Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
лапа́та, ‑ы, ДМ ‑наце; Рмн. ‑пат; ж.
Драўляная ці металічная прылада з дзяржаннем і шырокім плоскім ніжнім канцом для капання, перамяшчэння чаго‑н. Ідзе з лапатай дзядзька з хаты. І адграбае снег заўзята.Колас.Лапата градку ускапала І, нібы люстра, ўся заззяла.Муравейка.// Аб колькасці чаго‑н., змешчанага на лапаце. Лапата пяску.
•••
Грэбці грошы лапатайгл. грэбці.
Хоць лапатай заграбайгл.заграбаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
kasztan
м.бат. каштан (Castanea sativa Mill.);
cudzymi rękami ~y z ognia wyciągać — чужымі рукамі жар заграбаць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Гла́баць ’забіраць, грабіць’ (Нас.), глабаць ’мацаць’ (Сцяц. Словаўтв.). Форма з чаргаваннем вакалізму да слав.*globiti (з рознымі значэннямі; параўн. балг.сглобя́ ’збіраць, змацоўваць’, серб.-харв.згло̀бити ’тс’, польск.głobić, чэш.hlobiti і г. д.). Гл. Фасмер, 1, 413; Слаўскі, 1, 291. Форма *glabati вядома ў некаторых слав. мовах. Параўн. і польск.głabać, głabnąć (у Брукнера, 143: пад głobić) ’схапіць, заграбаць’. Можна ставіць пытанне, ці не запазычана гла́баць у бел. мове проста з польск.głabać ’тс’. Аб гэтым можа сведчыць выбухное ґ у ґлабаць ’мацаць’, засведчанае ў Сцяц. Словаўтв. Да славянскіх магчымых сувязей параўн. Трубачоў, Эт. сл., 6, 131–134 (пад *globa, *globati, *globiti).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
rake2[reɪk]v.
1. зграба́ць гра́блямі; зараўно́ўваць
2. стара́нна шука́ць (што-н.)
rake in[ˌreɪkˈɪn]phr. v.infmlзаграба́ць гро́шы
rake out[ˌreɪkˈaʊt]phr. v.
1. выграба́ць (вугаль, попел)
2. вышу́кваць, выко́пваць;
rake out information здабыва́ць зве́сткі
rake up[ˌreɪkˈʌp]phr. v.infml: rake up the past варушы́ць міну́лае (неадабральна)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
жар, ‑у, м.
1. Яркае гарачае вуголле без полымя. Жар гарыць, што груда золата.Зарыцкі.Курыловіч.. сунуў чапялу ў печ, адняў ад агню скавараду, падгарнуў свежага жару і ёмка паставіў яе на месца.Дуброўскі.
2.Разм. Гарачыня, спёка. Многа пылу ў летні жар.Колас.// Моцная цеплыня, якая выдзяляецца чым‑н. вельмі гарачым, нагрэтым. — Пуўх-пуўх-пуўх! — трашчыць загнет.., аддаючы гаспадыню дымным жарам.Бядуля.Сасняк лавіў праменняў жар, Сушыў кару.Бялевіч.
3.Разм. Павышаная тэмпература цела пры хваробе. Віця моцна захварэў. Ужо на другі дзень яго кволае цельца спальваў моцны жар.Шамякін.// Гарачы румянец на твары ад хвалявання, сораму і пад. Адчуць жар на шчоках. □ Сілівон заліўся жарам.Лужанін.// Ліхаманкавы стан, выкліканы моцным узрушэннем, хваляваннем, перапалохам. Собіч: зноў пачаў разглядаць квіток, і раптам сэрца яго аблілося ледзяным жарам.Скрыган.
4.перан. Страснасць, уздым, душэўны парыў. Панёс ён людзям песень дар — Агонь душы і сэрца жар, Панёс пяснярскай каляінай.Колас.
•••
Даць (задаць) жаругл. даць.
З жарам — горача, запальчыва (гаварыць, даказваць і пад.).
Паддаць жаругл. паддаць.
Чужымі рукамі жар заграбацьгл.заграбаць.
Як жару ўхапіўшыгл. ухапіўшы.
Як на жары — хвалюючыся, няёмка сябе адчуваючы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загрэ́бці1ізаграбці́1, ‑грабу, ‑грабеш, ‑грабе; ‑грабём, ‑грабяце; пр. загроб, ‑грэбла і ‑грабла, ‑грэбла і ‑грабло; зак.
1.Зак.дазаграбаць.
2.каго. Разм. Схапіць, арыштаваць; раптоўна забраць куды‑н. [Павал Няміра:] Э, паночку! На той белы білет, што вы мне выклапаталі, ніхто і глядзець не захацеў. Месяцы два таму назад мяне зноў былі загрэблі ў войска.Чорны.
загрэ́бці2ізаграбці́2, ‑грабу, ‑грабеш, ‑грабе; ‑грабём, ‑грабяце; пр. загроб, ‑грэбла і ‑грабла, ‑грэбла і ‑грабло; зак.
Пачаць грэбці, грабці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)