Разду́жжа ’пярэдняя і задняя папярочка воза’ (Касп.), ’дуга, якая злучае ў санях побачні’ (Бяльк.), рус. дыял. разду́жье ’сагнутае ў дугу маладое дрэва, прымацаванае да саней’. Ад дуга́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кшэ́сла ’частка воза з ручкамі, да якіх прымацоўваецца драбіна’, параўн. польск. krzesło ’стул’ і літ. krislas ’папярочка ў возе’ (Сл. паўн.-зах., 2, 596). Балтызм з фанетыкай пад польскім уплывам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
rail1 [reɪl] n.
1. по́ручань
2. папяро́чка, перакла́дзіна
3. рэ́йка
4. чыгу́нка (від транспарту);
by rail по́ездам
♦
go off the rails infml збіва́цца з панталы́ку; губля́ць галаву́; каці́цца пад адхо́н
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
карні́з
(ням. Karnies)
1) гарызантальны выступ, які завяршае сцяну будынка або робіцца над вокнамі, дзвярамі;
2) папярочка над акном, дзвярамі для штор, парцьер;
3) вузкі ўступ уздоўж абрывістага схілу гор.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
перекла́дина ж.
1. перакла́дзіна, -ны ж.; (поперечина) папяро́чка, -кі ж.; (притолока) вяршні́к, род. вершніка́ м.;
2. (через реку) кла́дка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
карні́з
(ням. Karnies)
1) архіт. гарызантальны выступ, які завяршае сцяну будынка або робіцца над вокнамі, дзвярамі;
2) папярочка над акном, дзвярамі для штор, парцьер;
3) вузкі ўступ уздоўж абрывістага схілу гары.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Ляга́ра, ляґарэ́ ’ляжак пад бярвеннямі’ (Сл. ПЗБ; слонім., Нар. словатв.), лягары́, лягера́ ’ляды, рычагі (бярвёны), прыстасаванцу для падняцця цяжару’ (рэч., Нар. сл.; Мат. Гом.), ’доўгія бярвенні, па якіх выкочваюць на бераг бярвенні з плыта’ (гродз., Нар. сл.; лунін., Шатал.), ’падваліны’ (Сцяшк., Сцяц.; бяроз., маст., Шатал.; зэльв., Сцяц. Словаўтв.), лігар ’папярочка на капылах саней’ (малар., Нар. словатв.). Да ле́гар (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перакавы́ (піракавы́) ’папярочны (пра бэльку, баразну, загон)’ (Сл. ПЗБ; Мат. Маг.), ’канявая сцяна’ (ЛА, 4), ’пярэдні (пра зубы)’ (Нар. Гом.). Да пе́рак (гл.). Сюды ж перакавень ’папярочка (пра баразну)’ (бых., ЛА, 2), перакаве́ц ’тс’ (чэрв., Нар. лекс., ЛА, 2), перакаві́к, пяра́к ’градка ўпоперак’ (Шат.), пірікаві́ца ’папярочная перакладзіна’ (Юрч. СНЛ), бялын. піракаве́ц ’палена’, піракавы́я барозны — папярочныя барозны, засаджаныя бульбай (Нар. сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тычо́к м.
1. (торчащий предмет) разг. патарча́ка, -кі ж.;
2. (поперечная кладка кирпича) стр. старча́к, -ка́ м., папяро́чка, -кі ж.;
3. (лёгкий удар) разг. штурхе́ль, -хяля́ м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вяршні́к 1 ’верхні вушак’; ’перакладзіна, папярочка’ (БРС); ’планка ў санях, наезджаная на капылы наверх вязоў’ (дзярж., Нар. сл.), рус. наўг., пенз., с.-урал., сіб. вершник ’верхні вушак (дзвярэй, апон)’, ярасл. ’верхняя перакладзіна ў варотах’. Утворана пры дапамозе суф. ‑нік (< ‑ь‑nikь) ад vьrx‑ьnь. Да верхні (гл.). Параўн. таксама вярхняк 1, вяршняк.
Вяршні́к 2 ’верхні гаршчок у самагонным апараце’ (КТС, І. Пташнікаў), славен. vrhnják ’тс’. Да вяршнік 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)