Ма́хля ’прайдоха, махлярка’ (мсцісл., З нар. сл.), ’лахудра’ (полац., А. Баханькоў). Роднаснае да махале́й і да махаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кручкатво́рства, ‑а, н.
Неадабр. Наўмыснае выкарыстанне ўсякіх дробязей, фармальнасцей для зацягвання, заблытвання судовых і адміністрацыйных спраў з карыслівай мэтай. — Хто б ён ні быў і чым бы ён ні кіраваўся, а ён чалавек небяспечны, крамольнік, гэта ясна, прайдоха, не пазбаўлены юрыдычнага кручкатворства, праўда, наіўнага.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прала́за ’пранырлівы чалавек, прайдзісвет, спрытнюга’ (ТСБМ). Рус.прола́за ’тс’. Дэрыват ад пралазіць < лазіць. Семантыка аналагічная пройда, прайдоха і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Прабе́га, пробега ’смелая, дзейсная жанчына’, прабеглы ’дзейсны, пранырлівы, рызыкоўны’ (ТС). Адваротныя ўтварэнні ад прабегчы; у семантычным плане параўн. прайдзісвет, прайдоха < прайсці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Працмы́га ’пралаза, праныра, прайдзісвет’ (Нас.). Да цмы́гаць ’бегаць, шастаць’. Гл. яшчэ цмы́га, у семантычным плане аналагічнае да прайдоха, прайдзісвет і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
баламу́т, ‑а, М ‑муце, м.
Разм.
1. Чалавек, які ўносіць беспарадак, разлад. Хлопца брала крыўда за бацьку, злосць на Чыкілевіча, як галоўнага звадыяша і баламута.Колас.
2.Прайдоха, інтрыган, спакуснік. [Волька:] — Звязалася з баламутам гэтым, трэба ж, гарадскога хлеба захацелася. У вёсцы, можа, за настаўніка выйшла б...М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
filutka
ж.
1. дасціпніца, жартаўніца;
2.прайдоха, шэльма
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Про́йда ’прайдоха, пралаза’ (Нас.). Утварэнне ад асновы цяп. часу дзеяслова прайсці (гл. ісці) — прайду, якая адрозніваецца ад інфінітыўнай асновы старой суфіксацыяй (гл. Варбат, Слав. языкозн., IX, 70).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
filut
м.
1. дасціпнік, жартаўнік;
2. прайдзісвет, прайдоха, шэльма
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
geríeben
I
part IIад réiben
*
II
aразм. хі́тры, праны́рлівы
~er Kerl [Kúnde] — прайдзісве́т, прайдо́ха
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)