распраста́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Зрабіць простым, роўным; разагнуць. Гэта быў зусім змяты і пацёрты заклеены канверт; .. [Люба] распрастала яго рукамі і ўбачыла гатовае, заадрасаванае пісьмо. Чорны. // Напружыўшы мышцы, выпрастаць, расправіць. Дзянісаў устаў і паволі распрастаў плечы. Гамолка. Цяпер ніякая сіла не здольна была распрастаць .. [пальцы]. Новікаў. // Разгарнуць (лісты, кветкі і пад.). Дубкі дазволу не пытаюць: Іх не дарэмна корміць глеба, — Ледзь-ледзь галінкі распрастаюць — Упарта цягнуцца да неба. Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
і́скарка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Памянш.-ласк. да іскра. Бадзёра замільгалі ружовыя, ледзь бачныя аганькі, запырскалі іскаркі. Лынькоў. Нядобрыя іскаркі бліснулі ў вачах старой. Кірэйчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
маларазбо́рлівы, ‑ая, ‑ае.
Які цяжка разабраць, прачытаць. Пералік устаноў, у якіх .. [Гузакоўскі] займаў у розныя часы свайго жыцця розныя пасады, ледзь змяшчаўся на трох аркушах, спісаных дробнымі маларазборлівымі каракулямі. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прагавары́цца, ‑варуся, ‑ворышся, ‑верыцца; зак.
Незнарок сказаць тое, чаго нельга гаварыць; выдаць тайну. Васіль ледзь не прагаварыўся, што ён ведае, дзе яго бацька хавае золата і польскія маркі. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расця́ць, разатну, разатнеш, разатне; разатнём, разатняце; зак., што.
Разм.
1. Разняць, развесці. Мікалай ледзь расцяў зубы і глухім ад хвалявання голасам загаварыў: — Ты робіш памылку... Дамашэвіч.
2. Рассячы, разрэзаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Плутуха́ць ’ілгаць’, ’заблытваць’, ’бадзяжнічаць’, шушукацца ’заблытвацца ў чым-н.’, ’блытацца’, ’выбірацца з цяжкай сітуацыі’, ’круціцца каля каго-н.’ (Нас.), плутуханьие ’блытаніна’ (Юрч. Вытв.); рус. смал. плутухаться ’бадзяцца без мэты’, ’ледзь перасоўвацца, заплятацца (пра ногі)’. Лексема ўтворана пры дапамозе экспрэсіўна^ суф. ‑ух‑а‑ ад тушаць (гл.). Параўн. рус.: вершухаться, вертугаться ’круціцца, вярцецца’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
all but
ама́ль, блізу́
He all but died — Ён ледзь не памёр
She is all but nine years old — Ёй блізу́ дзе́вяць гадо́ў
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
малапрыкме́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Ледзь прыкметны. Малапрыкметны астравок.
2. перан. Які нічым не вылучаецца сярод іншых. Малапрыкметны чалавек. □ Сярод многіх вялікіх спраў .. [камандуючы] заўважыў і запомніў і гэты малапрыкметны выпадак. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
начмуці́ць, ‑мучу, ‑муціш, ‑муціць; зак.
Разм. Нагаварыць абы-чаго, увесці ў зман; дурманіць. Начмуціў пан ойча, як чараўнік... Нагнаў столькі туману, што бедны Клеманс ледзь не захлынуўся ў ім. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неспрактыкава́насць, ‑і, ж.
Уласцівасць неспрактыкаванага; адсутнасць або недахоп вопыту, ведаў. Ад неспрактыкаванасці ў далёкай хадзе, а можа і ад слабасці ў нагах я часта спатыкаўся і ледзь не падаў. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)