сто́парыць, -ру, -рыш, -рыць; незак., што.

1. Спыняць рух чаго-н. (спец.).

С. механізм.

2. перан. Затрымліваць, запыняць развіццё, рух чаго-н.

С. справу.

|| зак. засто́парыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зане́хваць

‘спыняць што-небудзь, адмаўляцца ад чаго-небудзь, пакідаць што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. зане́хваю зане́хваем
2-я ас. зане́хваеш зане́хваеце
3-я ас. зане́хвае зане́хваюць
Прошлы час
м. зане́хваў зане́хвалі
ж. зане́хвала
н. зане́хвала
Загадны лад
2-я ас. зане́хвай зане́хвайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час зане́хваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пацы́кваць

‘спыняць каго-небудзь вокрыкам «цыц», «ц-с-с», прыкрыкваць, забараняючы рабіць што-небудзь (пацыкваць на каго-небудзь)’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. пацы́кваю пацы́кваем
2-я ас. пацы́кваеш пацы́кваеце
3-я ас. пацы́квае пацы́кваюць
Прошлы час
м. пацы́кваў пацы́квалі
ж. пацы́квала
н. пацы́квала
Загадны лад
2-я ас. пацы́квай пацы́квайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час пацы́кваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

тармазі́ць, -мажу́, -мо́зіш, -мо́зіць; -мо́жаны; незак., што.

1. таксама без дап. Запавольваць або спыняць рух чаго-н. (звычайна пры дапамозе тормаза).

Т. трактар.

Машына хутка тармозіць.

2. перан. Стрымліваць рух чаго-н.; затрымліваць развіццё чаго-н.

Т. работу.

Т. будаўніцтва школы.

3. перан. Аслабляць, спыняць праяўленне чаго-н. (спец.).

Т. рэфлексы.

|| зак. затармазі́ць, -мажу́, -мо́зіш, -мо́зіць; -мо́жаны.

|| аднакр. тармазну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1 і 2 знач.; разм.).

|| наз. тармажэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бра́тацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.

1. Станавіцца пабрацімамі.

2. Уступаць у цесныя сяброўскія адносіны, праяўляць братнія пачуцці.

3. Спыняць ваенныя дзеянні, выказваючы ўзаемныя братнія пачуцці, салідарнасць.

|| зак. пабра́тацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. бра́танне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ліквідава́цца, ‑дуецца; зак. і незак.

1. Спыніць (спыняць) сваю дзейнасць. Установа ліквідуецца. Прадпрыемства ліквідавалася.

2. толькі незак. Зал. да ліквідаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лакалізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., што (кніжн.).

Спыніць (спыняць) пашырэнне чаго-н., абмежаваць (абмяжоўваць) што-н. пэўным месцам; устанавіць, знайсці.

Л. эпідэмію.

|| наз. лакаліза́цыя, -і, ж.

|| прым. лакалізава́ны, -ая, -ае і лакалізо́ваны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гі́нуць, -ну, -неш, -не; гінь; незак.

1. Спыняць існаванне, знішчацца, прападаць.

Г. ад кулі.

Расліны гінуць ад марозу.

2. перан. Рушыцца, не адбывацца (пра планы, намеры і пад.).

Гіне мая надзея на паездку.

|| зак. загі́нуць, -ну, -неш, -не; загінь.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

czepiać

незак. разм. затрымліваць; спыняць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

гасі́ць, гашу́, га́сіш, га́сіць; незак., што.

1. Спыняць гарэнне; тушыць.

Г. свечку.

2. перан. Перашкаджаць развіццю чаго-н.; заглушаць (жаданні, пачуцці).

Г. ініцыятыву.

3. Змяншаць ці спыняць дзеянне чаго-н. (спец.).

Г. хістанні.

Г. скорасць.

4. Рабіць што-н. несапраўдным, непрыгодным для далейшага ўжывання.

Г. доўг.

Г. паштовыя маркі.

5. Моцна ўдараць па чым-н. (разм.).

Г. абухом па дзвярах.

○

Гасіць вапну — дабаўляць вады ў вапну, каб атрымаць з яе белы парашок — будаўнічую гашаную вапну.

|| зак. загасі́ць, -гашу́, -га́сіш, -га́сіць; -га́шаны (да 1 знач.) і пагасі́ць, -гашу́, -га́сіш, -га́сіць; -га́шаны.

|| наз. гашэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)