ма́тачны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае адносіны да маткі (у 2, 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нешчаслі́вы, -ая, -ае.

1. Які прыносіць няшчасце, гора; поўны няшчасця.

Н. дзень.

2. Такі, якому не дадзена шчасце, радасць.

Без маткі нешчаслівыя дзеткі (прыказка).

3. Які не прыносіць удачы.

Н. латарэйны білет.

4. Такі, якому не шанцуе, не спрыяе поспех.

Н. сапернік.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цяля́тка, ‑а, н.

Памянш.-ласк. да цяля, цялё. Ласкавае цялятка дзве маткі ссе. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

або́рт, ‑у, М ‑рце, м.

Дачаснае спыненне цяжарнасці; самаадвольнае або наўмыснае ачышчэнне маткі ад плода.

[Ад лац. abortus — выкідыш.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АКСІТАЦЫ́Н,

гармон пазваночных жывёл і чалавека, які ўтвараецца ў гіпаталамусе (паравентрыкулярным ядры), пераносіцца ў заднюю долю гіпофіза, потым выдзяляецца ў кроў. Пептыд складаецца з 9 амінакіслотных астаткаў. Стымулюе скарачэнні гладкіх мышцаў, асабліва мышцаў маткі і малочных залозаў. Выдзяляецца ў перыяд лактацыі пры раздражненні саскоў, пры расцяжэнні маткі ў познія тэрміны цяжарнасці. Выкарыстоўваецца ў акушэрстве.

т. 1, с. 206

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

háspeln

vt

1) мата́ць (прадзіва ў маткі)

2) тэх. падыма́ць калаўро́там [лябёдкай]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

ссаць несов. (грудь, соску) соса́ть;

◊ ла́скавае цяля́тка дзве ма́ткі ссе — посл. ла́сковый телёнок двух ма́ток сосёт

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

эндаметры́т

(ад энда- + метрыт)

запаленне слізістай абалонкі маткі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

цяля́тка ср. телёнок м., телёночек м.;

◊ ла́скавае ц. дзве ма́ткі ссе — посл. ла́сковый телёнок двух ма́ток сосёт

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Перамуці́цца ’хвароба парасят на панос пасля адкідання іх ад маткі’ (ТС). Да пера- і мыт 3 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)