ду́жка

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ду́жка ду́жкі
Р. ду́жкі ду́жак
Д. ду́жцы ду́жкам
В. ду́жку ду́жкі
Т. ду́жкай
ду́жкаю		 ду́жкамі
М. ду́жцы ду́жках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ду́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.

1. гл. дуга.

2. Ручка або якая-н. іншая частка прадмета ў форме невялікай дугі.

Д. замка.

3. Па́рны знак прыпынку або матэматычны знак у выглядзе вертыкальнай рысы (прамой, закругленай, фігурнай).

Круглыя дужкі.

Квадратныя дужкі.

Фігурныя дужкі.

Узяць у дужкі.

Вынесці за дужкі.

Раскрыць дужкі.

|| прым. ду́жачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ду́жка ду́жка, -кі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ду́жка ж.

1. уменьш. ду́жка;

2. грам., мат., тех. ско́бка;

○ квадра́тныя ду́жкі — квадра́тные ско́бки;

кру́глыя ду́жкі — кру́глые ско́бки;

фігу́рныя ду́жкі — фигу́рные ско́бки;

◊ раскры́ць ду́жкі — раскры́ть ско́бки

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ду́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жан; ж.

1. Памянш. да дуга (у 1, 2 знач.); невялікая дуга. Алесь хадзіў каля крынічкі, Што з лесу тут жа выцякала І дужкай хату агібала. Колас.

2. Ручка ці якая‑н. іншая частка прадмета ў форме невялікай дугі. Здалёк чуліся.. [Вольчыны] лёгкія крокі і рытмічна, у такт хады, пазвоньвалі дужкамі пустыя вёдры. Ракітны.

3. Адзін з парных знакаў прыпынку ў выглядзе простай або закругленай вертыкальнай рысы; адзін з парных матэматычных знакаў такой жа формы. Узяць у дужкі. Вынесці за дужкі.

•••

Квадратныя дужкі — дужкі тыпу [].

Круглыя дужкі — дужкі тыпу ().

Фігурныя дужкі — дужкі тыпу {}.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дуга́, -і́, ДМ дузе́, мн. ду́гі і (з ліч. 2, 3, 4) дугі́, дуг, ж.

1. Частка конскай вупражы з сагнутага тонкага ствала дрэва, якая змацоўвае аглоблі з хамутом.

З дугі аглоблі не зробіш.

2. Частка акружнасці або што-н. іншае, што мае форму крывой выгнутай лініі.

Апісаць цыркулем дугу.

Цячэнне ракі ўтварыла дугу.

Бровы дугой.

Спіна дугой.

3. Токапрыёмнік на трамвайных вагонах (разм.).

Іскрыла трамвайная д.

○

Электрычная (вольтава) дуга — магутны электрычны разрад у газе¹ ў выглядзе яркага плазменнага шнура.

◊

Сагнуць у дугу — прымусіць быць пакорлівым.

|| памянш. ду́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж. (да 1 і 2 знач.).

|| прым. дугавы́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прабо́й

‘металічная дужка’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. прабо́й прабо́і
Р. прабо́ю прабо́яў
Д. прабо́ю прабо́ям
В. прабо́й прабо́і
Т. прабо́ем прабо́ямі
М. прабо́і прабо́ях

Крыніцы: krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

прабо́й, -я, мн. -і, -яў, м.

Металічная дужка, убітая ў дзверы вечка і пад., што служыць для навешвання замка.

|| прым. прабо́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ско́бка​I грам., мат. ду́жка, -кі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

напаце́ць, ‑ее; зак.

Пакрыцца вільгаццю, запацець. Васіліна адчула, што дужка сумачкі зрабілася гарачай, напацела. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)