ВАЎКАВЫ́СКА-КАМЯНЕ́ЦКІ СТРОЙ,

традыцыйны комплекс бел. нар. адзення на Панямонні; бытаваў у асяроддзі сялян і дробнай шляхты ў канцы 19 — пач. 20 ст. ў Ваўкавыскім, Пружанскім і Камянецкім р-нах. Гарнітур жаночага летняга адзення складаўся з кашулі, спадніцы, фартуха, гарсэта (неабавязкова), пояса, галаўных убораў і ўпрыгожанняў. Кашуля з глыбокім разрэзам пазухі і высокім стаяча-адкладным каўняром; уздоўж рукавоў і па цэнтры кашулі чырвонымі або чырвона-чорнымі ніткамі вышывалі раслінныя, зааморфныя і геаметрычныя ўзоры. Сакавітасцю бурачковых, малінавых, фіялетава-сініх фарбаў, арнаментальнай узорыстасцю нізу вылучаліся спадніцы-андаракі з вертыкальнымі складкамі. Арнамент яркіх кантрастных паскаў і клетак дапаўняўся рознакаляровымі пальметамі (зоркамі, кветкамі) уздоўж ніжняй дамінуючай паласы шляка. Фартух шылі з адной (радзей дзвюх) полкі белай ільняной тканіны ці паркалю, аздаблялі фальбонамі, вышыўкай процягам або гладдзю. Гарсэт з чорнай шарсцянкі аздаблялі паліхромнай вышыўкай расліннага арнаменту, каляровай аблямоўкай — зрэзы верхняга крыса, проймаў і гарлавіны. Традыцыйныя галаўныя ўборы (наміткі, чапцы, каптуры) з чырвонага ці сіняга паркалю, шарсцянкі або бардовага атласу аздаблялі тасёмкай бліскучага жоўтага галуну і гафрыраваным паскам белага цюлю. Аснову мужчынскага летняга адзення складалі кашуля, нагавіцы, даматканы рознакаляровы пояс. Кашулю з адкладным каўняром сціпла аздаблялі чырвонай вышыўкай на каўняры і падоле. Нагавіцы шылі з суровага палатна або пярэстай паўшарсцянкі. Мужчынскае і жаночае верхняе адзенне складалі світы-сярмягі, кажухі і інш.

М.Ф.Раманюк.

т. 4, с. 41

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

lada

I lad|a

ж. прылавак; стойка;

spod ~y — з-пад прылаўка; з-пад крыса

II

любы; кожны;

lada dzień — кожны дзень; у любы дзень;

lada kto — абы-хто;

lada co — абы-што;

lada jaki — абы-які;

nie lada sukces — немалы (вялікі) поспех

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Hand

f -, Hände рука́ (кісць)

~ voll — жме́ня

die flche ~ — дало́нь

~ in ~ — по́руч, ра́зам

von ~ zu ~ — з рук у ру́кі

bei der ~ — пад рукой

an ~ (G) — кіру́ючыся (чым-н.)

es liegt auf der ~ — (гэ́та) я́сна

frie ~ hben — мець свабо́ду дзе́яння

das hat ~ und Fuß — гэ́та до́бра праду́мана, гэ́та абгрунтава́на

lle Hände voll zu tun hben — разм. мець про́цьму [бе́зліч] спраў

die ~ im Spiel hben — быць заме́шаным у чым-н.

◊ von der ~ in den Mund lben — разм. ледзь зво́дзіць канцы́ з канца́мі

unter der ~ — 1) выпадко́ва, з наго́ды; з рук (купіць); з-пад крыса́ (прадаць); 2) упо́тай, тайко́м; 3) заадно́, між і́ншым (зрабіць што-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)