Які адносіцца да перыяду пасля рэформы. Рэвалюцыйны пафас беларускай дэмакратычнай паэзіі 1905–1907 гадоў з’яўляўся яркім выражэннем незадаволенасці, якая накаплялася ў народных нізах на працягу парэформеннага саракагоддзя.Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па́фасны, ‑ая, ‑ае.
Які выражае пафас, прасякнуты пафасам (у 1 знач.). Рытм вершаў Багушэвіча заўсёды выразны, эмацыянальны, пафасны, арыгінальны.Ларчанка.На апошнім этапе вайны, калі перамога над ворагам станавілася блізкай, часцей з’яўляліся патэтычныя, пафасныя творы.Гіст. бел. сав. літ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хаду́льны, ‑ая, ‑ае.
Залішне напышлівы, ненатуральны, пазбаўлены арыгінальнасці. Пафас пісьменніка [І. Навуменкі] не здаецца штучным, хадульным, бо ён сагрэт шчырай і разумнай аўтарскай усмешкай.Гіст. бел. сав. літ.Атрымалася не байка, а ілюстрацыя, у якой дзейнічае ўмоўная, хадульная істота, прымушаная замяняць паклёпніка.Казека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
во́нкавы
1. (знешні) äußerer, Áußen ;
во́нкавы вы́гляд die Áußenseite; das Äußere (sub) (чалавека);
2.перан. (паказны) äußerlich, óberflächlich;
во́нкавы па́фас das äußerliche Páthos
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
трагеды́йны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да трагедыі (у 1 знач.), уласцівы ёй. Трагедыйная роля. Трагедыйны жанр. □ [Рэжысёр Ахлопкаў] убачыў у А. Кіставе сілу трагедыйнага акцёра.«Беларусь».
2. Поўны трагізму, трагічнасці. [Дырыжор] цудоўна перадаваў і вострыя, напружаныя драматычныя калізіі, і экстатычныя ўзлёты, і трагедыйны пафас.«ЛіМ».Праследаванні надавалі .. паэтычнаму самавыяўленню [М. Танка] трагедыйную напружанасць.У. Калеснік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
во́нкавы, ‑ая, ‑ае.
1. Знешні, знадворны. Вонкавы выгляд. Вонкавая паверхня. □ [Васіля і Галю] радніла не толькі вонкавае падабенства, але і характары.Няхай.Аглядчыкі пойдуць паўз вагоны; яны будуць аглядаць вонкавыя часткі, а ён.. павінен старанна агледзець тое, што схавана ад вока.Васілёнак.
2.перан. Паказны, напускны; не глыбокі, павярхоўны. Пафас гэтых.. вершаў вонкавы, імітацыйны, у ім няма глыбіні.Бярозкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БАРАВІ́К Марыя Якаўлеўна
(н. 22.2.1946, в. Праабражэнка Глыбоцкага р-на Віцебскай вобл.),
бел. паэтэса. Скончыла БДУ (1978). Працуе ў Падсвільскай дзіцячай бібліятэцы. Друкуецца з 1965. У вершах гуманіст.пафас, задушэўнасць і даверлівасць інтанацый, трывожны клопат пра лёс народа і роднай прыроды (зб-кі «Поле долі», 1985; «Вір пяшчоты і журбы», 1995).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
сцвярджа́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які выказвае, выяўляе згоду з чым‑н., пацвярджае што‑н. — На возера? — спытаўся шафёр і, пачуўшы сцвярджальны адказ, крута развярнуў машыну.Дадзіёмаў.
2. Які сцвярджае, устанаўлівае, замацоўвае што‑н. Сцвярджальны пафас сацыялістычнага рэалізму праяўляецца ў адстойванні ідэалаў новага.Гіст. бел. сав. літ.Пісьменнік раскрывае актыўную, жыццядзейную, сцвярджальную сілу шчырага кахання.Дзюбайла.
3.Спец. Які мае ў сабе сцверджанне. Сцвярджальнае суджэнне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ілжы́выілжы́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Схільны да хлусні, падману; непраўдзівы, хлуслівы. Ілжывы чалавек. □ Але што .. [ксяндза і яго сястру] прымушае быць такімі лжывымі, ліслівымі, так прыкідвацца!Чарнышэвіч.
2. Які змяшчае ў сабе хлусню, падман, няпраўду; наўмысна скажоны. Ілжывыя словы. Ілжывыя звесткі. Ілжывыя паказанні.// Прытворны, фальшывы. Ілжывы пафас. Ілжывая сціпласць. □ Творы пісьменніка палемічна завостраны супраць ілжывай «экзотыкі» буржуазна-прыгодніцкіх раманаў.Гіст. бел. сав. літ.
3. Які не адпавядае сапраўднасці, рэчаіснасць памылковы. Ілжывыя вывады. Ілжывае вучэнне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АНДРУШЭ́ВІЧ Ян
(пач. 16 ст. — 1567 ?),
рэлігійны і дзярж. дзеяч ВКЛ, паэт-лацініст. Канонік у Вільні, біскуп у Кіеве і Луцку. Аўтар дыдактычна-рэліг. паэмы «Lens Lituana olim...» (каля 1543) пра легендарнае забойства ў Вільні 14 францысканскіх манахаў у перыяд княжання Альгерда (1345—77). Гал. змест і пафас паэмы ў апалагетычна-хрысц. тэндэнцыйнасці, дыдактызме, асуджэнні братазабойстваў.
Літ.:
Дорошкевич В.И. Новолатинская поэзия Белоруссии и Литвы: Первая половина XVI в. Мн., 1979.