Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
акала́да
(фр. accolade)
прамая або фігурная дужка, якая злучае некалькі нотных станаў у музычным творы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
шпо́ра, -ы, мн. -ы, шпор, ж.
1. Сагнутая па форме абцаса металічная дужка з кольцам на канцы, якая прымацоўваецца да бота наезніка і служыць для пануквання каня.
Даць шпоры каню (націснуць шпорамі).
2. Рагавы завостраны выступ на нагах самцоў некаторых птушак.
Шпоры ў пеўня.
3. Выступ на вобадзе кола ці на звёнах гусеніц трактара, танка і пад. (спец.).
|| прым.шпо́рны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Во́чапка ’дужка вядра, вешалка (у адзежы), рэмень у цэпе’ (БРС, КТС, Сцяц., Нар.); ’ручка (у кашалі)’ (Мат. Гом.). Ад ачапіць (гл.) пры дапамозе суф. ‑к‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прабо́й ’металічная дужка, на якую навешваецца замок’ (ТСБМ, Гарэц., Касп.; шчуч., Сл. ПЗБ), пробо́й верхняя частка вулля-калоды’ (Анох.). Рус.пробо́й, укр.пробій, польск.przebój, серб.-харв.пробо́ј, славен.probój, балг.пробой у розных значэннях — ’прабоіна, прарыў (куды-небудзь)’ і г. д. У значэнні ’металічная дужка, на якую навешваецца замок’ з’яўляецца бел.-рус. семантычнай ізаглосай. Прасл.*probojь — аблаўтны дэрыват ад *probiti < *biti ’біць’. Не выключаны аднак, што гэта больш позняя аналагічная форма па тыпу *bojь < *biti.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
квадра́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае форму квадрата. Квадраты стол. Квадратны лісток паперы. □ Дол .. быў укладзены квадратнымі жалезнымі плітамі, і навокал было больш парадку, чым звычайна.Карпаў.
2. Які мае адносіны да квадрата (у 2 знач.). Квадратны корань.
•••
Квадратныя дужкігл.дужка.
Квадратныя мерыгл. мера.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фигу́рныйв разн. знач. фігу́рны;
фигу́рная ско́бка фігу́рная ду́жка;
фигу́рный полётав. фігу́рны палёт;
фигу́рное ката́ниеспорт. фігу́рнае ката́нне.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аглабе́лька, ‑і, ДМ ‑льцы; Рмн. ‑лек; ж.
1.Памянш.да аглобля. Яўген Пятровіч рушыў за Колем, які моцна абхапіў рукамі тонкія аглабелькі.Якімовіч.
2.Дужка ў акулярах, якая закладваецца за вуха. Доктар зірнуў спадылба на ўсіх нас праз свае акуляры, у якіх чамусьці не было правай аглабелькі.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ По́сілка, поселка. посялка, (в) асілка, посіяно ’дужка вядра з вяроўкі, дроту або скручанай лазы’ (Янк. 1, Шат., Мат. Гом.; петрык., Шатал.; чэрв., дзярж., Сл. ПЗБ; Байк. і Некр.; карэліц., З нар. сл.), ’вяроўка ў калысцы для калыхання рукой ці нагой’, ’вешалка ў адзенні’, ’почапка ў торбе’ (чэрв., пух., Сл. ПЗБ), ’кавалак моцнай сырамяці, што чапляецца да пугаўя’ (Варл.), польск.сен.osiłki, usiłki ’дужка ў вядры’. З літ.ąselė, ūselė ’вушка, пятліца’ < ąsa ’вушка ў посудзе, пятля’ (Зданцэвіч, LP, 8, 345; Лаўчутэ. Baltistica. 6 (2), 201: Лаўчутэ, Балтизмы, 48: Непакупны, Kalbotyra, 25 (2), 76). З’яўленне п‑ няяснае, магчыма, пад уплывам почапка (гл.). Гл. восілка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Камлу́к1 ’дужка ў плеценым посудзе (кашалі), у баране’ (Сцяш.; зэльв., Сцяц.; навагр., свісл., Шатал.), свісл.кам‑ лучок ’тс’ (Сл. паўн.-зах.) — у выніку распадабнення б да каблук (гл.).