Трапаві́ла ’трапло’ (Мат. Гом.). Да трапаць (гл.), утворана па ўзору матаві́ла, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Касаві́ла ’кассё’ (Касп.). Нерэгулярна да касіць, каса (гл.). Параўн. матавіла і інш. Скл. суфікс ‑ov‑idlo.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пазвіва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

1. Скручваючы, звіць усё, многае. Пазвіваць вяроўкі.

2. Зматаць усё, многае. Пазвіваць ніткі ў клубок. Пазвіваць пражу з матавіла.

3. Звіць, зляпіць (пра гнёзды). У каморы і цяпер стаялі вялізныя .. бочкі. Між імі павукі пазвівалі сабе гнёзды. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Ко́ткі 1 ’канюшына пашавая’ (Нар. лекс.). Да кот©. Гл. коцікі, коцы.

◎ Ко́ткі 2 ’матавіла’ (Сцяшк.)· Да котг (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Вярцёха, бяроз. вэртёха ’матавіла’ — рэгіянальнае ўтварэнне, складзенае з асновы вярцець (гл.) і экспрэсіўнага суф. ‑ʼох‑а (‑ёх‑а) (Сцяцко, Афікс. наз., 63).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

swift

[swɪft]

1.

adj.

ху́ткі, шпа́ркі, бо́рзды; жва́вы; імклі́вы

2.

adv.

гл. swiftly

3.

n.

1) стрыж -а́ m. (пту́шка)

2) матаві́ла n.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Матала́шка ’падстаўка для матавіла’ (слонім., Сцяшк. Сл.), (перан.) ’жанчына, якая шмат гаворыць без сэнсу’ (КЭС, лаг.). Ад ⁺матала́ха, якое да ⁺матала́ць < мата́ць (гл.). Суфікс ‑а‑л‑ перадае рэгулярнае, шматразовае дзеянне.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Віту́ха ’матавіла’ (Шат.; КЭС, лаг.; Інстр. II); ’дошчачка для снавання красён’ (Шатал.); ’пустазелле, бярозка, Convolvulus’ (З нар. сл.); ’фасоля, якая ўецца’ (Мат. Гом.). Рус. обвива́льница, польск. powój ’бярозка, Convolvulus’. Да віць, віты.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мата́ч ’матавіла’ (ваўк., Сл. ПЗБ), мата́шка ’прыстасаванне, на якое наматваюць ніткі з верацён’ (гродз., З нар. сл.; Сл. ПЗБ), мата́чка ’тс’ (Сцяшк.), ’вялікае верацяно для звівання пражы’ (Сл. ПЗБ). Да мата́ць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Верцяла, зах.-палес. вертʼола́ ’вір у рацэ, возеры; на месцы, дзе б’е крыніца’ (Яшк.). Узнікла ў выніку пераносу значэння; параўн. славац. vrtielka ’ўсё, што круціцца’, макед. вртелка ’матавіла’ < vьrtěti ’круціць’ (Талстой, Геогр., 225).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)