Пля́ха2 ’бутэлька’ (слуц., Шн.), ’фляга, шкляны сасуд’ (Нас.); параўн. ст.-бел.пляша, хвляша, фляша (з 1538 г.), запазычаныя са ст.-польск.flasza, якое са ст.-ням.vlasche. Утварылася шляхам рэдэрывацыі: пляша > пляшка > пляха, як му́шка — му́ха.
◎ Пля́ха3 ’вельмі вялікі баравік, які звычайна расце ў нізкім сырым месцы’, ’агульная назва старых грыбоў’ (уздз., Нар. словатв.). Параўн. польск.plecha ’цела грыба’, паводле Банькоўскага (2, 603), ужытае для перакладу лац.thalłus, што адпавядае ням.pilzkörper. Няясна. Магчыма, звязана з плехі ’лысіна, плех, плеш’, параўн. плешка ’галоўка цвіка’ (гл.), або вобразная назва на базе імітатыва гілях! параўн. пляхшпа ’хлюпка’ ў фразе: шыпшына цвіце ппяхата. аружа — поўна (паст., Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Kopf
m -(e)s, Köpfe
1) галава́
mit blóßem ~ — з непакры́тай галаво́й
2) галава́, ро́зум
ein héller ~ — све́тлая галава́
den ~ hóchhalten* — не схілі́ць галавы́
~ hoch! — вышэ́й галаву́!
den ~ hängen lássen* — заняпа́сці ду́хам
sich (D) etw. in den ~ sétzen — браць што-н. сабе́ да галавы́
Hals über ~ — стрымгало́ў
mit dem ~ durch die Wand géhen* — ісці́ напрало́м
er ist nicht auf den ~ gefállen — ён не дурны́ [не ду́рань]
sich (D) den ~ über etw. (A) zerbréchen* — лама́ць сабе́ галаву́ над чым-н.
sich (D) etw. aus dem ~ schlágen* — вы́кінуць сабе́што-н. з галавы́
sich (D) etw. durch den ~ géhen lássen* — абду́мваць што-н.
den ~ aufs Spiel sétzen — рызыкава́ць галаво́ю
ich weiß nicht, wo mir der ~ steht — у мяне́ галава́ кру́ціцца
~ stehen* — стая́ць на галаве́
◊ es steht álles ~ — пану́е по́ўны беспара́дак, усё ідзе́ дагары́ нага́мі
3) асо́ба, чалаве́к
die Grúppe ist elf Köpfe stark — у гру́пе адзіна́ццаць асо́б [чалаве́к]
das kóstet drei Rúbel pro ~ — гэ́та кашту́е (па) тры рублі́ з [на] чалаве́ка
4) загало́вак (у газеце)
5) гало́ўка, пле́шка (цвіка)
◊ den Nágel auf den ~ tréffen* — папа́сці ў са́мую кро́пку
6) кача́н (капусты)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)