неабмежаванасці эвалюцыі правіла

т. 11, с. 251

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

правай рукі правіла

т. 12, с. 526

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Тыцыуса-Бодэ правіла

т. 16, с. 84

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГІ́БСА ПРА́ВІЛА ФАЗ,

агульная ўмова раўнавагі гетэрагеннай сістэмы. Паводле Гіпса правіла фаз у гетэрагеннай (макраскапічна неаднароднай) фізіка-хім. сістэме, што знаходзіцца ва ўстойлівай тэрмадынамічнай раўнавазе, колькасць фаз не можа перавышаць колькасці кампанентаў, павялічаных на 2. У аднакампанентнай сістэме (індывідуальнае рэчыва, напр., вада) у раўнавазе могуць знаходзіцца 3 фазы: пара (газападобная фаза), вада (вадкая фаза) і лёд (цвёрдая фаза). Устаноўлена Дж.У.Гібсам у 1873—76.

т. 5, с. 217

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

пра́віць

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. пра́ўлю пра́вім
2-я ас. пра́віш пра́віце
3-я ас. пра́віць пра́вяць
Прошлы час
м. пра́віў пра́вілі
ж. пра́віла
н. пра́віла
Загадны лад
2-я ас. пра́ў пра́ўце
Дзеепрыслоўе
цяп. час пра́вячы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

за́паведзь, -і, мн. -і, -ей, ж.

1. Выслоўе, якое змяшчае рэлігійна-маральнае прадпісанне.

Евангельская з.

2. Правіла, палажэнне, якое служыць кіруючым указаннем для каго-, чаго-н. (высок.).

Першая з. (самае непарушнае правіла).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

выключэ́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. гл. выключыць.

2. Адступленне ад агульнага правіла, рэдкі выпадак.

Няма правіла без выключэння.

◊

За выключэннем, прыназ. з Р — акрамя, апрача каго-, чаго-н.

Сабраліся ўсе, за выключэннем хворых.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

новаўвядзе́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

Новае правіла, нанава прыняты парадак.

Важнае н.

Н. ў правапісе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зако́н

‘абавязковае для ўсіх правіла, устаноўленае вышэйшым органам дзяржаўнай улады’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. зако́н зако́ны
Р. зако́на зако́наў
Д. зако́ну зако́нам
В. зако́н зако́ны
Т. зако́нам зако́намі
М. зако́не зако́нах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

завучы́ць, -учу́, -у́чыш, -у́чыць; -у́чаны; зак., што.

Вучачы, запомніць, засвоіць.

З. правіла.

З. верш на памяць.

|| незак. заву́чваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)