самападма́н, -у, м.

Абман самога сябе, унушэнне сабе таго, чаго няма ў сапраўднасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

гняві́ць, гняўлю́, гне́віш, гне́віць; незак., каго.

Выклікаць гнеў.

Не гняві бога (разм.) — дарэмна не наракай.

Што бога гнявіць; няма чаго бога гнявіць (разм.) — няма падстаў крыўдзіцца на жыццё.

|| зак. угняві́ць, угняўлю́, угне́віш, угне́віць; угне́ваны.

У. суседку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

вы́крутка, -і, ДМ -тцы, ж. (разм.).

Выхад (з цяжкага становішча).

Няма ніякай выкруткі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

бяздо́жджыца, -ы, ж. (разм.).

Летняя пара, калі няма дажджоў; сухмень.

Цэлы месяц стаяла б.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

лю́дцы, -аў, адз. няма (разм.).

Ласк. да людзі (у 1 знач.). Л. добрыя, ратуйце!

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

заця́ць, затну́, затне́ш, затне́; затнём, затняце́, затну́ць; заця́ў, -цяла́, -ло́; затні́; заця́ты; зак., што.

1. Заціснуць, сцяць.

З. зубы.

З. дыханне (перан.: прыпыніць, зрабіць нячутным).

2. безас. Пазбавіць магчымасці дыхаць, гаварыць.

Замаўчаў, быццам зацяло яму мову.

Усе замоўклі надоўга, як зацяло (безас.) ім (адняло мову, голас; разм.).

Няма за што рук зацяць (разм.) — нічога няма, няма чым заняцца.

|| незак. заціна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

сапе́рнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Чалавек, які сапернічае з кім-н. у чым-н.

Сур’ёзны с. чэмпіёна.

Няма сапернікаў у каго-н. у чым-н. (няма роўных).

|| ж. сапе́рніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. сапе́рніцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

бязвы́хадны, -ая, -ае.

Пра становішча, з якога няма выйсця.

Бязвыхаднае становішча.

|| наз. бязвы́хаднасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

по́чут, -у, м.

У выразе: і почуту няма — нічога не чуваць (пра каго-, што-н.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

раху́ба, -ы, ж. (разм.).

1. Падлікі, разлікі.

2. Выгада, карысць, сэнс.

Няма рахубы рамантаваць хату.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)