Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
біпла́н
(фр. biplan, ад лац. bis = двойчы + planum = плоскасць)
самалёт з дзвюма плоскасцямі крылаў, размешчанымі паралельна адна над другой па абодва бакі фюзеляжа (параўн.манаплан, трыплан).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
перахва́тчык, ‑а, м.
Той, хто перахватвае што‑н. Самалёт-перахватчык. □ — Падняць перахватчыкаў... — усхвалявана загадаў начальнік галоўнага каманднага пункта.Алешка.Быў знаёмы з плытагонамі, прыходзіў у захапленне ад перахватчыкаў, смелых і дужых людзей, якія дапамагалі плытагонам прыстаць да берага, а потым правесці каравая плытоў пад мост.Маўзон.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пла́ўны, ‑ая, ‑ае.
Роўны, без рэзкіх пераходаў (аб рухах, гуках і пад.). Шырокі і плаўны круг зрабіў самалёт над полем.Краўчанка.Саша плаўнаю хадою пайшла да дзвярэй.Пестрак.У вялікай рэстараннай зале іграў аркестр, а сюды даляталі толькі прыглушаныя, плаўныя гукі, якія танулі ў вясёлым гармідары.Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прырулі́ць, ‑рулю, ‑руліш, ‑руліць; зак.
Разм.
1. Кіруючы рулём, пад’ехаць куды‑н., дасягнуць якога‑н. месца. Каля гадзіны ночы [Шэмет] прыруліў к плоту каля старшынёвай хаты ў Якімаўцы.Лобан.
2.што. Кіруючы рулём, падвесці што‑н. куды‑н., да якога‑н. месца. Прыруліць самалёт на ўзлётную паласу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ВАСІЛЕ́ЎСКІ Ягор Васілевіч
(1.1.1922, в. Гарбачова Віцебскага р-на — 1.5.1991),
Герой Сав. Саюза (1946). Скончыў Віцебскі аэраклуб (1939), Адэскую ваен. авіяшколу (1940), Ваенна-паветр. акадэмію (1955). У Чырв. Арміі з 1939. У Айч. вайну з мая 1943 на Сцяпным, Варонежскім, 2-м Укр. франтах, камандзір эскадрыллі знішчальнага авіяпалка. Зрабіў 296 баявых вылетаў, правёў 64 паветр. баі, збіў асабіста 21 варожы самалёт і 2 у групе. Да 1958 у Сав. Арміі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВІНТАКРЫ́Л,
лятальны апарат, у якога пад’ёмная сіла, неабходная для падтрымання яго ў палёце, ствараецца нясучым вінтом (вінтамі) і крылом, а цяга — паветр. вінтамі або рэактыўнымі рухавікамі. Узлёт, завісанне, пасадку і палёт на малых скарасцях В. ажыццяўляе як верталёт, а пасля дасягнення скорасці, пры якой становяцца эфектыўнымі аэрадынамічныя рулі, ляціць як самалёт (з выкарыстаннем пад’ёмнай сілы крыла). Канструктыўна больш складаныя і цяжкія, чым верталёты. Бываюць грамадзянскія і ваенныя. Выкарыстоўваюцца абмежавана.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
рэакты́ўны¹, -ая, -ае (спец.).
1.гл. рэактывы.
2. Які мае адносіны да ўтварэння такога руху, пры якім на цела, што рухаецца, дзейнічае сіла выцякаючага з яго струменя газу, пары, накіраваная ў бок, супрацьлеглы руху.
Р. рух.
Р. рухавік.
Р. самалёт (з рэактыўным рухавіком). Рэактыўная артылерыя.
3. Здольны рэагаваць на знешнія ўздзеянні, які наступае пад уплывам знешніх уздзеянняў.
Р. стан (расстройства псіхічнай дзейнасці, выкліканае эмацыянальным узрушэннем).
|| наз.рэакты́ўнасць, -і, ж. (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
я́ма, -ы, мн. -ы, ям, ж.
1. Паглыбленне ў зямлі.
Выкапаць яму.
Памыйная я.
Паветраная я. (перан.: участак у паветры, дзе самалёт рэзка зніжаецца, нібыта правальваецца). Капаць яму каму-н. (перан.: рыхтаваць непрыемнасць).
2. Абсталяванае паглыбленае месца для захоўвання чаго-н. (спец.).
Хаваць бульбу ў яме.
Вугальная я. (на судне). Аркестравая я.
3. Упадзіна, нізіна (разм.).
Вёска стаіць у яме.
|| памянш.я́мка, -і, ДМя́мцы, мн. -і, я́мак, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аблята́цьIсов., в разн. знач. облета́ть;
а. усе́ астравы́ — облета́ть все острова́;
а. самалёт — облета́ть самолёт
аблята́цьIIнесов., в разн. знач. облета́ть; см. абляце́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)