенсацыі зносу фондаў і забеспячэння поўнай іх замены пры выбыцці з вытв-сці. На гэта робяцца амартызацыйныя адлічэнні — уключэнне часткі кошту асн. фондаў у сабекошт прадукцыі. Яны вызначаюцца пераважна як працэнт (норма амартызацыі) ад кошту асн. фондаў і налічваюцца на працягу амартызацыйнага перыяду. Такія адлічэнні паступова назапашваюцца на рахунках прадпрыемства і разам з прыбыткам з’яўляюцца крыніцай фонду для набыцця новых машын, абсталявання, павышэння тэхн. ўзроўню вытв-сці, каб забяспечыць канкурэнтаздольнасць прадукцыі і прадпрыемства. Нарматывы амартазацыі і метады яе налічэння зацвярджаюцца органамі дзярж. кіравання. У якасці нарматываў выкарыстоўваюцца норма амартызацыі і патонная стаўка. Норма амартазацыі — цэнтралізавана ўстаноўлены гадавы працэнт пагашэння кошту асн. фондаў ва ўсіх галінах нар. гаспадаркі і практычна для ўсіх відаў асн. фондаў. Залежыць ад нарматыўнага тэрміну службы асн. фондаў: чым ён карацейшы, тым большая норма амартызацыі. У здабыўных галінах тэрмін службы некаторых асн. фондаў (спецыялізаваныя будынкі, горныя выпрацоўкі і інш.) вызначаецца не фізічным зносам, а памерамі запасаў карысных выкапняў. Для гэтых відаў асн. фондаў у якасці нарматыву амартызацыі выкарыстоўваецца патонная стаўка — велічыня кошту асн. фондаў у разліку на 1 т запасаў карысных выкапняў. Гадавыя амартызацыйныя адлічэнні пры гэтым вызначаюцца як здабытак патоннай стаўкі на гадавы аб’ём здабычы карысных выкапняў.
У залежнасці ад метадаў налічэння адрозніваюць раўнамерную, паскораную і ўзрастаючую амартызацыю. Пры раўнамернай амартызацыі кошт асн. фондаў пераносіцца на сабекошт прадукцыі роўнымі часткамі на працягу ўсяго амартызацыйнага перыяду, што не адпавядае дынаміцы фізічнага і маральнага зносу асн. фондаў, не забяспечвае своечасовае фарміраванне фін. сродкаў прадпрыемства для абнаўлення тэхнікі. Пры паскоранай амартызацыі ў першы год службы асн. фондаў на сабекошт прадукцыі пераносіцца найб. частка іх кошту. Пры ўзрастаючай амартызацыі сума амартызацыйных адлічэнняў штогод павялічваецца і дасягае макс. велічыні ў апошні год амартызацыйнага перыяду. Гэта стымулюе замену старой тэхнікі на новую, таму што к канцу амартызацыйнага перыяду яе эксплуатацыя становіцца не эфектыўнай.
Адносіны дзяржавы да амартызацыі характарызуюць яе адносіны да навукова-тэхн. прагрэсу. Пры паскоранай (5 гадоў і менш) амартызацыі ў развітых краінах тэрміны спісання абсталявання перавышаюць тэрміны яго рэальнага зносу, што азначае падатковую субсідыю прадпрыемствам. Гэта павышае ўзровень накаплення і самафінансавання, спрыяе нарошчванню асн. капіталу ў навукаёмістых галінах, прагрэс. структурным зрухам у эканоміцы. На паскарэнне тэмпаў навукова-тэхн. прагрэсу накіраваны і інш. метады амартызацыі ў гэтых краінах: вытв. метад, метад раўнамернага прамалінейнага спісання кошту абсталявання, метад спец. амартызацыі.
Л.А.Лобан.
т. 1, с. 307
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
blessed [ˈblesɪd] adj.
1. святы́;
the Blessed Virgin Mary Свята́я Дзе́ва Мары́я, Багаро́дзіца
2. ра́дасны, шчаслі́вы;
Those were the blessed days. Гэта былі шчаслівыя дні.
3. infml, dated пракля́ты;
I can’t see a blessed thing in this dark room. Я нічагуткі не бачу ў гэтым цёмным пакоі.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
earth1 [ɜ:θ] n.
1. зямля́, зямны́ шар
2. зямля́, гле́ба
3. :
♦ on earth infml (часта ў спалучэнні з why, what, who, how, where у пытаннях як выраз здзіўлення, злосці і да т.п.); How on earth did she manage that? І як толькі ёй гэта ўдалося?
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
forget [fəˈget] v. (forgot, forgotten) (about) забыва́ць; забыва́цца;
I forget his name. Я забываю яго імя
♦
forget it infml
1) не ва́рта пра гэ́та гавары́ць, хвалява́цца
2) ско́нчым на гэ́тым размо́ву;
never to be forgotten незабы́ўны;
not forgetting BrE у дада́так (дадаючы што-н. у спіс)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
guess1 [ges]n. меркава́нне; здага́дка;
have/make a guess (at smth.) BrE уга́дваць
♦
anybody’s/anyone’s guess infml што-н., чаго́ ніхто́ дакла́дна не ве́дае;
by guess прыблі́зна; наўздага́д;
your guess is as good as mine infml пра гэ́та я ве́даю сто́лькі ж, ко́лькі і вы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
least1 [li:st] n. мініма́льная ко́лькасць;
Тhat’s the least of my worries. Гэта мяне турбуе менш за ўсё.
♦
to say the least мя́кка ка́жучы;
not in the least ніко́лькі, зусі́м не, нія́кім чы́нам;
I’m not in the least interested in that. Я ніколькі гэтым не цікаўлюся.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
practice1 [ˈpræktɪs] n.
1. пра́ктыка (у розных знач.);
put into practice ажыццяўля́ць, здзяйсня́ць
2. трэніро́ўка;
basketball practice баскетбо́льная трэніро́ўка
3. прывы́чка; звы́чай;
it is standard/common practice гэ́та станда́ртная/звыча́йная працэду́ра
♦
be/get out of practice не мець пра́ктыкі (у чым-н.);
in practice на пра́ктыцы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
radio1 [ˈreɪdiəʊ] n.
1. (часта the radio) ра́дыё;
send a message by radio перада́ць паведамле́нне па ра́дыё;
a radio play радыёпастано́ўка;
I heard it on/over the radio. Я чуў гэта па радыё.
2. радыёвяшча́нне;
radio signal/waves радыёсігна́л/радыёхва́лі
3. радыёпрыёмнік;
a portable radio партаты́ўны радыёпрыёмнік
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
territory [ˈterətri] n.
1. тэрыто́рыя;
inviolable territory непару́шная, недатыка́льная тэрыто́рыя
2. зямля́; мясцо́васць, раён; абша́р зямлі́;
fertile territory пладаро́дная мясцо́васць
3. Territory тэрыто́рыя (адміністратыўная адзінка ў ЗША, Канадзе, Аўстраліі, што не мае права штата або правінцыі)
4. галіна́, сфе́ра (навукі);
That is his territory. Гэта яго поле дзейнасці.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
them [ðem, ðəm] pron. іх, ім, і́мі;
with them з імі;
about them аб/пра іх;
it’s them гэ́та яны́;
them and us яны́ і мы;
We should try to get away from a “them and us” attitude. Мы павінны старацца не падзяляць людзей на «сваі́х і чужы́х».
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)