1. Які мае адносіны да ўборкі сельскагаспадарчых культур. Уборачная пара. Уборачныя работы. Уборачная кампанія.// Прызначаны для ўборкі ўраджаю. Уборачная тэхніка. Уборачныя машыны.
2.узнач.наз.убо́рачная, ‑ай, ж. Уборка ўраджаю, а таксама пара ўборкі ўраджаю. Уборачная не сёння-заўтра распачнецца.Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ужа́ць, ужну, ужнеш, ужне; ужнём, ужняце; зак.
1.(звычайназадмоўем «не»). Змагчы жаць. Гэтым сярпом не ўжнеш. Жыта такое, што не ўжаць.
2. Нажаць, зжаць якую‑н. колькасць. Бацька з Захарам недзе там [жыта] калоцяць сёння, што пазаўчора ўжалі на гары ды падсушылі.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
moody[ˈmu:di]adj.
1. (пра чалавека) які́ ча́ста і ху́тка змяня́е свой настро́й
2. у дрэ́нным настро́і;
Why are you so moody today? Чаму ў цябе сёння такі дрэнны настрой?
П. да плота. П. да сцяны каго-н. (таксама перан.: паставіць у становішча, з якога няма выйсця).
2.што і чым. Зачыніўшы, прыставіць шчыльна што-н., каб не адчынялася.
П. дзверы калом.
3.каго-што. Прынесці на сабе (што-н. цяжкае; разм.).
Прыпёр цэлы мяшок бульбы.
4. Прыйсці (разм.).
Ён прыпёр за пяць кіламетраў.
5.безас. Вельмі захацецца; тэрмінова спатрэбіцца (разм., груб.).
Так прыпёрла табе ехаць сёння.
|| незак.прыпіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1—3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вадо́хрышча‑а, н. івадо́хрышчы, ‑аў.
Адно з царкоўных зімовых свят. Увечар перад вадохрышчам, узялі яны свечку, мелу кавалак, крыжы на вушаках пісаць, міску жыта і пайшлі ў свіронак.Брыль.— Што гэта, бабка, тут робіш? — Ваду, панічок, свянцоную даю. — А, праўда! — прамовіў настаўнік. Сёння ж вадохрышчы.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асво́іцца, асвоюся, асвоішся, асвоіцца; зак.
Прывыкнуць да незнаёмага асяроддзя, абставін і пад.; адчуць сябе свабодна дзе‑н. На другой ці трэцяй рэпетыцыі, калі Наташа больш-менш асвоілася ў хоры, Ала Міхайлаўна даручыла і ёй запяваць нейкую песню.Краўчанка.Учора Пеця здаваўся маўклівым.. Сёння асвоіўся, пасмялеў.Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ма́ма, ‑ы, ж.
Тое, што і маці (у 1 знач.) (звычайнапрызвароцеабоўгутарцыдзяцейабёй). — Што новага ў сяле, мама, як ты тут жыла? — спытаў Мікола.Краўчанка.Вось і сёння паслала маці Натальку прынесці абед, бо самой маме не было часу.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
начава́ць, ‑чую, ‑чуеш, ‑чуе; незак.
Спаць дзе‑н. усю ноч. Дома [хлопцы] выпілі па кубку малака з хлебам ды падаліся на вышкі. Цяпер яны начавалі на вышках, над хатай.Якімовіч.Сёння.. [Алег з бацькам] начавалі ў вялізным бары, які стаяў ля крутой лукавіны Дрыгвянкі.Гамолка.
•••
Дняваць і начавацьгл. дняваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папу́ша, ‑ы, ж.
Скрутак тытунёвага лісця. Дзед ссякаў .. [тытунь] сякераю, цягаў на гару, развешваў яго там, каб пасля, як падсохне, абарваць лісты, звязаць іх у ёмкія папушы, папярэдне пераклаўшы кожны ліст нейкай духмянай травою.Сачанка.[Міхал:] Я куру толькі самасад. Прывык. А сёння папуша слабая пад рукі папалася.Пташнікаў.
[Рум. păpusă.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)