ружакве́тныя, ‑ых.
Сямейства дрэў, кустоў і травяністых раслін, да якіх адносіцца ружа, маліна, яблыня, груша, сліва і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ду́ля ’груша дуля’, ’дуля’ (БРС, Нас., Касп., Шат., Сцяшк.). Рус. ду́ля ’груша’, укр. ду́ля ’груша’. З польск. dula, gdula, а гэта з лац. cydonea (< грэч.). Гл. Фасмер, 1, 552; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 207–208.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
земляны́ в разн. знач. земляно́й;
~ны́я рабо́ты — земляны́е рабо́ты;
~на́я плаці́на — земляна́я плоти́на;
○ з. за́яц — земляно́й за́яц;
з. арэ́х — земляно́й оре́х;
~на́я гру́ша — земляна́я гру́ша
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ігру́ша, ігру́шына. і‑ пратэтычнае. Гл. груша.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зжаўце́лы, ‑ая, ‑ае.
Які зжаўцеў, стаў жоўтым. Груша на дварэ пад акном бадай што ўжо голая: апошняе зжаўцелае лісце яе ападае ціха і бесперастанку. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пі́рус ’бузіна, Sambucus nigra L.’ (докш., Сл. ПЗБ). Няясна. Магчыма, у выніку пераносу назвы з лац. pirus ’грушавае дрэва, груша’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шалахце́ць, ‑хчу, ‑хціш, ‑хціць; незак.
Разм. Шалясцець, шапацець. Узрушана шалахцела дзедаўская груша-дзічка. Лынькоў. Пад босымі нагамі шалахціць залатое лісце, суха патрэскваюць сучкі на мяккай аўчыне імху, кропелькамі крыві стракацяць у бруснічніку кіслыя ягадкі. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Перл, пе́рлы, пэрлы ’жэмчуг’ (ТСБМ, Гарэц., Др.-Падб., Нас.), ст.-бел. перло, перла, пэрла ’тс’ (1398 г.) са ст.-польск. perła, якое са ст.-в.-ням. përle (Булыка, Лекс. запазыч., 141), дакладней з bërla, përala ’тс’, якія з вульгарнай латыні pirula < pernula ’маленькая груша’ < лац. perna ’груша’, ’у форме грушы’, італ. венецыянск. peroli, веранезск. piroli ’завушніца ў форме грушы’ (Фасмер, 3, 242; Васэрцыер, 170; Бязлай 3, 26).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Малгажа́тка, малгожа́тка ’груша (дрэва і плод)’ (нараўл., Мат. Гом.). Запазычана з польск. małgorzatka ’тс’, якое ад імя Małgorzata ’Маргарыта’ (Варш. сл., 2, 862).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пу́канка ’груша, яблык, які сам зваліўся з дрэва, паданка’ (Янк. 2; ветк., Мат. Гом.; Растарг.). Ад пу́каць ’падаць’, параўн. у Насовіча: “падать, издавая звук”.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)