То́рыць ’хадзьбой, яздой пракладваць дарогу’ (ТСБМ, Ласт.), ’ісці, накіроўвацца’ (Сцяшк. Сл.). Укр.тори́ти, торува́ти ’утоптваць, пракладваць дарогу’, рус.тори́ть ’пракладваць баразну, сцежку, дарогу частай хадзьбой’, польск.torować ’тс’, utorować ’пракласці дарогу’, чэш.валаш.tořiť, ляш.torovať se, славац.torovať ’пакідаць след пасля сябе’, харв.чак.tòriti ’загнойваць’, ’выпаражняцца (пра скаціну)’. Прасл.*toriti ’пракладваць дарогу, сцежку’, з якім Буга (Rinkt., 2, 630) звязвае ўсх.-літ.tarýti ’вымаўляць, гаварыць’, літаральна — ’церці языком’; гл. таксама Фасмер, 4, 83. Разглядаецца як ітэратыў ад *terti ’церці’, мажліва, і прасл.*tariti, гл. тары́ць (Варбат, Этимология–1970, 58).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ По́талак ’чарэнь, ляжанка па нечы’ (рас., Шатал.). Няясиа; калі параўноўваць з рус.потолок ’столям то можа ўзыходзіць да */ь/ ’зямля, глеба’, гл. тло (Фасмер, 3, 345). Не выключана таксама этымалогія, што належыць Далю (3, 320), аб сувязі з талачыць (ад мачаха) ’убіваць, утоптваць’, што адлюстроўвае тэхналогію складвання печы, тады гэта адпавядае аддзеяслоўным утварэнням з по- са значэннем выніку дзеяння. Параўн. паталок (гл.). Гаўлава (Etym. Brunensia, 24–25) рус.маск.потолока ’гарышча’ суадносіць з прасл. */ь/о ’дашчатая падлога’, ’столь’ з іншай ступенню аблаўта, паралельнай прус.tolus ’падлога’, літ.tiles ’дашчатая падлога ў лодцы’, і аманімічным потолока ’талака’, што ўзыходзіць да прасл.*іьІко (> таўку).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
éintreten
*
1.
vi(s)
1) увахо́дзіць
2) надыхо́дзіць
3) уступа́ць (у арганізацыю)
4) адбыва́цца
5) (für A) заступа́цца (за каго-н.)
2.
vt
1) уто́птваць
sich (D) éinen Splítter in den Fuß ~ — застрамі́ць нагу́
2) вы́біць (дзверы нагой)
3) разно́шваць (абутак)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)