прыга́ніць

‘прыгнаць каго-небудзь (прыганіць скаціну); прыладзіць што-небудзь (прыганіць касу)’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. прыга́ню прыга́нім
2-я ас. прыга́ніш прыга́ніце
3-я ас. прыга́ніць прыга́няць
Прошлы час
м. прыга́ніў прыга́нілі
ж. прыга́ніла
н. прыга́ніла
Загадны лад
2-я ас. прыга́нь прыга́ньце
Дзеепрыслоўе
прош. час прыга́ніўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

nagnać

зак. нагнаць; прыгнаць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

◎ Псю́рыць ’гнаць’, прыпсюрыць ’прыгнаць’ (дзярж., Нар. сл.). Утварэнне на базе *псюр < польск. psiurz ’псяр’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сфугава́ць, ‑гую, ‑гуеш, ‑гуе; зак., што.

Спец. Выстругаць з мэтаю выроўнівання (напрыклад, краі дошак фуганкам). // Шчыльна прыгнаць і склеіць краямі (выструганыя часткі).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

przypędzić

зак.

1. прыгнаць;

2. прыбегчы

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

dopasować

зак. дапасаваць, прыстасаваць, прыгнаць, прыладзіць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Прыжану́ць ’прыгнаць’ (Ян.). Прэфіксальнае ўтварэнне ад незафіксаванага *жану́ць/*жэну́ць/*жыну́ць, форма якога звязана з прасл. *ženǫ (1 ас. адз. л. цяп. час) ад *gъnati (гл. ЭССЯ, 7, 196–197). Падаецца, аднак, што з улікам ст.-бел. приженути ’прыгнаць; спешна прыехаць’, а таксама рус. наўг. прижа́нуть ’наблізіць усутыч’, прижену́ть ’падсунуць да нечага’ з вельмі блізкай семантыкай, з’яўляецца магчымасць для рэканструкцыі інфінітыўнага карэляту *ženǫti.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прытуры́ць, ‑туру, ‑турыш, ‑турыць; зак., каго-што.

Разм.

1. Прыгнаць. [Цётка Луцэя] мне і расказвае, што дзяўчынкі Ніна з Валькай напужаліся, былі і кароў назад у вёску прытурылі. Масарэнка.

2. Прынесці, прывалачы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прыпла́віць ’прыгнаць па вадзе’ (ТС). Рус. дыял. припла́вить ’тс’, при́плавь ’нешта прыбітае да берага, выгнутае вадой’, укр. при́плав ’прыстань’, чэш. připlaviti ’прынесці плынню, хваляй; сплавіць па рацэ’. Да плавіць 1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

напрыганя́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., каго-чаго.

1. Прыгнаць, прымусіць прыйсці, прыслаць у вялікай колькасці. Напрыганяць кароў на пашу. Напрыганяць рабочай сілы.

2. Разм. Едучы на чым‑н., кіруючы чым‑н., даставіць. Напрыганяць машын.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)