Сігнатурка ‘малы звон у касцёле, царкве’ (Я. Брыль). З польск. sygnaturka ‘званок’ ад лац. signāre ‘адзначаць’ < signum ‘знак’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
асігна́цыя, ‑і, ж.
Назва папяровых грашовых знакаў, якія выпускаліся ў Расіі з 1769 да 1843 г. Курс рубля асігнацыямі. Размен асігнацый. // Папяровы грашовы знак наогул.
[Фр. assignation.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выра́злівы, ‑ая, ‑ае.
Які адлюстроўвае ўнутраныя перажыванні або якасці. Аўгіня ўважна слухала, ківала галавою ў знак згоды і глядзела на бабку ласкавымі, выразлівымі вачамі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апладзі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.
Пляскаць у далоні (у знак ухвалы або прывітання). Гледачы горача апладзіравалі артыстам, доўга не даючы ім пайсці са сцэны. Рамановіч.
[Ад фр. applaudir.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ме́ціна, ‑ы, ж.
Разм. Пляма, лапіна на целе, покрыве жывых істот; знак, метка. Нам прывялі двух сухіх.. канькоў, буланых, з белымі мецінамі на лбе. Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пама́занне, ‑я, н.
Хрысціянскі царкоўны абрад, які заключаецца ў крыжападобным мазанні мірам, ялеем у знак благаславення (пры хрышчэнні, перад смерцю, пры каранацыі цароў і інш.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераме́ціць, ‑мечу, ‑меціш, ‑меціць; зак., каго-што.
1. Памеціць нанава, іначай, паставіць новы адметны знак, метку. Перамеціць бялізну.
2. Памеціць усё, многае. Перамеціць усе дрэвы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скі́петр, ‑а, м.
Жазло, упрыгожанае разьбой і каштоўнымі камянямі — знак царскай улады.
•••
Пад скіпетрам чыім — пад уладай якога‑н. гасудара, дзяржавы (быць, знаходзіцца і пад.).
[Грэч. skēptron.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кляймо́, ‑а́; мн. кле́ймы (з ліч. 2, 3, 4 кляймы́), кле́ймаў; н.
1. Пячатка, знак, якія ставяцца на вырабах і паказваюць гатунак тавару, назву прадпрыемства і пад. Фабрычнае кляймо. Завадское кляймо. □ Павел сядзеў на нізкім табурэціку і, схіліўшы галаву, разглядаў кляймо фабрыкі на падкладцы капелюша. Шамякін. // Выпалены знак на скуры жывёлы. // Метка, звычайна ў форме літар, выпаленая на целе злачынца (у некаторых дзяржавах і ў Расіі да 1863 года).
2. перан.; чаго або якое. Знак, сведчанне чаго‑н. (звычайна ганебнага). Кляймо забойства. □ Занятак адкладвае на кожнага своеасаблівае кляймо. Бядуля.
3. Прылада, якой кляймуюць.
•••
Каінава кляймо — след злачынства на кім‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
меда́ль, ‑я, м.
Знак пераважна ў выглядзе металічнага кружка з якім‑н. рэльефным адбіткам і надпісам для ўзнагароды за асаблівыя заслугі, баявыя і працоўныя подзвігі. Медаль «За адвагу». Медаль «За працоўную доблесць». □ Тры стужкі — адзнакі аб раненнях, ордэны і медалі на гімнасцёрцы самі сабой сведчылі аб .. шляху [Паходні] ў гады вайны. Хадкевіч. // Падобны знак, які выдаецца за выдатныя поспехі ў вучобе або пераможцам конкурсаў, спаборніцтваў. Залаты алімпійскі медаль. □ Уладзімір Ільіч ганарыўся залатым медалём, які ён атрымаў разам з атэстатам сталасці. Чарнышэвіч. // Падобны знак, выпушчаны ў памяць аб якой‑н. гістарычнай падзеі або ў гонар выдатнага дзеяча.
•••
Адваротны бок медаля гл. бок.
[Фр. médaille.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)