То́рыць ’хадзьбой, яздой пракладваць дарогу’ (ТСБМ, Ласт.), ’ісці, накіроўвацца’ (Сцяшк. Сл.). Укр. тори́ти, торува́тиутоптваць, пракладваць дарогу’, рус. тори́ть ’пракладваць баразну, сцежку, дарогу частай хадзьбой’, польск. torować ’тс’, utorować ’пракласці дарогу’, чэш. валаш. tořiť, ляш. torovať se, славац. torovať ’пакідаць след пасля сябе’, харв. чак. tòriti ’загнойваць’, ’выпаражняцца (пра скаціну)’. Прасл. *toriti ’пракладваць дарогу, сцежку’, з якім Буга (Rinkt., 2, 630) звязвае ўсх.-літ. tarýti ’вымаўляць, гаварыць’, літаральна — ’церці языком’; гл. таксама Фасмер, 4, 83. Разглядаецца як ітэратыў ад *terti ’церці’, мажліва, і прасл. *tariti, гл. тары́ць (Варбат, Этимология–1970, 58).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

По́талак ’чарэнь, ляжанка па нечы’ (рас., Шатал.). Няясиа; калі параўноўваць з рус. потолок ’столям то можа ўзыходзіць да */ь/ ’зямля, глеба’, гл. тло (Фасмер, 3, 345). Не выключана таксама этымалогія, што належыць Далю (3, 320), аб сувязі з талачыць (ад мачаха) ’убіваць, утоптваць’, што адлюстроўвае тэхналогію складвання печы, тады гэта адпавядае аддзеяслоўным утварэнням з по- са значэннем выніку дзеяння. Параўн. паталок (гл.). Гаўлава (Etym. Brunensia, 24–25) рус. маск. потолока ’гарышча’ суадносіць з прасл. */ь/о ’дашчатая падлога’, ’столь’ з іншай ступенню аблаўта, паралельнай прус. tolus ’падлога’, літ. tiles ’дашчатая падлога ў лодцы’, і аманімічным потолока ’талака’, што ўзыходзіць да прасл. *іьІко (> таўку).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

intreten

*

1.

vi (s)

1) увахо́дзіць

2) надыхо́дзіць

3) уступа́ць (у арганізацыю)

4) адбыва́цца

5) (für A) заступа́цца (за каго-н.)

2.

vt

1) уто́птваць

sich (D) inen Spltter in den Fuß ~ — застрамі́ць нагу́

2) вы́біць (дзверы нагой)

3) разно́шваць (абутак)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

firm

I [fɜ:rm]

1.

adj.

1) тугі́, цьвёрды, цьвярды́; мо́цны

firm ground — цьвёрды грунт

firm land — су́ша f.; сухазе́м’е n.

firm muscle — тугі́ му́скул

2) мо́цны, непахі́сны е́ра, надзе́я)

firm decision — непахі́сная пастано́ва

a firm step — цьвёрды крок, цьвёрдая хада́

3) нава́жаны; рашу́чы е́ры); станаўкі́, стано́ўкі; насто́йлівы (хара́ктар)

4) ста́лы (пра цэ́ны)

2.

v.t.

1) умацо́ўваць, мо́цна трыма́ць

2) убіва́ць, уто́птваць; утрамбо́ўваць (ускапа́ную зямлю́)

3.

v.i.

умацо́ўвацца

II [fɜ:rm]

n.

фі́рма f. (прамысло́вае або́ гандлёвае прадпрыёмства)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Schmutz

m -es

1) гразь, бруд, сме́цце

leicht ~ nnehmen* — быць ма́ркім, бру́дзіцца

2) сло́та, хлюпо́та

3) перан. гразь, га́дасць, брыдо́та, паску́дства

in den ~ zеhen* — мяша́ць з гра́ззю

◊ den ~ aus der Stbe fgen — выно́сіць сваё сме́цце на чужы́ падво́рак

j-n mit ~ bewrfen* — абліва́ць гра́ззю каго́-н., чарні́ць каго́-н.

in den ~ trten*уто́птваць у гразь

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)