*Паначо́та, поночо́та ’цемра, цемната’ (Клім.). Калі лічыць па словаўтварэнню, то гэта аддзеяслоўнае ўтварэнне з суф. ‑ота (гл. Сцяцко, Афікс. наз., 89) ад *паначыць (параўн. укр. поно́чіти ’цямнець вечарам’) і далей да ноч.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыбау́тка (прібау́тка) ’прыказка’ (Бяльк.). Улічваючы месца фіксацыі, трэба лічыць запазычаннем з рус. прибау́тка ’забаўная, трапная, звычайна рыфмаваная прымаўка’, ’прыпеўка’, прэфіксальнае ўтварэнне ад бау́тка ’дасціпны, трапны выраз; прымаўка’ (Даль), што працягвае прасл. *bavǫtъka.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

obliczać

oblicza|ć

незак. вылічаць, вылічваць, падлічваць, лічыць; ацэньваць;

~ć głosy przy wyborach — падлічваць галасы на выбарах;

~ć kasę — падлічваць касу;

~m straty na 2 złotych — я ацэньваю страты ў 2 злотых

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

варо́на ж., прям., перен. воро́на;

◊ варо́н страля́ць (лічы́ць) — воро́н счита́ть; зева́ть по сторона́м;

в. ў паўлі́навым пе́р’і — воро́на в павли́ньих пе́рьях;

в. загуме́нная — бран. о́лух царя́ небе́сного;

бе́лая в. — бе́лая воро́на;

пу́жаная в. і куста́ баі́цца — посл. пу́ганая воро́на и куста́ бои́тся;

страля́ў у варо́ну, а папа́ў у каро́ву — погов. ме́тил в воро́ну, а попа́л в коро́ву

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

абавя́зак, -зку м.

1. обя́занность ж.; долг;

усеагу́льны во́інскі а. — всео́бщая во́инская обя́занность;

правы́ і ~зкі грамадзя́н — права́ и обя́занности гра́ждан;

лічы́ць сваі́м ~зкам — счита́ть свои́м до́лгом (свое́й обя́занностью);

па ~зку — по до́лгу (по обя́занности);

вы́канаць свой грамадзя́нскі а. — вы́полнить свой гражда́нский долг;

пару́шыць свой а. — нару́шить свой долг;

2. только мн. обя́занности;

выко́нваць ~зкі дырэ́ктара — исполня́ть обя́занности дире́ктора

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

reckon

[ˈrekən]

1.

v.t.

1) падлі́чваць

She never reckons the cost — Яна́ ніко́лі не падлі́чвае кошт

2) лічы́ць (-ца)

This person is to reckoned with — З гэ́тай асо́бай трэ́ба лічы́цца

2.

v.i.

1) разьлі́чваць, спадзява́цца

I reckon the weather will be good — Спадзяю́ся, што надво́р’е бу́дзе до́брае

2) разьлі́чвацца, распла́чвацца

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Акадэ́мія (БРС), ст.-бел. академия (пач. XVII ст.) (Булыка, Запазыч.) праз польск. akademija або непасрэдна з лац. academia (Фасмер, 1, 65; Шанскі, 1, А, 56–57). Крукоўскі (Уплыў, 78) лічыць гэта слова русізмам.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Блясна́ (БРС). Рус. блесна́ ’тс’. Фасмер, 1, 174 (а перад ім Буга, РФВ, 70, 101), указвае на сувязь з літ. blìzgė ’тс’. Няпэўна. Хутчэй, як лічыць Шанскі, 1, Б, 138, ад blěskъ ’бляск’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Кампу́т, ко́мпут ’агульны рахунак, рэестр, колькасць асоб, прадметаў’ (Нас.), ст.-бел. компутъ ’лік. спіс’, са ст.-польск. komput ’тс’ < лац. computus ’рахунак’ < computāre ’лічыць’. Параўн. яшчэ ст.-бел. кампутовать (гл. Булыка, Запаз. 165).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ма́ленька ’мала’ (калінк., З нар. сл.) можна лічыць працягам ст.-рус. маленько ’трохі’, ’нядоўга’ (XV ст.). Да ма́ленькі, малы́ (гл.). Аднак націск на ма‑ можа сведчыць аб запазычанні з рус. мовы (ад старавераў).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)