Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
лы́кан. Bast m -es, -e; Líndenbast m (ліпавае);
драць лы́каábbasten vt;
◊
ён не лы́кам шы́ты er ist nicht von géstern
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
sroka
sro|ka
ж. сарока;
nie wypadł ~ce spod ogona — не лыкам шыты
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
абшы́ць, -шы́ю, -шы́еш, -шы́е; -шы́ты; зак.
1.што. Прышыць па краях або паверхні; зашыць у што-н.
А. паліто футрам.
А. пасылку палатном.
2.што. Абабіць дошкамі, бляхай і пад.
А. хату.
3.каго-што. Пашыць усё неабходнае для каго-н. (разм.).
А. усю сям’ю.
|| незак.абшыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз.абшыва́нне, -я, н.іабшы́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 1 і 2 знач.).
|| прым.абшы́вачны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Абшывачныя матэрыялы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
усыпі́ць, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак., каго-што.
1. Выклікаць сон, прымусіць заснуць. Усыпіць дзіця.// Прымусіць заснуць пры дапамозе снатворных сродкаў, гіпнозу. Усыпіць хворага перад аперацыяй.
2.перан. Аслабіць увагу каго‑н. да чаго‑н., прытупіць пільнасць. Каб усыпіць падазрэнні немцаў, Заслонаў павінен так дзейнічаць, каб самі па сабе ўзнікалі падазрэнні ў сваіх.«Полымя».Але і.. [Булай] быў не лыкам шыты, умеў усыпіць падазрэнні і сумненні.Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
што-не́будзь, чаго-небудзь і пад. (гл. што 1), займ.неазначальны.
Які‑н. прадмет, з’ява і пад. з шэрага падобных або ўсё роўна які прадмет, з’ява і пад. [Лена] заўсёды што-небудзь прывозіла .. [Андрэю] з дарогі.Скрыган.І вось, бывала, калі ён [Цімошка] гнаў каровак на пашу, то Кустрэй .. кожны раз што-небудзь скажа яму.Колас.[Гаспадар:] «Але і я не без галавы. Што-небудзь і я кумекаю. Не лыкам шыты».Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
2.што і без дап. Змацоўваць, злучаць ніткай і інш. матэрыялам.
Ш. альбом.
Хірургу даводзіцца больш ш., чым рэзаць.
3.чым і па чым. Вышываць, расшываць.
Ш. гладдзю.
◊
Шыта-крыта (разм.) — пра што-н. дрэннае, несамавітае, што застаецца ў тайне.
|| зак.сшыць, -ы́ю, -ы́еш, -ы́е; -ы́ты (да 1 знач.).
|| наз.шыццё, -я́, н. (да 1 і 3 знач.).
|| прым.шве́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Швейная майстэрня.
Швейная машына.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Saepe est etiam olitor valde opportune locutus
Часта нават агароднік вельмі ўдала скажа.
Часто даже огородник весьма удачно скажет.
бел. І мы не лыкам шыты. Не ўся навука ў адной галаве.
рус. У мужика кафтан сер, да ум у него не волк съел. Не одним учёным дано говорить складно. И мы не лыком ши ты, не лаптем щи хлебаем.
фр. Il n’est pas né d’hier (Он не вчера родился).
англ.
нем. Der Bauer ist ein Laurer (Schelm) (Крестьянин ‒ шельма). Bauern sagen auch wahr (Крестьяне говорят тоже правду).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
якра́з.
1.прысл. У гэты час, момант.
Тут я. у хату ўвайшоў бацька.
2.прысл. Дакладна, у самы раз.
Я. такая кніга.
Думаю, табе гэтыя туфлі я. па назе.
3.прысл. (у спалучэнні са словам «як»). Кропля ў кроплю, аднолькавы, надта падобны.
Сын — я. як бацька.
Шум я. як ад малатарні.
4.у знач.вык. Як па мерцы, як на каго-н.шыты.
Паліто мне я.
5.у знач.часц.Ужыв. для большай канкрэтызацыі, удакладнення каго-, чаго-н., для ўзмацнення якасці, падкрэслівання і абазначэння таго, што маецца на ўвазе.
Гэтага я. я і хацеў.
Міхась я. падыходзіць на такую работу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)