па́фас
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
па́фас |
| Р. |
па́фасу |
| Д. |
па́фасу |
| В. |
па́фас |
| Т. |
па́фасам |
| М. |
па́фасе |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
па́фас, -у, м. (кніжн.).
Моцнае натхненне, уздым, энтузіязм.
Гаварыць з пафасам.
П. творчай працы.
|| прым. па́фасны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́фас, ‑у, м.
1. Уздым, запал, а таксама знешняе іх праяўленне. Садовіч захапіўся новаю ідэяю і ўсю рэшту дарогі гаварыў аб ёй з высокім пафасам. Колас. Вейс адчуваў, як знікае ўвесь пафас, увесь уздым, з якім гаварыў ён сваю прамову. Лынькоў. Гаварыў Мілоўскі прыўзнята, з пафасам, і з пафасам скончыў сваю прамову. Галавач.
2. чаго або які. Уздым, натхненне, энтузіязм, выкліканыя якой‑н. высокай ідэяй. Рэвалюцыйны пафас. □ Пафас працы ў паэзіі маладога Купалы зліваецца з пафасам рэвалюцыі, з абуджэннем і ўздымам народнай самасвядомасці. Івашын.
3. Сутнасць, асноўная ідэя, накіраванасць чаго‑н. Царскія чыноўнікі адразу ўлавілі сацыяльны пафас і рэвалюцыйную накіраванасць паэзіі Ф. Багушэвіча. С. Александровіч. Акалічнасць гэта абумовіла асноўны пафас аповесці — рэвалюцыйнае адмаўленне старога і ваяўнічае сцвярджэнне новага, сацыялістычнага. Майхровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Па́фас ’уздым, запал, натхненне, энтузіязм’, ’асноўная ідэя’ (ТСБМ). З рус. па́фос ’тс’, якое з с.- ці новагрэч. πάθος ’страсць’ (Фасмер, 3, 220).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сцвярджа́льны, -ая, -ае.
1. Які выказвае згоду з чым-н., пацвярджае што-н.
С. адказ.
2. Які замацоўвае, устанаўлівае што-н.
С. пафас рамана.
3. Які мае ў сабе сцверджанне (спец.).
С. сказ.
Сцвярджальнае суджэнне.
|| наз. сцвярджа́льнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
во́нкавы, -ая, -ае.
1. Знешні, знадворны.
В. выгляд.
Вонкавае падабенства.
Вонкавая паверхня.
2. Які праяўляецца толькі са знешняга боку, не закранаючы сутнасці чаго-н.
Твар яго здаваўся вонкава (прысл.) спакойным.
3. перан. Паказны, паверхневы, пазбаўлены глыбіні.
Пафас гэтых вершаў толькі в.
|| наз. во́нкавасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дэкламацы́йны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да дэкламацыі. Дэкламацыйная выразнасць. Дэкламацыйны пафас. □ Андрэй таксама спяваў у хоры, удзельнічаў у дэкламацыйным гуртку. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узнёсласць, пафас
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)